Қазақ инновациялық гуманитарлық - заң университеті
Гуманитарлық факультет
Әлеуметтік гуманитарлық ғылымдар кафедрасы
«Бекітемін»
Университет ректоры
Құрманбаева Ш.А________
«____»___________2015 ж
Оқу жұмыс бағдарламасы
Пән атауы: Қазақ –орыс қарым қатынас тарихы
Мамандық: 6М 011400, «Тарих»
Барлық кредиттер: 2
Курс: 1
Семестр: 2
Дәріс: 15
Семинар: 15
Аудиториялық сағаттар: 30
ОЖСӨЖ: 15
СӨЖ: 45
Емтихан +, 2 семестр.
Семей қаласы
2014 ж.
Пән бойынша бағдарлама типтік оқу бағдарлама негізінде құрастырылды.
Т.ғ.к Болатова Қаламқас Болатқызы
(Құрастырушылардың аты-жөні, ғылыми атағы, дәрежесі)
Әлеуметтік гуманитарлық ғылымдар кафедрасының мәжілісінде талқыланып бекітілді
Хаттама № __«____» _____________ 20 ж
Кафедра меңгерушісі_______________Түйебаев М.М.
Гуманитарлық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінде құпталды
Хаттама № __«____» _____________ 20 ж
Төрайымы: ___________ Ахметова А.К.
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде құпталды
Хаттама № __«____» _____________ 20 ж
Төрайымы: ___________ Жарықбасова К.С.
1.
Пәннің мақсаты мен міндеттері:
1.1
Пәнін оқытудың мақсаты.
Курстың мақсаты: Бұл курстың мақсаты магистранттарға, Қазақ –орыс қарым
қатынас тарихы - әлемдік тарихтың
құрамдас белігі болып табылатын Отан
тарихы туралы білімді студенттер санасында тереңдету, оларды азаматтыққа,
отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа тәрбиелеу. Курстың негізгі міндеттерінің
қатарында Қазақстан тарихнамасыны концептуалды өзгерістерін сараптай білу,
деректік материалдармен жұмыс жасауды тереңдетіп меңгерту.
1.2 Мамандыққа қатысты курстың міндеттері:
1.
Қазақ-орыс қарым - қатынастарын зерттеуге қатысты көзқарастарды жүйелеу,
ғылыми әдістемелік тұрғыдан баға беру;
2.
18-19 ғғ қазақ-орыс байланыс түрлерін анықтау;
3.
Аталмыш кезеңдегі қазақ-орыс байланыстарының ішкі-сыртқы факторларының
коммуникативтік, функционалдық қызметін анықтау;
4.
Қазақ-орыс қарым-қытынасына тигізген ықпалы мен әсерін сараптау;
5.
ХҮІІІ - ХІХ ғасырларда қазақ-орыс қарым-қытынасына әр түрлі сипаттарына
баға беру.
1.3Оқу процесіндегі пәннің орны.
Қазақ –орыс қарым қатынас тарихы, Қазақ халқынынң тағдырының көрші елдер
тарихының проблемаларымен сабақтастығы негізделеді. Ресей мен Қазақстанның
қарым-қатынасы I Петрдің "шығыстық саясатындағы" Азияға енетін қақпа деп
қарайтын жоспары тұрғысынан карастырылғандығы және мұның шаруашылық
және әскери-саяси отарлауға ұласуы қазақтардың мемлекеттілігінен айрылуына
алып келгендігі тұрғысынан маңызды болып табылады. Кіші және Орта жүздің
ішкі бытыраңқылық, рулық талас-тартыс пен билік үшін саяси күрес жағдайында -
Ресей бодандығын қабылдауға мәжбүр болатынына көңіл бөліңді. Отарлану
кезеңіндегі әлеуметтік-экономикалық және саяси езгерістер, ағартушылық пен
миссионерлік, жаңа мектеп жүйесінің қалыптасуы өзара байланыста
қарастырылады. Отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық қозғалыстарының дамуы
көрсетіледі. Біртіндеп жалпы ресейлік рынокқа енуі, Қазақстанның экономикалық
жағынан игерілуі, сауда мен қатынас жолдарының салынуы және орыс
мәдениетінің өлкеге таралуы қарастырылады. Қазақ –орыс қарым қатынас
тарихының өзекті проблемаларының тарихнамасын және сол бағыттағы соңғы
зерттеулердің тұжырымдарын қамтып, салыстырмалы түрде беру студенттердің
өзіндік ізденулеріне түрткі болады. Курстың басты мақсаты - әлемдік тарихтың
құрамдас белігі болып табылатын Отан тарихы туралы білімді студенттер
санасында тереңдету, оларды азаматтыққа, отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа
тәрбиелеу. Курстың негізгі міндеттерінің қатарында Қазақстан тарихнамасыны
концептуалды өзгерістерін сараптай білу, деректік материалдармен жұмыс
жасауды тереңдетіп меңгерту.
