«Жай лау да» де ген та рау да Абай мен Әйге рім отауы на атақ ты Бір жан сал
қо нақ қа ке ле ді. Ау ыл дың өнер паз жас та ры жи на ла бас тай ды. Осы лар дың
ішін де Сү гір дің Әкім қо жа де ген ба ла сы нан ту ған Ке рім ба ла ның ор ны ерек ше.
Ол – Бір жан ның әнін ға на үй ре ну ші емес, орын дау шы сы да. Ал Әйге рім ән сал-
ған да, Бір жан нан бас тап, тіп ті Абай дың өзі де қоз ға ла ал май, ұй ып қа ла ды.
Бәй бі ше сі Діл дә отыр ған үл кен үй ге ша қы рыл ған Абай ға «Қу ке дей дің қы зы
ба сын ба сын… Үні шық па сын бұ дан бы лай» де ген сөз дер ай ты ла ды.
Бө кен ші нің Сүй ін дік тен кей ін гі би леу ші сі – Сү гір дің не ме ре сі Ке рім ба ла
мен жі гі тек тен шық қан қа ра пай ым ән ші Орал бай бір-бі рін ұна тып қа ла ды.
Ке рім ба ла Қа ра ке сек тің бай ла ры ның бі рі не атас ты рыл ған. Қос ға шық тың бұл
әре ке ті жі гі тек пен бө кен ші ара сын да шай қас ту ды ра ды. Ба за ра лы мен бас қа
жа на шыр ла ры екі жас ты жа сыр ған мен, бө кен ші жа ғы тау ып алып, Ке рім ба-
ла ның қол-ая ғын бай лап, атас тыр ған же рі не жө нел те ді.
«Еңіс те» де ген үшін ші та рау да – Абай Әйге рім ді ға на алып, Ақ шо қы ға
жа ңа отау ті ге ді. Құс са лып жүр ген Құ дай бер ді нің үл кен ұлы Шә ке ге Абай мен
Ос пан жо лы ға ды. Тә ке жан мен Қа ра жан ның тұң ғыш ба ла сы Ма құл бай қай тыс
бо ла ды. Құ нан бай Ме кке-Мә ди на дан кел ген нен кей ін дү ние ісі не ара лас пай,
өз ме ке нін на маз оқи тын орын ға ай нал ды ра ды. Базаралы төрт жыл ға жу ық
қа жы лық та бол ған Құ нан бай ға сә лем бе ре ке ле ді. Жү зі нұр лы, жол ба рыс тай
кел бет ті тұл ға лы Базаралының жү деп-жа да ған күй ін кө ріп, Нұр ға ным ға жа ңа
ки ім тік кі зу ге тап сыр ма бе ре ді. Үйі не сау ын бо лар лық екі си ыр, бес құ лын ды
бие ні жаз дай саууға жі бе рт кі зе ді. Құ нан бай Ма құл бай дың же ті сі өт кен ше
Нұр ға ным ауы лы на қайт пай ды. Ба за ра лы дан Нұр ға ным ды қыз ған ған Ос пан
бұл ау ыл ға су бер гіз бей ді. Бұ ған ыза бол ған Нұр ға ным саз ды жер де тұр ған ас
үй іші нен құ дық қаз ғы за ды. Кей ін Ос пан мен Нұр ға ным тар ты сы аңыз ға ай на-
ла ды. Әйге рім Абай дың жа зып бер ген жоқ тау өле ңін айт қан да Құ нан бай дың
өзі ден қой ып тың дап, Ма құл бай дың қыр қы өт кен ше ба ла ның жоқ тау ын тек
Әйге рім ге айт қы зу ды тап сы ра ды. Ера лы да бо лыс тық сай лау өте ді. Анд реев
де ген тіл маш ты жақ сы та ни тын Абай со вет ник Ло со в с кий ге мән-жай ды тү сін-
ді ріп, Ба за ра лы жа ғын да бо ла ды. Дәр кем бай, Ба за ра лы бас та ған қа ра пай ым
ха лық же ңіп, Тә ке жан ды жақ та ған тен тек ояз оны амал сыз бо лыс тық тан тү сі-
ре ді. Ке рім ба ла дан ай ырыл ған Орал бай то бық ты, ке рей, сы бан, най ман ның
үл кен бай ла ры на ба рым та жа сап, ел бүл ді ру ді бас тай ды. Ера лы да ғы сай лау да
ояз ға қар сы шық қан Абай қа ла ға жау ап қа ша қы рылып, ка талаш ка ға тү се ді.
Құ нан бай дың құ да сы Ті ні бек пен ара ла са тын Әл де ке де ген бай сау да гер дің үш
сәй гү лік ті пәуес ке мі ніп жү ре тін се рі қы зы Сал та нат Абай ды ке піл дік ке мың
сом тө леп шы ға рып ала ды. Сал та нат – Абай дың апайы Мә кіш тің құр бы сы.
Ло со вс кий ояз бо ла ды. Ол Қы зыл мо ла, Қо ңыр көк ше, Шың ғыс бо лы сы
си яқ ты үш бо лыс тың сай ла уы на Абай ды қа сы нан тас та май, ер тіп жү ре ді.
Қы зыл мо ла ға Абай дың іні сі Ыс қақ бо лыс бо ла ды. Абай ата ғы жайыла тү се ді.