Сәрсеке М. Шығармалары
жүктеу/скачать 3,61 Mb. Pdf көрінісі
|
3 Қаныш роман-эссе
| «Үлкен Жезқазғанды біз бірнеше кезеңге бөліп, біртіндеп
тұрғыза мыз – әуелі, 25000 тонна мыс ағызатын ал ғашқы секция- сын; іле-шала сондай көлем дегі екінші бөлегін; сонсоң үшіншісін... Қысқасы, Серго жолдастың бұй ры ғында көрсетілген қуатқа жеткізгенше, құры лыс тоқтамайды... Бұл – қиыр шет тегі алып өндірісті КСРО халық шаруа шылығының айналымына енгізу үшін тиім ді де ең төте жол...»* Оқиғаның одан арғы өрбуі жайында Қа ныш Имантайұлы өзі он төрт жылдан кейін БКП(б) Орталық Комитетіне жолдаған рес- ми хатында былай депті: «Мыс басқармасының жаңа бастығы П.А. За- харовқа нарком бір апта мерзімде КСРО Ауыр өнеркәсіп нар кома тының бұйрығының жобасын әзір леуге тапсыр ма берді. Бір апта бойы біз күні-түні бас алмай отырып, есеп-қисап жасап, атқарылмақ бар лық жұмысқа нақты жоба әзір ледік. Гулинмен менің кейбір мәселеге көзқарасымыз, әсіресе құры- лыс тың негізгі жұ мыстарының мерзімі жа йын да ой-пікіріміз әр қилы болып шықты. Ал Захаров жолдас үзілді-кесілді шешім айта алмай, ақыры біз дің дауымызды наркомның назарына жет кізді. Сол апта ның аяғында үшеуіміз де Л.М. Кагановичте болдық. Ол кісі Захаровтың тұжырымды мәлімдеме сін естіген соң менің де, Гулиннің де пікірін ден қоя тыңдады. Ла зарь Моисеевич бізге: «Біз Сәт баевқа сенеміз, Жезқазғанның жай-жапсарын одан артық ешкім білмей ді, әрі ол – осы кенді зерттеген геолог. Сон дықтан Сәтбаев ұсынған жобаны нұсқа ету керек!.. Ал саған, Гулин, ешқан дай бұлта лақ сыз және сылтаусыз Жез қаз ған жайындағы бұйрығымды мүлтіксіз орындауды жүктей мін. Есіңде болсын, сен үшін бұл – партия мен халық алдындағы борышыңды ақтаудың ең соң ғы мүмкіндігі. Айтқанды орындамасаң – сазайыңды тартасың және соған өзің кінәлі боласың, ұқтың ба?!» Қоштасар сәтте Лазарь Моисеевич маған кенішті барлауды барынша өрістетуді жүк теді. «Қаражатты қанша сұрасаң – сонша аласың!» – деп, қолма-қол Мыс басқарма сының бастығына тиісті нұсқау берді...» – деген. Ақыры күштінің демі диірмен тасын ай нал дырады дегендей болды, Жезқазған ке нін жедел игеру туралы Ауыр өнеркәсіп * Осы айғақтарды біз Қ.И. Сәтбаевтың 1952 жылғы 20 қаңтарда И.В. Сталинге жолдаған хатынан келтіріп отырмыз. 332 Медеу СӘРСЕКЕ нар комы жаңа бұйрыққа қол қойды, оның әр тар мағы Ұлытау атырабындағы ел көптен күт кен игі істің орындалу мерзімдерін нақты атап берген-ді: темір жолдың қашан іске қосылатынын, комбинаттың, үлкен жылу орталығының, қала құрылысының, алғаш қы ке зектегі шаруашылық салалары ның, су бөгетінің қай жылы, тіпті айы-күніне дейін... Жезқазған барлаушылары сол жазда-ақ ерекше қажыр-қайрат көрсетіп, Мәскеуден тікелей берілген мол қаржыны тиімді әрі тиісті қажетке жұмсау дың үлгісін танытқан. Әсіресе бұрғылау ста ноктарының өнімділігін арттыру сала сын да. Снарядқа быты- раны көптеп салып, тездетіп бұрғылау әдісін ең алдымен Егізек Байсал баевтың бригадасы меңгерген, соңы нан оны бұрғылаушы әріптестері игеріп, ақыры озық әдіс көпшілікке түгел тараған. Бұрғылау станоктарының қарамы да бұл қар саңда едәуір өскен. Олардан алынған керн Жезқазғанның өзінде зерттеледі. Тас- құдық басындағы барлаушылар қалашығы қарамды мекенжайға айналған. Онда химия зертханасы ғана емес, ғылыми-зерттеу сек торы да жұмыс істейді. Пробиркалық, мине рало гиялық, петрографиялық, шлихтік ана лиз дер жасайтын кабинеттер бар, құрылыс материалдарын сынайтын, фото және микро фо толық бөлімдер өз алдына... Минерало гиялық мұражай болса түрлі түсті тас жы ныс тары ғана емес, күні ертең Жаңа қаланың өлкетану иә тарихи жайларына керек болар лық алуан мұрағаттарға ие... 1939 жылдың соңында Ұлытау геологтары Жезқазған кенінің көлеміне жиынтық есеп жасаған. Қор комиссиясы олардың ұсынған есебін өз геріссіз бекітті. Бекітіп қана қой ған жоқ: «...Бір жүктеу/скачать 3,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|