Шарттыбелгілер Зерделіой – ақын-жа зу шы лар ту ра лы пі кір лер мен бел гі лі тұл ға- лар дың фи ло со фия лық ойт ол ғау ла ры – та қы рып ты ке ңей те тін та ным дық мә лі меттер Әдебиеттеориясы
жүктеу/скачать 3,65 Mb. Pdf көрінісі
|
| «Қас тық та»
де ген төр тін ші та рау то бық ты мен уақ ру ла ры ара сын да ғы жер дауы нан бас та ла ды. Уақ тың пы сы ғы Сер ке мен то бық ты ның Ес бо лат ру ынан Ораз бай еке уі қақ ты ғыс үс тін де. Уақ қыс тай тын Кө кен бау рай ын да «Тұ щы көл шай қа сы» бо ла ды. Оқи ға шие ле не се ке ле, арыз-ша ғым ға ұла сып, тек се ру ке ле- ді. Куә лік ке ша қы рыл ған Абай «То бық ты Кө кен елін не ге шап ты?» де ген сұ рақ қоя ды. Оған өзі жау ап бе ре ді. Құ нан бай за ма ны нан ке ле жат қан, жер дауы на тоқ- та ла ке ліп, то бық ты шап қан жер лер дің бар лы ғы уақ қа тие сі лі еке нін дә лел деп бе ре ді. Тә ке жан (аға сы), Жи рен ше (Ыр ғыз бай мен бір ге ту ыса тын кө ті бақ ру ынан), Әзім бай (Тә ке жан ның ұлы), Шұ бар (аға сы Құ дай бер ді нің ұлы) си яқ ты Абай ту ыс та ры Ораз бай жа ғын да бо ла ды. Осы лар ар қы лы Ораз бай Абай дың не іс те мек ойы бар еке нін бі ліп отыр ған. Көк ше, Ма май ел де рін қан қақ са тып отыр ған Сә мен жә не Әзім бай си яқ ты же міт бо лыс тар ды Абай ел ті ле гі, өті ніп сұ ра уы бой ын ша ор ны нан алу үшін төрт адам мен Ар хат та ғы сай лау ға ар найы ке ле ді. Сә мен – «Жа ман то бық ты» өз де рін «Жө кең» деп атай тын ру дың ада мы. Ояз – бая ғы Әбіш ке кө мек те се тін Ма ко вец кий. Ораз бай дың нұс қауы мен Сә мен бас та ған 15-тей адам Абай отыр ған үй ге ке ліп, Абай ды ұрып, өл тір мек бо ла ды. Абай дың бет-ау зын қан жау ып ке те ді. Амал тау ып, қа шып шық қан Кә кі тай орыс ша ай ғай лап, ояз үйі нен кө мек сұ рай ды. Ояз ст раж ник те рі ат қан мыл тық дау сы нан сес ке ніп, олар та рап ке те ді. «Ол соқ қы Абай ға ға на ти ген соқ қы емес, қа зақ хал қы ның ары на соқ қан сұм дық соқ қы бол ды». Қай та-қай та қол қа са ла жү ріп, Әзім бай сұ ра тып ал ған Ақыл бай дың «Таң ба лы ат» де ген атақ ты жүй- рік атын мі ніп ал ған Ораз бай дың ұры сы Қи қым Тә ке жан нан Абай дың та ғы не іс те мек ойы бар еке нін бі лу ге ке ле ді. Қи қым ды кө ріп қал ған Ма ғаш пен Бай ма- ғам бет Тә ке жан ту ра лы айт қан да Абай: «Ме ні ша ға тын жы лан қой ным да отыр ғой… Кет тім бұл ел ден, бұл қу өмір ден», – деп, Бай ма ғам бет ті қа сы на алып, ша ба жө не ле ді. Ар ты нан қу ып жет кен Ыс қақ: «Анау сүй ген ба лаң Әбіш тің са на дан сар ғай ған жа ры, қай ғы лы Ма ғыш үзіл ге лі жа тыр. Се ні «соң ғы де мім үзі лер де бір кө ріп, ыр за-қош айт сам деп ар ман ет ті», – де ген де ба рып Абай: «Со ным бар ма еді? Ме нен де мұң лы сор лым бар ма еді?! – деп ке рі қай та ды. Абай лар кі ре бер ген де екі жыл қай ғы-қа сі рет шек кен Ма ғыш (Мағ ри па) қай тыс бо ла ды. Абай «…Ма ғыш тың жү зін құ шып, ке сек-ке сек ыс тық жас та рын тө гіп-тө гіп жі бер ді». жүктеу/скачать 3,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|