Серік Мырзалы философия оқу құралы
В.С.Соловьевтiң дүниетаным тұжырымдары
жүктеу/скачать 3,76 Mb. Pdf көрінісі
|
2 (1)
| В.С.Соловьевтiң дүниетаным тұжырымдары
Өзiнiң дүниетанымдық көзқарастарында В.С.Соловьев «бiртұтастық бiлiм» алу жолын құптады. Ол үшiн сезiмдiк тәжiрибе мен рационалдық ойлауды сенiммен ұштастыру қажет. Басқаша сөзбен айтқанда, ақиқаттың үш түрi бар: материалдық, формальдық, абсолюттiк. Олар ғылым, философия, дiннiң шеңберiнде қалыптасады. Ақиқаттың ең жоғарғы түрi – абсолюттiк бiлiмдi тек қана дiн, теология бере алады. Оны ол мистицизм дейдi. Эмпиризм, яғни тәжiрибелiк жолмен ашылатын бiлiм, материалдық дүниенi танып-бiлуге бағышталған. Рационализм өзiнiң формальдық табиғатының арқасында барлық бiлiмдi бiрiктiретiн дәнекерлiк күшке айналады. В.С.Соловьев таным үдерісiнде тәжiрибеге көп көңiл бөледi. Ал оның өзi екiге – iшкi және сыртқы тәжiрибеге бөлiнедi. Сыртқы тәжiрибеге келер болсақ, ол айнала қоршаған ортадағы заттардың бiздiң түйсiктерiмiзге тигiзетiн ықпалынан пайда болады. Iшкi тәжiрибенi В.С.Соловьев екiге бөледi: олар психикалық және мистикалық. Психикалық тәжiрибеге бiз өз табиғатымыздың бой көрсетуiнен шығатын құбылыстарды жатқызамыз. Мистикалық тәжiрибе деп бiздiң жан-дүниемiздiң ар жағында жатқан, өзiнiң бiзге тигiзетiн ықпалымен бiздi жоғарыға көтеретiн, iшкi рухани ерiктiктi тудыратын құбылысты айтамыз. Оларды бiр-бiрiмен салыстыра келе, В.С.Соловьев бiрiншi орын- ға – мистикалық, екiншiге – психикалық, соңына физикалық тәжiрибенi қояды. Әрине, логикалық дүниетанымның өз орны бар, бiрақ, ол таныла- тын құбылыстың идеясына жете алмайды. Ол үшiн интеллектуалдық интуиция (ой аңлауы) қажет. Дегенмен логикалық таным мен интуи- ция бiздi болмыстың ең терең құпия сырларына жеткiзе алмайды. Ол үшiн – шектелгеннiң ар жағына, трансцендентiкке өту – ерекше таным қабiлетiн қажет қылады. Оны ол шабыт, эрос, экстаз деген ұғымдармен 255 бередi. Сонымен, өзiнiң танымдық көзқарастарында В.С.Соловьев ғылым, философия, дiннiң бiрлiгiнiң қажеттiгiн көрсеткiсi келдi. жүктеу/скачать 3,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|