Пәнді зерттеу нәтижесінде магистрант меңгеру керек:
-
Қазақ – орыс қарым - қатынастың мәнін меңгеру;
-
XVI-XVIII ғғ. Қазақ хандығының дипломатиясын талдай білу;
-
Қазақ – орыс байланыстарының ерекшеліктерін анықтай білу;
-
Әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамудың мәселесіне мән беру;
-
Қазіргі кездегі ҚР-ның сыртқы саясаттағы бағытына баға беру;
-
Көп жақты дипломатия мен халықаралық ұйымдардың қызметін анықтау;
-
XVI-XVIII ғғ. Қазақ хандығының саясатына талдау жасай білу;
-
Карталармен, кестелермен жұмыс істей білуі керек.
2. Пәннің мазмұны.
2.1 Дәріс сабақтары
№
Дәріс
сабақтарының
тақырыптары
Дәрістің мақсаты мен мазмұны
Оқу түрі Сағ
саны
1.
XYIII – XIX ғ. Басындағы
Қазақстан
тарихының
тарихнамасы мен деректері.
Мақсаты: Осы кезең тарихының тарихтық,
деректік
кездерімен
таныстыру.
Ресей
Федерация архив деректерімен таныстыру.
Қазақы ауысша деректер шежіре, жыртолғау,
билер мен жыраулардың тарихи дерек көсі
болып табылатын еңбектерімен таныстыру.
күндізгі
1
2.
ХҮІІІ ғ. І жартысындағы
Қазақстандағы
саяси
жағдай.
Мақсаты:
Қазақ
жүздерінің
Ресей
протекторлығын
қабылдауының
тарихи
жағдайындағы
объективтік-субъективтік
себептерін талдап ашу. Әбілқайырханның
Ресейге қосылуға ұмтылу себептерін ашып,
Әбілқайырхан
өлгенінше
Ресейге
мойынұcұнбау
әрекетінің
себебінен
Ресейліктердің
Барақ
сұлтанды
қарсы
қоюларының себебін дәлелдеу
күндізгі
1
3.
ХҮІІІ
ғ.
Бірінші
жартысындағы
қазақ
хандығының
ішкі-сыртқы
жағдай
және
көрші
елдермен қарым қатынасы.
Мақсаты:
Әбілқайырханның
саяси
мемлекеттік қайраткерлігін тарихи еңбектер
негізінде саралау. Қазақ хандығының ХҮІІІ ғ.
Саяси сыртқы мәселелеріне талдау жасау
арқылы көрші елдермен қатнастарының саяси
мәнін анықтау. Дипломатиялық келіссөздер,
Бухгольц,
Бекович-Черкасский
экспедициясына тоқтала отырып, Әбілқайыр
ханнның
келіссөздері.
А.И.Тевкелевтің
елшілігі жайлы білімдерін қалыптастыру.
күндізгі 2
4.
Қазақстанды Ресейге қосып
алудың басталуы (ХҮПІ г.
30-40 жж.)
Мақсаты:
Қазақстанның
Ресейге
қосылуының тарихи шарттары мен алғы
шарттарын
анықтау
арқылы
қазақ
хандығының саяси жағдайының ішкі-сыртқы
жағдайына баға беру.
күндізгі
1
5.
ХҮІІІ
ғ.
аяғы
-ХІХғ.
басындағы отаршылдыққа
қарсы күрес
Мақсаты: Қазақтардың ХҮІІІ ғ. аяғы -ХІХғ.
басындағы отаршылдыққа қарсы күреске
қатысуының саяси себептерін деректер
негізінде
ашу.
Көтерілістердің
жеңілу
себептері мен тарихи маңызын таныту.
күндізгі
1
6.
ХҮІІІ ғ. 50 жж. - XIX
ғ. бірінші ширегіндегі
Казақстандағы саяси
үрдістер
Мақсаты: Абылай ханның ішкі-сыртқы
саясаттаржүргізудегі қол жеткізген саяси
табыстарын талдау арқылы оның саясаткер,
мемлекет қайраткерлігіне баға беру. Абылай
ханның мәмлегерлік саясаттағы шеберлігін
күндізгі
1
көрсету. «Шанды жорық» Қалмақ-Жоңғар
соғысының аяқталуын қорытындлау.
7.
ХҮІІІ
және
XIX
ғасырлардағы
Оңтүстік
Қазақстан.
