Семинар Зияты зақымдалған балалардың сөйлеу тілінің грамматикалық қатарының сипаттамасы және байланыстырып сөйлуінің бұзылуы Сөйлеу тілінің грамматикалық құрылысын тексеру

Байланыстырып сөйлеуін тексеру үшін төменгідегідей әдістерді қолдануға болады:

1. сурет бойынша әңгіме құрастыру.

2. сериялы сурет  бойынша әңгіме құрастыру.

Нұсқау. Суретке қарап, оларды ретімен қойып әңгіме құрастыр.

3. Мәтінді тыңдап мазмұнын айту.

Нұсқау. Мен қазір әңгіме оқып беремін, сен мұқият тыңдап, есіңе сақтап мазмұнын айтып беруің керек. 

Мәтін екі реттен көп оқылмайды. Арнайы әдебиеттерде байланыстырып сөйлеудің бірнеше критерийлері қарастырылады. Олар: байланыстылығы, кезектілігі, логикалық-мазмұндық жағы, яғни оның тақырыпқа сәйкестілігі, толықтылығы.

​Кейінгі әдебиеттерде (Р.И. Лалаева, Т.А. Фотекова) байланыстырып сөйлеудің қалпы төменгідегідей критерийлер бойынша бағаланады:

1. мазмұндық тұтастығы – мазмұнның негізгі бөліктері дұрыс кезектілікпен, тақырыпқа сай берілген, себеп-салдары толық ашылады;

2. әңгіменің лексикалық-грамматикалық өңделуі, дұрыс қолдануы, сөздерді мағынасы, ұқсастығы бойынша шатастыру, алмастырудың байқалмауы, аграмматизмнің болмауы;

3. тапсырманы өзбетімен орындауы - әңгімені өзбетімен бірден құрастыруы. Көмек көрсетілуі, көмектің түрі.