Сертификаттауды дамытудың жағдайы және негізгі даму бағыттары
жүктеу/скачать 42 Kb.
|
|
Мазмұны Кіріспе.......................................................................................................................2 Сертификаттауды дамытудың жағдайы және негізгі даму бағыттары........3 Қазақстанда және шет- елде сертификаттаудың даму тарихы және қазіргі кездегі даму бағыттары. Сәйкестікті растаудың салалық ерекшеліктері..5 КСРО-да сертификаттаудың даму тариха.......................................................6 Қорытынды........................................................................................................…. 8 Пайдаланылған әдебиеттер...............................................................................… 9 Кіріспе Латын тілінен аударғанда «Сертификаттау» (Sertifico) сөзі растаймын, куәлендіремін деген мағынаны білдіреді. Сертификаттау сөзінің төркінің кейбір авторлар certum – дұрыс және facere – жасалған деген латын сөз тіркесінен шыққан деп пайымдайды. Тарих ғалымдары сертификаттау рәсімінің тамыры тереңде жатқанын нақтылау үшін ғасырлар бойы бұйымдарды таңбалау мен сақтандыру рәсімдері оның күйін бағалауда қолданғанын алға тартады. «Сертификаттау» ұғымына алғашқы рет анықтама берген Халықаралық стандарттау жөніндегі ұйымның Сертификаттау мәселесі жөніндегі комитеті (бұрынғы СЕРТИФИКО) еді. Бұл ұғым 1982 жылы ИСО/ХЭК 2 басшылығына енген болатын. Сертификаттаусәйкестікті растау жөніндегі орган өнімнің, көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін жазбаша куәландыратын рәсім. «Сертификаттау» ұғымының біздің сөз қорымызға енуі соңғы он жылда өнімдердің қауіпсіздігі мәселесіне тікелей байланысты. Бүгінгі күні халықаралық саудадағы жаһандануға, бір өнімнің алуан әр түрлілігіне, өнім өндірушілер арасындағы күшті бәсекелестікке байланысты өнімді шығарушы елге, фирмаға, сапаны басқару жүйесіне тәуелсіз тұтынушы үшін өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз ету тетігі ретінде сертификаттау ұсынылып отыр. Сертификаттау объектілеріне өнім, қызмет, бұйым, процесс (жұмыс), сапа жүйесі, қызметкерлер, жұмыс орындары және т.б. (әрі қарай - өнім) жатады. 1 Сертификаттауды дамытудың жағдайы және негізгі даму бағыттары Өнім мен қызмет сертификатты міндетті. Ол сапаның арнайы тұжырымы ретінде қарастырылады және көбінесе өнімнің бәсекелестігін анықтайды, бұл дегеніміз өнімнің дамуы, оның рентабельділігі мен тиімділігі. Сертификацияның барлық түрлері мамандардың жоғарғы компетенциясында негізделеді, олар оның процедураларын өткізеді, сондай-ақ нормативті - әдістемелік құжаттар жасайды. Сертификат бойынша жұмыс тәжірибесі стандартизация, сертификация және сапа басқару сұрақтары бойынша мамандарды даярлаудағы терең қажеттілікті көрсетеді. «Сертификаттау» ұғымына алғашқы рет анықтама берген Халықаралық стандарттау жөніндегі ұйымның Сертификаттау мәселесі жөніндегі комитеті (бұрынғы СЕРТИФИКО) еді. Бұл ұғым 1982 жылы ИСО/ХЭК 2 басшылығына енген болатын. Осы құжатқа сәйкес сертификация сәйкестік белгілі немесе сәйкестік сертификаты нәтижесімен куәландірілетін әрекет ретінде анықталды, мұндағы киім немесе қызмет нақты бір стандартқа немесе басқа нормативті құжатқа сәйкес келеді. Бұл анықтама бүгінгі таңда «сертификация жүйесінде» қолданылған сертификация ұғымының негізіне қойылған. Қазіргі таңда сәйкестік сертификаты ұғымы арқылы үшінші жақ қызметтік түсінуге болады. 1982 жылы берілген анықтамамен салыстырғанда «сәйкестік сертификаты» ұғымына бірнеше өзгерістер енгізілген. Біріншіден, сертификация енді үшінші қызметінен байланысты, олар қарастырылған сұрақта қатысатын жақтан тәуелсіз болып есептелетін орган немесе тұлға болып есептеледі. «Үшінші жақтың» өте нақты ұғымы сәйкестік сертификациясының анықтамасындағы басқа терминдер сияқты жөнінде қарастыралады. Екіншіден, сәйкестікті бағалау бойынша қызмет міндет қызмет болып жүргізіледі, бұл нақты ереже, процедура және басқаруға қойылатын сертификацияның қатаң жүйесінің бар екендігі жөнінде дәлелденді. Үшіншіден, сәйкестік сертификациясын тарату аймағын барынша кеңейту. Қазіргі таңда оларға өнім, процесстер және қызметтер жатады, сонымен қатар кәсіпорындағы сапа мен персональды басқару процесстері.