Мақсаты:
Қазақтардың
Ташкент
иелігінің құрамында болуы, Қоқан және
Хиуа
хандықтарының
соғыс
экспансиясына
тоқтала
отырып,
Жетісуға Ресей ықпалының туралы
мағлұмат беру,
талдау жасау
күндізгі
1
8.
Қазақстаңда
Ресей
әкімшілік-саяси
жүйесінің енгізілуі
Мақсаты: Ресейдің қазақ даласындағы
билігінің беки түскенін көрсету. Әкімшілік
басқарудағы өзгерістердің отарлық сипатын
ашу. Казак әскерлерінің қазақ даласындағы
Ресей қол шоқпары екенінің негізін дәлелдеп
беру.
күндізгі
1
9.
Ресей отаршылдығына
қарсы
ұлт-азаттық
күресі.
Мақсаты:
Қаратай
мен
Арынғазы
сұлтандардың (1812-1821 жж.) ұлт-азаттығы
жолындағы қозғалыстарына, Арынғазы
сұлтанның Калуга жерінежер аударылуы
және Патша үкіметінің Тұзтөбеге иелік ету
және Жоламан Тіленшіұлының (1822-1824
жж.)
ұлт-азаттығы
жолындағы
қозғалыстарына оқтала отырып, көтерілістің
қамтыған географиялық аймағы, көтерілістің
нәтижелері туралы білімдерін қалыптстыру.
күндізгі
2
10.
Қазақ
жерлерін
Ресейге
қосудың
аяқталуы
Мақсаты: Оңтүстік Қазақстан бағытындағы
ресей
мен
ағылшын
сыртқы
саяси
мүдделерінің
тоғысуын
ашуы.
Соның
нәтижесінде
Ресейдің
Қазақстанның
оңтүстігін отарлауды тездетуге итермелеген
жағдайды дәлелдермен талдап көрсету.
күндізгі
1
11.
XIX
ғ.
60-90
жылдарындағы
Қазақстанның
әкімшілік-саяси
жағдайы.
Мақсаты: Ресейдің қазақ жерлерін мемлекет
меншігі етіп, заң жариялау мақсатындағы
реформалар мәнін ашу. Қазақ даласына орыс
шаруаларын қоныстандыру орқылы қазақ
даласын отарлауды іске асыру әрекетін ашу.
күндізгі
2
12.
Реформадаи
кейінгі
Қазақстан
тұрғындарының
этнодемографиялық
сипаты
Мақсаты:
Қазақстан
жерінің
Ресей
рыногінің шикізат көзіне айналдырудағы
Ресей
экономикалық-саяси
отарлау
саясатының мәнін ашу.
күндізгі
1
1.2
Семинар сабақтары
№
Семинар
сабақтарының
тақырыптары
Мазмұны
Оқу түрі Сағ
саны
1.
XYIII – XIX ғ. Басындағы
Қазақстан
тарихының
тарихнамасы
мен
деректері.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер: XYIII – XIX ғ. Басындағы
Қазақстан тарихының
тарихнамасы мен
деректері жайлы білімді меңгеруі қажет.
Тақырыпты меңгеру барысында 18-19 ғғ қазақ
–орыс
қарым
қатынастар
тарихының
мәселелері жайлы біліктілік дағдыларын
көрсете білуі қажет. Студенттер тақырыпты
меңгеру барысында Қазақстан тарихының
тарихнамасы (XYIII ғ.-XIX ғ.басы.), Қазақстан
тарихының XYIII-XIX ғ.басындағы қазақ
деректері, Орыс және шетелдік тарихнама
XYIII-XIX
ғ. басы жайлы теориялық
мәселелермен таныс бола алады.
күндізгі
1
2.
ХҮІІІ ғ. І жартысындағы
Қазақстандағы
саяси
жағдай.
Тақырыпты оқып-үйрену барысында
студенттер ХҮІІІ ғ. І жартысындағы
Қазақстандағы саяси жағдай жайлы
білімді
меңгеруі
қажет.
Қазақ
хандығының әлеуметтік-экономикалық
және ішкі саяси жағдайы, жоңғарлардың
жаулап алу саясатының күшеюі, қарақұм
съезі және аңырақай шайқасы жайлы
біліктілік дағдыларын көрсете білуі
қажет және теориялық мәселелермен
таныс бола алады.
күндізгі
1
3.
ХҮІІІ
ғ.
Бірінші
жартысындағы
қазақ
хандығының ішкі-сыртқы
жағдай
және
көрші
елдермен қарым қатынасы.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер
Қазақстанның
Ресейге
қосылуының тарихи алғы шарттары мен патша
өкіметінің Ертіс өңірінде бекіністер орнатуы,
Қазақстандағы
әскери-отаршылдық
әрекеттерінің басталуы жайлы білімді меңгеруі
қажет, Кіші жүз бен Орта жүз қазақтарының
Ресей бодандығын қабылдауы, Ресейдің
аймақтық
саясаты
туралы
жан-жақты
біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет
мағлұмат беру. ХҮІІІ ғ. Бірінші жартысындағы
күндізгі
2
қазақ хандығының ішкі-сыртқы жағдай және
көрші елдермен қарым қатынасы туралы
теориялық мәселелермен таныс бола алады.
