Ш 72 Түркі тілдерінің вокализм жүйесі. Оқу құралы/ Шнайдер В. А. – Нұр-Сұлтан қ.: «Тұран-Астана» унив. Баспаханасы. 2019. 126 б



Pdf көрінісі
бет6/80
Дата03.02.2022
өлшемі1,25 Mb.
#24763
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   80
Байланысты:
1-Шнайдер-В.А.-2019-готовый-конвертирован

Ә дыбысының қазақ тіліне енуі тілге кірме сөздердің (негізінен 
араб  және  парсы  сөздерінің)  көптеп  енуімен  тығыз  байланысты 
болып табылады. А дыбысының жіңішке ә дыбысына айналуының 
басты  себебі  кірме  сөздер  құрамында  бір  сөз  көлемінде  қатар 
тұрған  буындарда  келесі  дыбыстардың  көрініс  тебуінен  болса 
керек. Мысалы, а - ә (ғадет - әдет), а – и (адил - әділ, Ғали - Әлі). 
Сол  сияқты  орыс  тілі  арқылы  енген  сөздердегі  бір  сөз  көлемінде  
қатар  тұрған  буындарда  а  –  и  дыбыстық  қатарының  болуынан: 
ящик - жәшік, машина  - мәшине т.б. 
Сонымен  қатар  а  дыбысының  тәл  арты  позициясынан  тіл  алды 
позициясына  өтуіне  себеп  болған  дыбыстың  бірі  өзінен  кейін  сөз 
ішінде  тұратын  үнді  дауыссыз  й  дыбысы  екенін  де  байқаймыз. 
Мысалы, шай > шәй, жай > жәй,  
в) [ Брюкеде е


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   80




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет