Сәрсеке М. Шығармалары
жүктеу/скачать 3,61 Mb. Pdf көрінісі
|
3 Қаныш роман-эссе
| «...Халық жауының қызы болғандық
тан, ізденісіме қажет геология лық құпия материалдармен танысуға құқым жоқ-ты. Бізді, бес-алты жас ми нера лог ты, рәсім бойынша ғылыми кеңеске ша қыра тын. Алайда есік алдында 1-бөлімнің бас тығы көлденең тұрып, өз тізімін дегілерді ішке кіргізеді де, мені қақпайлап ұстап қалады. Шарасыздықтан жаным түңіліп, көз жасыма ие бо ла алмай, жұмыс орныма қайтамын да, ми не рал дарыма шұқ- шия мын... Сол қиянат үш жылға созылды. Ақыры, не керек, гео- логия жыңғылына кіре алмайтынымды түсіндім. Кіргім келсе де мен үшін ол – жа бық есік. Үй-ішіммен ақылдасып, қан ша ма ауыр болса да инсти туттан кетіп, мамандығымды өзгертуге бел бай- ладым. Өті ніш жазып, атша тула ған жүрек лүпілін тежеп... инс- титут директорына кірдім. 462 Медеу СӘРСЕКЕ Қаныш Имантайұлы крес лоға отырғызып, қолымдағы арыз- ды оқы ды да кететін себебімді сұрады. Шы ным ды айтуға тура келді. Басын шайқап тү неріп отырды да телефон трубкасын кө теріп, құпия материалдармен таны суға рұқсат ететін бұ йрық дайындауды ық тия ттады. Содан соң ғылым докто- ры И.П. Новохат ский мен академик И.И. Бок ты шақырып, диссертацияның тақыры бын ойластырып әрі аспирантураға жедел қабылдауға нұс қау берді. Сөйтіп, бар-жоғы ширек сағатта Қаныш Иман тайұлы келешек тағды р ым ды тап-тұй нақтай ше шіп, өз қолыма ұстатты...» Осыншама хаттар тасқыны Қаныш Имантайұлының ғы лы ми және мемлекеттік зор шаруалармен қоса дарқан өмір күн сайын алдына тартқан түрліше ұсақ істермен де айналыс қанына куәлік етеді... Әділін айтқанда, президенттің алдына кел ген хат пен арыздың бәрі де әлеуметтік мән-мағынаға ие болып, маңызды іске айналған. Өйткені Қаныш Имантайұлының кәміл сенген ойынша, әрбір арыздың соңында тірі адам бар; әрбір адам – қауым мүшесі, демек, оған мемлекеттік тұрғыдан қарау керек; депу татқа жолданған шағымның мәні тіпті де өзге болуға тиісті, себебі ол – үкімет ада- мы... ІІІ М.О. ӘУЕЗОВТІҢ «Қазақ халқының зор ғалымы» очеркінен: «Қаныштың бір ерекшелігі – ол хи мик пен де, биологпен де, фи- зикпен де, медикпен де, тарихшымен де, тілгер-әдебиет шімен де өздерінің ғылыми ті лінде сөйлесе біледі. Мамандық тілдерімен үндесіп, ұғыса біледі. Және ол әр ғылымның сала сын дағы әрбір кезеңде пісіп келген нақ тылы, жауапты мә селелеріне қажет бол- ған мәслихатын айтып, мықты бас шы лық ете біледі. Жұ мыс қа мойымайтын үл кен ісшілдік те бар. Өз ба сының білімін өсі руде жан-жақты, кең өрісті ғалым болуда тынымы жоқ, ізденуші Қаныш Қазақ стан Ғы лым академиясының ауқы мында қызмет ететін ғалымдардың бар лығына да анық ұстаз, үлгі боларлық білгіш...» Сол азамат елуге келді. Ел ағасы атанды, Жезқазғанда жүр- генде ол өзін асау үйреткен жасаң жігіттей сезінетін: көп ісі 463 ШЫҒАРМАЛАРЫ алда тұрған дай, бергенінен – бермегі, мол өнерінің де ту биігі, Ұлытаудың Едіге шыңындай асқары да ілгеріде сияқтанатын... Қаныш Имантайұлының өзі мерейтойын соншама дабыралап өткізуді қалаған жоқ-ты: бала-шағасын, дос-жа ран дарын жинап үйін де шағын кеш жасауды лайық көрген; екі-үш күнге уақыт та- уып, Баян ауылға барып қайтуды жөн көрген... Алайда шартарап- тан келіп жатқан құттықтау хаттар мен жедел хаттар тасқыны, газет-журналдарда жария ланған аткөпір мақала, естелік, очерк- тер еркінен тыс баста лып, үлкен салта натқа ұласты... КСРО ҒА президенті С.И. ВАВИЛОВ, бас ғылыми хатшысы А.В. ТОПЧИЕВ-тың жеделхатынан: «...КСРО Ғылым академия сы жүктеу/скачать 3,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|