4.
Қазақстанды
Ресейге
қосып алудың басталуы
(ХҮПІ г. 30-40 жж.)
Тақырыпты оқып-үйрену барысында
Қазақстанды Ресейге қосып алудың
басталуы (ХҮПІ г. 30-40 жж.) білімді
меңгеруі
қажет.
Бекіністер
салу,
Ресеймен
экономикалық
байланыстардың барысы туралы жан-
жақты біліктілік дағдыларын көрсете
білуі қажет. Миллердің Галдан-Церенге
елшілігі және оның нәтижелері жайлы
айқындап, Кіші, Орта жүздердің Ресей
бодандығын
қабылдауы
жайлы
теориялық мәселелермен таныс бола
алады .
күндізгі
1
5.
ХҮІІІ ғ. аяғы -ХІХғ.
басындағы отаршылдыққа
қарсы күрес
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Қазақтардың Пугачев басқарған
шаруалар соғысына қатысуы, Сырым Датұлы
бастаған ұлт-азаттық козғалысы, көтеріліс
себептері мен сипаты жайлы білімді меңгеруі
қажет. ХҮІІІ ғ. аяғы ХІХғ. басындағы
отаршылдыққа қарсы күрес басталуы және
барысы 80-90 жж. қозғалыстың тарихи
сабақтары
мен
маңызы
біліктілік
дағдыларын көрсете білуі қажет. Игельстром
Реформасы туралы теориялық мәселелермен
таныс бола алады
күндізгі
1
6.
ХҮІІІ ғ. 50 жж. - XIX
ғ.
бірінші
ширегіндегі
Казақстандағы саяси
үрдістер
Тақырыпты оқып-үйрену барысында
студенттер Абылайдың ішкі-сыртқы
саясаты, сонымен қатар, Абылай ханның
Жоңғариямен,
Қытаймен,
Ресеймен
қарым-қатынасы
жайлы
білімді
меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру
барысында Абылай ханның әскери
мемлекеттік қызметі
Орта жүздегі саяси ахуал (ХҮІІІ-ХІХ
ғ.басы) жайлы біліктілік дағдыларын
көрсете білуі қажет. ХҮІІІ ғ. 50 жж. -
XIX
ғ.
бірінші
ширегіндегі
Казақстандағы
саяси
үрдістердің
маңызын айқындап сипаттап беру,
салыстыра
отырып,
оқып-үйрену,
теориялық мәселелермен таныс бола
алады.
күндізгі
1
7.
ХҮІІІ
және
XIX
ғасырлардағы
Оңтүстік
Қазақстан.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Қазақтардың Ташкент иелігінің
құрамында
болуы,
Қоқан
және
Хиуа
хандықтарының соғыс экспансиясы туралы
білімді
меңгеруі
қажет.
Оңтүстік
қазақтарының жаулап алушыларға қарсы
азаттық күресі, 19 ғ. 20 жж. Жетісуға Ресей
империясының
ықпалының
таралуы
мәселелері жайында біліктілік дағдыларын
көрсете білуі қажет, саралап талдай білу.
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында
ХҮІІІ және XIX ғасырлардағы Оңтүстік
Қазақстан туралы білімді теориялық
мәселелермен таныс бола алады.
күндізгі
1
8.
Қазақстаңда
Ресей
әкімшілік-саяси
жүйесінің енгізілуі
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Қазақстаңда Ресей әкімшілік-саяси
жүйесінің енгізілуі туралы білімді меңгеруі
қажет.
Тақырыпты
меңгеру
барысында
төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете
білуі қажет:
- 1822 жылғы "Сібір қырғыздары туралы
жарғы",
- 1824 жылғы "Орынбор қырғыздары
туралы жарғы".
- Хан билігінің жойылуы,
- Әскери отарлаудың күшеюі.
Студенттер
тақырыпты
меңгеру
барысында әкімшілік-аумақтық жаңа
жүйенің енгізілуі жайлы теориялық
мәселелермен таныс бола алады.
күндізгі
1
9.
Ресей
отаршылдығына
қарсы
ұлт-азаттық
күресі.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Ресей отаршылдығына қарсы ұлт-
азаттық күресі туралы білімді меңгеруі қажет.
Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі
біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет:
- Қаратай мен Арынғазы сұлтандардың
(1812-1821
жж.)