Осының барлығы сәйкестікті орнату процесі ретінде сертификациясының тұрақты дамуын білдіреді және оны толықтандырылған нарық қатынасы үшіне өткіз қажеттілігін көрсетеді. 1.1 Қазақстанда және шет- елде сертификаттаудың даму тарихы және қазіргі кездегі даму бағыттары. Сәйкестікті растаудың салалық ерекшеліктері Алдыңғы қатарлы экономикалық державалар біздің ғысырымыздағы 20-30 – шы жылдары сертификация процесін дамыта бастады. 1920 жылы Немістің стандарт институты Германияда DiN стандартының сәйкестік белгісін бекітті, олар өнімнің барлық түріне таратылды, газ жабдығын, су жабдығын және кейбір басқа өнімдерді есептегенде DiN белгісі сауда белгісін қарғау жөніндегі белгімен сәйкес ФРГ – да тіркелді. Өнімнің нақты түрінің сертификация мысалына, Электротехникалық және электронды жабдық сертификациясының жүйесі ретінде қолданылады, немістің электротехникалық ассоциациясы мәні арқылы қызмет етеді. Бұл 20- шы жылдардың басында біздің елімізде шығарылған жүйенің бірі. DiN келісімі бойынша ол электротехника, электротехника және байланыс аймағында ұлттық стандарттың жасалуын ұйымдастырады, және осы жабдықтың сертификация жүйесінің жетекшілігін іске асырады. Ол қолдану және сынақ бойынша институтты қамтиды, оның өзінің сынақ бөлімі бар және өлшем құралын тексерудің ұлттық орган жункциясын орындайды. VDE мәні арқылы өзінің сәйкестік стандарты белгісімен сертификацияның төрт жүйесі әрекет етеді. тұрмыстық қолданц үшін арналған электротехникалық жабдық, жарықтагдырғыш жабдық, қауіпсіздік трансформаторы, телевизиялық және радиожабдық және т.б. электрлік кабель және шнурлар одан бөлінген электромагнитты кедергі жабдығы электронды техника өнімдері. Сертификацияның алғашқы үш жүйесі міндетті болып есептеледі. Сертификация жүйесінің тәжірибелік жетекшілігін сынақ және қолдану жөніндегі институт іске асырады, олар мынадай қызметтерді жүргізді: стандарт сәйкестігіне өнімді сынау, периодтың бақылау сынағын жүргізу үшін арналған үлгілі таңдау және өнімнің шығарылуын бақылау; сынақ және зерттеу, ал қажет болғанда электротехника өндірісіне надзор арнайы келісім негізінде басқа мойындалған ережелермен сәйкес даярланған, электронды өнім. Осылайша VDE сертификациясы үшінші жақ өткізетіні сертификацияға жатады, және даярлаушы – кәсіпорын ретінде жан – жақты шаралардың ең көп мөлшерін қарастырады, сынақ зертханасы және надзор органы, бұл өнімнің қажетті сапасының деңгейіне кепілдік етуге мүмкіндік береді. Ұлыбританияда сертификация Германиядағыдай өнеркәсіпьің көп саласын және тауар түрлерін қамтиды. Бұл елде сертификацияның бірнеше ұлттық жүйесі қызмет көрсетеді, ең ірісі – Британияның стандарт институты. Осы жүйеде сертификатталған өнім үшін, Британдық стандарт сәйкестіктің арнайы белгісін бекіткен, заңмен тіркеліп қорғалған. Ұлыбританиядағы сертификация негізінен жақсы сипатта жүреді, айлықтарын есептегенде, онда стандарт басшылығының шешімімен қолдануға міндетті. Францияда 1938 жылы декрет NF белгісіндегі сертификацияның ұлттық жүйесі жасалды. Жүйенің жалпы ұйымдастырылуы мен жауапкершілігі үшін жауапкершілік стандартизация жөніндегі францздық ассоцияуияға енгізілген. (AFNOR). NF белгідегі сертификация жүйесі бекітілген ережеге сәйкес сертификациядан өткен өнімді білдіреді, францздың стандарт талабын толығымен қанағаттандырады. Осылайша, жүйе негізінде AFNOR бекітіп, даярлаған. Ұлттық стандарт тур NF белгісі сауда және сервистік белгі жөніндегі белгімен сәйкес францияда тіркелген. Екінші әлемдік соғыс аяқталған соң жүйені тәжірибелік функциялау басталды. Қазіргі таңда ол сертификацияның 75 жүйесін құрайды, олардың әр қайсысы өнімнің нақты топтарында таралады. Мысалы, тұрмыстық құрал және машиналар бойынша сертификацияның 15 ұлттық істе, NF белгісіндегі сертификацияның ұлттық жүйесі децистрилизация принципінде негізделеді, AFNOR және жүйенің жетекшілік ететін кедесінде шешілетін маңызды сұрақтарды қоса есептегенде. 1981 жылдан бастап ұлттық ұйым сертификация жөніндегі Францияның толыққанды органымен Франция басшылығы болып танылған. Олардың арасында ең маңыздысы, әрине, AFNOR. 1978 жылғы тутынушыларды қорғау және ақпарат жөніндегі заңға сәйкес, 1980 жылдан бастап сапа сертификаты, сипаттары тәуелсіз ұлттық органмен бақыланатын дәлелдейтін өнім белгідері ретінде анықталған. жүктеу/скачать 42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|