Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары
жүктеу/скачать 9,92 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бағалы дерек АР МА Н- ПВ б ас па сы
| Ға лам шар де ген сөз грек ті лі нен ау дар ған да «кез бе жұл дыз» де ген ма ғы на бе ре-
ді. Се бе бі, олар бір орын да тұр май ды. Күн ді ай на лып ке зіп жү ре ді. Күн ге ең жа қын ға лам шар – Мер ку рий. Ол Ор би та бо йымен өте жыл дам зы мы рай ды. 88 тәу лік те Күн ді бір ай на лып шы ға ды. Шол пан, Жер, Марс та – ға лам шар лар. Ал Юпи тер – Күн жүй есін де гі диа мет рі 142 мың км- ге жу ық, түн ке зін де жы пыр ла ған көп жұл дыз дың ара сы нан жап-жа рық бо лып ерек ше кө рі не тін ең ірі ға лам шар. Юпи тер де гі бір жыл жер де гі 12 жыл ға тең ке ле ді. Оның ай на ла сын да 12 се рі гі ай на лып жү ре ді. Юпи тер- ден әрі Са турн ға лам ша ры бар. Са ту рн да ғы бір жыл дың ұзақ ты ғы – жер де гі жер де гі 30 жыл ға жу ық ке ле ді, оның 10 се рі гі бар. Юпи тер мен Са турн – алып ға лам шар лар. Олар не гі зі нен су те гі мен ге лий ден тұ ра ды. Уран ға лам ша ры 1781 жы лы ға на бел гі- лі бо ла ды. Ал мұн да ғы бір жыл жер бе тін де гі 84 жыл мен па ра пар. Марс – Шол пан- нан кей ін гі ең жа қын ға лам шар. Шол пан – Күн нің Жер тә різ дес се рі гі. Жер ге қа ра- ған да Шол пан Күн ге жа қын. Ол 225 Жер тәу лі гі ішін де Күн ді бір ай на лып шы ға ды. Бас қа ға лам шар лар дан ерек ше лі гі ол өз осі нен Жер си яқ ты ба тыс тан шы ғыс қа қа- рай емес, шы ғыс тан ба тыс қа қа рай ай на ла ды. http://bilimsite.kz/ Бағалы дерек АР МА Н- ПВ б ас па сы 216 6717 шар шы ша қы рым. Бай қо ңыр дан 1961 жы лы 12 сәу ір де адам- зат та ри хын да тұң ғыш рет Юрий Га га рин «Вос ток» ға рыш ке ме сі мен ға рыш қа ат тан ды. Бай қо ңыр дан Күн нің, Айдың, Шол пан ның ал ғаш- қы жа сан ды се рік те рі, «Вос ток», «Вос ход», «Союз», «Прог ресс» ға- рыш ке ме ле рі, «Са лют», «Мир» ор би та лық стан сы ла ры, жұ мыс тар жүр гі зу ге ар нал ған «Про тон», «Зонд», «Прог ноз», бай ла ныс мақ са ты үшін пай да ла ны ла тын жә не ме те оро ло гия лық ба қы лау лар жүр гі зу ге ар нал ған жер дің жа сан ды се рік те рі ұшы рыл ды. Айды, Марс ты жә не Шол пан ды зерт теу ге ар нал ған ға рыш ап па рат та ры да Бай қо ңыр дан ат тан ды рыл ды. 1991 жы лы 2 қа зан да тұң ғыш қа зақ ға рыш ке рі Тоқ тар Әубә кі ров «Союз Т-13» ға рыш ке ме сі мен Бай қо ңыр дан ға рыш қа кө- те ріл ді. Ре сей мен бір лес кен бағ дар ла ма бой ын ша қа зақ ға рыш ке рі Тал ғат Мұ са ба ев ға рыш та үш рет (1994, 1998, 2001) бо лып, зерт теу жұ мыс та ры мен ай на лыс ты. Ға рыш кер Ай дын Айым бе тов 2015 жыл- дың 2 қыр күйе гін де «Союз ТМА-18М» ке ме сін де Ха лы қа ра лық ға рыш стан сы сын да бол ды. https://kk.wikipedia.org/wiki/ «Бі лу» 1. Фан таст-жа зу шы Жү ніс Са хиев ту ра лы не біл дің дер? 2. Қазақтың қандай фантаст-жазушыларын білесіңдер? 3. Фан тас ти ка жан ры на жа та тын қан дай шы ғар ма лар оқы- дың дар, ки но фильм дер көр дің дер? 4. Күн жүй есін де гі ға лам шар лар ды атаң дар. 5. Ға лам шар не үшін ке рек? 6. «Ай да ғы жа сы рын бақ» әң гі ме сі нің кей іп кер ле рі кім дер? 7. Пла не то лог де ген кім? 8. Ай да ғы құ бы лыс тар ту ра лы не біл дің дер? 9. Өліа ра де ген ге қан дай тү сі нік бе ріл ген? «Тү сі ну» 1. Мер ген мен Сар тай не себепті Ай ға са пар ше кті? 2. Сы нып тас та ры не лік тен олар дың жа уа бы на күл ді? 3. Мер ген не үшін шұң қыр ға түс ті? 4. Не лік тен Сар тай шұң қыр ға түс кен Мер ген ді тап пай қал ды? 5. Ба ла лар дың бір-бі рін кө ре ал мау құ бы лы сы ның сы ры не- де еке нін әке сі қа лай тү сін дір ді? жүктеу/скачать 9,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|