және
Жоламан
Тіленшіұлының
(1822-1824
жж.)
қозғалыстары жайлы;
-
Ұлы жүз қазақтарының Қоқан
билеушілеріне қарсы көтрілісі(1821ж)
жайында;
- Патша реформасына қарсы Орта жүзден
Қасым төре жақтастары және сұлтан Саржан
Қасымұлы басқарған көтерілістер жайлы
мағлұматтар
жинай
отырып
біліктілік
дағдыларын қалыптастыру.
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында
Бөкей Ордасындағы халық көтерілісі (1836-
1837) және Кенесары Қасымұлы басқарған
көтеріліс (1837-1847) жайлы теориялық
мәселелермен таныс бола алады.
күндізгі
2
10.
Қазақ
жерлерін
Ресейге
қосудың
аяқталуы
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер XIX ғ. 60-90 жылдарындағы
Қазақстанның әкімшілік-саяси жағдайы
туралы түсінік қалыптастыру, Оңтүстік
Қазақстан Ресей мен Англияның Орта
Шығыстағы
стратегиясында,
Сырдария
бойында Ресей әскери шебінің құрылуы, патша
үкіметінің Оңтүстік Қазақстандағы әскери
экспансиясы
жан-жақты
біліктілік
дағдыларын көрсете білуі қажет. Аймақтың
Ресей билігіне көшуіне сипаттама бере
отырып, Сыр, Арал өңірі қазақтарының Қоқан
мен Ресейге қарсы азаттық күресі және
Сыздық сұлтан бастаған отаршыл саясатқа
қарсылық толқулары жайлы жан-жақты талдай
отырып теориялық мәселелермен таныс бола
алады.
күндізгі
1
11.
XIX
ғ.
60-90
жылдарындағы
Қазақстанның
әкімшілік-саяси
жағдайы.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер XIX ғ. 60-90 жылдарындағы
Қазақстанның әкімшілік-саяси жағдайы туралы
білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру
барысында төмендегі біліктілік дағдыларын
көрсете білуі қажет:
- 1867-1868 жж. реформаны жүргізудің іскери-
саяси себептері мен оған дайындық,
- 1868-1869 жж. Орал, Торғай облысындағы
және 1870 ж. Маңғыстау қазақтарының
көтерілісі,
- Патша үкіметінің аграрлық саясаты. Жаппай
отырықшыландыру арқылы отарлауы жайлы
мағлұматтар
жинай
отырып
біліктілік
дағдыларын
қалыптастыру.
Студенттер
тақырыпты меңгеру барысында Қазақстанның
ХІХ
ғ.
аяғындағы
әкімшілік-аумақтық
құрылымы және сот құрылысы мен аймақтағы
әскер күшінің артуы туралы талдай отырып,
әскери
казачестволардың
құрылуы,
Қазақстандағы ХІХ ғ. 80-90 жж. әкімшілік-
саяси
реформалар
жайлы
теориялық
мәселелермен таныс бола алады.
күндізгі 2
12.
Реформадаи кейінгі
Қазақстан
тұрғындарының
этнодемографиялық
сипаты
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер реформадаи кейінгі Қазақстан
тұрғындарының этнодемографиялық сипаты
жайлы білімді меңгеруі қажет. Халықтың
полиэтникалық құрамы, негізгі факторлар,
қалыптасу кезеңдері, қазақ ауылы, жатақтар,
қоныс
аударушылар
деревнясы,
сауда,
жәрмеңкелер, кәсіпшіліктер, өнеркәсіп, банк-
ақша қатынастары жайында
жан-жақты біліктілік дағдыларын көрсете
білуі қажет және реформадаи кейінгі Қазақстан
тұрғындарының этнодемографиялық сипаты
күндізгі
1
теориялық мәселелермен таныс бола алады .
Пән бойынша студенттердің өз бетінше оқып үйренуге ұсынылаған ОЖМӨЖ
тақырыптар
№
ОЖМӨЖ
мазмұны
Сағат
саны
Бақылау түрі
1
Қазақ халқының саяси
тәуелсіздігін жоғалтуы.
Қазақ халқының саяси тәуелсіздігін жоғалтуы
мәселелеріне
тоқтала
отырып
Барон
О.А.Игельстромның реформасы жэне оның
сәтсіздікке ұшырауы, Орта жүзде хандық
билікті жою шаралары,себептері, «Сібір
қырғыздарын (қазақтарын) басқару туралы»
1822ж, ереже және 1838, 1844, 1854 жылдар
дағы ережелер өзгерістері жайлы білімдерін
дағдыландыру, білімді меңгеруі қажет, Кіші
жүзде хандық билікті тоқтату. 1824ж.
«Орынбор қырғыздарын(қазақтарын) басқару
туралы ереже және 1831, 1838, 1844
жылдардағы ережелер өзгерістері бойынша
толық теориялық мағлұматтармен таныс
бола алады.
3
Реферат
2
Ресей
империясы
құрамына алғаш өткен
кезеңіндегі Қазақстан
Ресей империясы құрамына алғаш өткен
кезеңіндегі Қазақстан мәселелеріне тоқтала
отырып білімдерін дағдыландыру, толық
теориялық мағлұматтармен таныс бола
алады. Ресей позициясының Кіші және Орта
жүз жерінде нығаюы себептері, 0рынбор
экспедициясы, әскери шептердің
қүрылуы, бекініс-қамалдар қүрылысы жайлы
біліктілік дағдыларын қалыптастыру.
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында
Жер мэселесінің шиеленісуі. 18-ғ.40-ж.ж.
шаруашылық, элеуметтік қатынастардығы
өзгерістері жайлы теориялық мәселелермен
таныс бола алады.
3
Хронология
лық кесте
3
Ресей
империясының
Қазақ
жеріне
Ресей
империясының Қазақ жеріне
шаруаларды қоныстандыру мәселелеріне
3
Библиограф
иялық
шаруаларды
қоныстандыру саясаты –
патшалықтың
отарлық
саясатының құрамдас бір
бөлігі
тоқтала отырып білімдерін дағдыландыру,
толық теориялық мағлұматтармен таныс
бола алады. Ресей позициясының Кіші және
Орта жүз жерінде нығаюы себептері, 0рынбор
экспедициясы, әскери шептердің
қүрылуы, бекініс-қамалдар қүрылысы жайлы
біліктілік дағдыларын қалыптастыру.
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында
Жер мэселесінің шиеленісуі. 18-ғ.40-ж.ж.
шаруашылық, элеуметтік қатынастардығы
өзгерістері жайлы теориялық мәселелермен
таныс бола алады. туралы дағдыларын
қалыптастырып, білімдерін меңгеру
.
көрсеткіш
4
Қазақстанды
Ресейдің
жаулап
алуының
аяқталуы
отарлау
саясатын
жүзеге
асыратын
жүйенің
құрылуы
және
оның
маңызы.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Қазақстанды Ресейдің жаулап
алуының аяқталуы отарлау саясатын жүзеге
асыратын жүйенің құрылуы және оның
маңызы туралы түсінік қалыптастыру,
Оңтүстік Қазақстан Ресей мен Англияның
Орта Шығыстағы стратегиясында, Сырдария
бойында Ресей әскери шебінің құрылуы,
патша үкіметінің Оңтүстік Қазақстандағы
әскери экспансиясы жан-жақты біліктілік
дағдыларын
көрсете
білуі
қажет.
Қазақтардың Ресей патшалығы мен
Қоқан билеушілерінің отарлық қысымына
қарсы азаттық күресі, ресей империясының
қазақ даласын жаулап алу, отарлауда
қолданған әдіс-тәсілдері жайлы жан-жақты
талдай отырып теориялық мәселелермен
таныс бола алады.
3
Баяндама
5
ХҮІІІ - ғасырдың соңы
мен ХІХ - ғасырдың І
жартысындағы Қазақ –
Ресей
қатынастарының
әлеуметтік
–
экономикалық жағдайы
ХҮІІІ - ғасырдың соңы мен ХІХ - ғасырдың
І
жартысындағы
Қазақ
–
Ресей
қатынастарының әлеуметтік – экономикалық
жағдайы туралы жан-жақты дағдыларын
қалыптастырып,
білімдерін
меңгеру,
біліктілік дағдыларын қалыптастыру керек,
теориялық мәселелермен таныс бола алады.
3
Дөңгелек
стол
Пән бойынша студенттердің өз бетінше оқып үйренуге ұсынылаған МӨЖ
тақырыптар
№
ОЖМӨЖ
мазмұны
Сағат
саны
Бақылау түрі
1
Сырым Датұлы бастаған
халық – азаттық қозғалыс,
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Кіші жүз бен Орта жүз
6
Коллоквиум
сыртқы саясаты.
қазақтарының 18-ғ. 70жж.-дағы
көтеріліске
қатысуы.
Сырым
Датүлы
бастаған азаттық күрестің себептері мен
мақсаты жайлы білімді меңгеруі қажет.
Тақырыпты меңгеру барысында Көтерілісте
қазақтар қойған талаптар. 80-жылғы күрес
ерекшеліктері, кіші жүздегі саяси биліктегі
дағдарыс және 90-жылдары көтерілістің
қайта өрлеуі жайлы біліктілік дағдыларын
қалыптастыру.
Студенттер
тақырыпты
меңгеру барысында Көтерілістің бәсеңдеуі,
өтерілістің жеңіліске ұшырау себептері және
тарихи
маңызы
жайлы
теориялық
мәселелермен таныс бола алады.
2
Исатай Тайманұлы және
Махамбет
Өтемісұлы
бастаған ішкі (Бөкей)
ордадағы ұлт – азаттық
көтеріліс,
әлеуметтік
жағдайы.
Исатай
Тайманұлы
және
Махамбет
Өтемісұлы бастаған ішкі (Бөкей) ордадағы
ұлт – азаттық көтеріліс, әлеуметтік жағдайы
жайлы
білімдерін
дағдыландыру.
Ішкі
Орданың (Бөкей хандығы) кұрылуы жэне
Жэңгір хан реформалары. 2.Исатай мен
Махамбет батырлар бастаған көтерілістің
шығу себептері, негізгі кезеңдері, сипаты
жайлы жайлы біліктілік дағдыларын
қалыптастыру;
Тастөбе
және
Ақбұлақ
түбіндегі
ірі
шайқастар
нәтижелері,
көтерілісті рухтандырушы ақын, батыр
Махамбет Өтемісұлының рөлі, көтерілістің
жеңілу себептері мен қорытынды-салдары
бойынша
толық
теориялық
мағлұматтармен таныс бола алады.
6
Библиограф
иялық
көрсеткі
3
Кенесары
Қасымұлы
бастаған қазақ халқының
ұлт – азаттық қозғалысы
(1837-1847),
оның
дипломатиялық саясаты
Кенесары
Қасымұлы
бастаған
қазақ
халқының ұлт – азаттық қозғалысы (1837-
1847), оның дипломатиялық саясаты туралы
дағдыларын
қалыптастырып,
білімдерін
меңгеру. Кенесары Қасымүлы бастаған
азаттық қозғалыстың негізгі себептерін
айқындау,
Кенесары
сүлтан-хан
Қасымұлының
тарихи
жеке
түлғасын
зерделей
отырып,
Кенесарының
Ресей
экімшілігімен қарым-қатынастары, ұстанған
саясаты жайлы біліктілік дағдыларын
қалыптастыру;
Қоқан
хандығы
және
қырғыздармен
қарым-қатынастардың
шиеленісуі мен азаттық қозғалыстың жеңілу
себептері,
көтерілістің
тарихи
маңызы
бойынша
толық
теориялық
мағлұматтармен таныс бола алады.
6
Дөңгелек
стол
4
Қоныстандыру саясаты –
патша үкметінің аграрлық
саясатынының бір бөлігі.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер XIX ғ. 60-90 жылдарындағы
Қазақстанның
әкімшілік-саяси
жағдайы
туралы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты
меңгеру барысында төмендегі біліктілік
дағдыларын көрсете білуі қажет:
- 1867-1868 жж. реформаны жүргізудің
іскери-саяси себептері мен оған дайындық,
- 1868-1869 жж. Орал, Торғай облысындағы
және 1870 ж. Маңғыстау қазақтарының
көтерілісі,
- 1883-1898 жылдардағы Ресей шаруаларын
қоныстандыруға
байланысты
ережелер
сипаты мен мазмүны жайлы мағлұматтар
жинай отырып біліктілік дағдыларын
қалыптастыру.
Студенттер
тақырыпты
меңгеру барысында Қазақстанның ХІХ ғ.
аяғындағы әкімшілік-аумақтық құрылымы
және сот құрылысы мен аймақтағы әскер
күшінің артуы туралы талдай отырып, әскери
казачестволардың құрылуы, Қазақстандағы
ХІХ ғ. 80-90 жж. әкімшілік-саяси реформалар
жайлы теориялық мәселелермен таныс бола
алады.
6
Пікір талас
5
Қазақстанның
19
ІІ
жартысы – басындағы
экономикалық
-
әлеуметтік жағдайы.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Қазақстанның 19 ІІ жартысы –
басындағы экономикалық - әлеуметтік
жағдайы жайлы білімді меңгеруі қажет. 19-
ғ.ортасында
Қазақстанға
капиталистік
қатынастардың тарала бастауы туралы ,
кәсіпшіліктер,
өнеркәсіп,
банк-ақша
қатынастары жайында жан-жақты біліктілік
7
Коллоквиум
дағдыларын көрсете білуі қажет және
Қазақстанның Ресейдің шикізат базасына
айналуы,
жалпыресейлік
экономикаға
тартылуы жайлы теориялық мәселелермен
таныс бола алады.
6
Қазақ
халқынының
тәуелсіздік
жолындағы
ұлт – азаттық күресі және
оның тарихи мәні.
Тақырыпты
оқып-үйрену
барысында
студенттер Қазақ халқынының тәуелсіздік
жолындағы ұлт – азаттық күресі және оның
тарихи мәні туралы білімді меңгеруі қажет.
Қазақстандағы ұлт – азаттық қозғалыстардың
даму
кезеңдерінің
ерекшілігі
жайлы
біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет,
Қазақстандағы ұлт – азаттық қозғалыстардың
даму кезеңдерінің тарихи маңызы жайлы
теориялық мәселелермен таныс бола алады.
7
Хронология
лық
кестемен
жұмыс
7
ХҮІІІ – ғасыр мен ХІХ
ғасырдың
І
жартысындағы
қазақ
қоғамы.
ХҮІІІ – ғасыр мен ХІХ ғасырдың І
жартысындағы қазақ қоғамы туралы білімді
меңгеруі
қажет.
Қазақ
қоғамындағы
феодалдық
бытыраңқылық:
себеп-
салдарлары, мал шаруашылығы, көші-қон
жолдары, егіншілік, қолөнер, кәсіпшіліктер
жайлы біліктілік дағдыларын көрсете білуі
қажет, ХҮІІІ – ғасыр мен ХІХ ғасырдың І
жартысындағы сауда байланыстарындағы
өзгерістер мен товар түрлері, салық- төлем
түрлері,
әлеуметтік
қүрылым
жайлы
теориялық мәселелермен таныс бола алады
7
Баяндама
Пәннің оқу-әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз етілуі.
Негізгі әдебиеттер:
1.
Қазақстан тарихы, 5-томдық. А.,1996….
2.
Қазақстан тарихы очерктері.А., 1994.
Қосымша әдебиеттер:
1.
Абылай хан и батыры. А., 2001.
2.
Абылхожин Ж.Б. Очерки социально-экономической истории Казахстана
ХХвв.А.,1997.
3.
Абдиров М. Завоевание Казахстана царской Россией и борьба казахского народа за
независимости ХҮІ-начала ХХ вв.Астана., 2002.
4.
Ал-Халел Карпык Белая кость прошлого.Наши современники. А.,1994.
5.
Вяткин Сырым батыр.А., 1947.
6.
История Казахстана: народы и культуры. А., 2000.
7.
Касымбев Ж.Города Восточного Казахстана 1861-1917гг. А., 1992.
8.
Кузембайулы А., Абил Е., История Республики Казахстан. Астана.,2000.
9.
Қасымбаев Ж. Кенесары хан. А.,1993.
10.
Қазақ даласының ұлы ойшылдары. А., 2002.
11.
Қазақтар-Казахи. А., 1998.
12.
Құрбанғали Х. Тауарих хамса.А, 1992
13.
Құдайбердіұлы Ш. Түрік-қырғыз хам хандар шежіресі. А.,1991.
14.
Малышева М.., Познанский В., Казахи-беженцы от голода в Западной Сибири.
15.
Рысбайұлы К. Қазақстан Республикасының тарихы.А., 1999.
16.
Сабыров С. Қазақстан тарихы: тарихи оқиғалар, ұлттық дәстүр. А., 2002.
17.
Сиверс И., Фальк И.П., Письма из Сибири.А., 1999.
18.
Сыдыков Е.Б., Русско-казахские отношения. А., 1999.
19.
Сыдыков Е.Б. Казахстан в составе Российской Федерации.
20.
Төреқұлов Н., Қазбеков Ә. Қазақтың би-шешендері. А., 1995.
21.
Тулибаева Ж. Казахстан и Бухарское ханство в ХҮІІІ-первой половине ХІХв. А.,
2001.
22.
Толыбеков С. Қазақ шежіресі.А.,1992.
Пәннің материалдық-техникалық тұрғыдан қамтамасыз етілуі.
№
Тақырыптары
Мультимеди
ялық
презентация
Оқу
фильмдері
Муляждар
макропреп
араттары
Әртүрл
і
1
Қазақстанды Ресейге қосып
алудың басталуы (ХҮПІ г. 30-
40 жж.)
Хронология
лық кесте
Слайд
2
ХҮІІІ
ғ.
аяғы
-ХІХғ.
басындағы
отаршылдыққа
қарсы күрес
Схема
3
ХҮІІІ және XIX ғасырлардағы
Оңтүстік Қазақстан.
Карта
4
Қазақстаңда
Ресей
әкімшілік-саяси
жүйесінің енгізілуі
Кесте
5
Ресей отаршылдығына
қарсы
ұлт-азаттық
күресі.
Схема
6
Қазақ жерлерін Ресейге
қосудың аяқталуы
Кесте
Достарыңызбен бөлісу: |