Шарттыбелгілер Зерделіой – ақын-жа зу шы лар ту ра лы пі кір лер мен бел гі лі тұл ға- лар дың фи ло со фия лық ойт ол ғау ла ры – та қы рып ты ке ңей те тін та ным дық мә лі меттер Әдебиеттеориясы
жүктеу/скачать 3,65 Mb. Pdf көрінісі
|
| «Өр де»
де ген ал тын шы та рау Ал шын бай ау ылы на Абай дың ұрын ба руы мен бас тала ды. Бұ ған отыз шақ ты адам мен Ұл жан ның өзі бас тап, не ке қияр сал тын жа сай ды. Әкел ген қа лың мал дың ба сы – ке сек кү міс бе сік жам бы. 7–8 күн дік жол бой ын да Абай мен Ер бол дың жұ бы жа зыл май ды. Абай қа сы на 12 жі гіт ер те ді. Ер кек тер жа ғын Із ғұт ты бас қа ра ды. Кел ген жыл қы, түйе ден бас қа жыр тыс ма та ның өзі екі атан түйеге ар ты ла ды. Ал ке лін ге жа сау ті гі ле тін бат- сайы, мақ пал, ма нат, дү рия, ша ғи бө лек са лын ған. Осы лай ша, ав тор ұрын ба ру рә сі мі нің сән-сал та та на тын оқыр ман ға та ныс ты ра ды. Ал шын бай жа ғы да же ке үй тік кі зіп, құ да лар ды ерек ше кү те ді. Той дү ріл деп өте ді. 10 күн өт кен нен кей ін Ұл жан дар қай тып ке тіп, Абай Діл дәнің қа сын да біраз күн бо ла ды. Айры лы сар кез де Абай мен Діл дә бір-бі рі не үй ре ні сіп, қал- жың дап та оты ры са ды. Діл дә сүй кім ді, сұ лу кө рін ге ні мен, еке уі бір-бі рі мен қа быс пай ды, шын ға шық тық оты тұ тан бай, сал қын күй де қа лы са ды. Осы та рау да ғы та ғы бір бас ты оқи ға – Абай дың Бө жей асын өт кі зу ге ат са лы суы. Абай жі гі тек бас шы сы Бай да лы ның өзі не ке ліп, үй тік кі зу үшін Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 84 бө лек орын сұ рай ды жә не жи ын ға ке ле тін ең қа дір лі, ең сый лы де ген ел дің қо на ғы ның бі рін бе руін өті не ді. Бө жей дің на ға шы сын таң да ған Абай зор да - йын дық қа кі рі се ді. Бай да лы жі гі тек та ра пы нан Ер бол, Жи рен ше, Ба за ра лы ны кө мек ке бе ре ді. Абай жағы нан бұл іс ке Ұл жан, Із ғұт ты, Құ дай бер ді бел ше ше кі рі се ді. Он шақ ты үй ті гі ліп, бие сойы лып, қой үйіті ліп, бау ыр сақ пі сі рі ліп, қар ба ла сып жат қан жұрт. Көр нек ті жер ден орын ал ған сал та нат ты үй лер ге кім дер дің тү се тін ді гі ел дің бә рін қы зық ты ра бас тай ды. Бұл үй ге Же ті су жақ- тан Бө жей дің на ға шы ту ыс та ры кі ре ді. Та ғы бір топ сы бан дар жи ынын бас тап ақын Қа дыр бай ке ле ді. Қа дыр бай Абай ісі не, қай тар ған жа уа бы на, әке сін қор- ғап айт қан тап қыр сө зі не дән ри за бо лып, ба та сын бе ре ді. Бір тү не ген қо нақ- тар ды кү ту дің ең ауы ры – ке лер күн. Та бақ тар ту ға өң шең кү міс ер-то қым мен ерт тел ген жор ға ат тар ды сай лап, кү ту ші жі гіт тер бас та ры на те гіс бір кел кі жі бек ора мал бай лай ды. Жа зу шы: «Ас оша ғы нан екі ара да бұ лар қос та бақ тан алып, қа тар ыз ғы тып жө нел ген де, өл ке бойы жай нап кет кен дей бо ла ды», – деп су рет тей ді. Бәй ге, кү рес си яқ ты ой ын- сау ық тар бас тал ған да, Абай елік пей ді, өйт ке ні алыс тан кел ген қо нақ тар дың кеш кі сый ына дай ын да луы ке рек. Қа сын- да ғы кө мек ші адам дар дан да «ха бар шы боп тұ рай ын шы» деп қат ты қы зық қан Ер бол ды ға на бо са та ды. Бәй ге ге 150 ат қо сы ла ды, бе рі ле тін сый лық тың бә рі то ғыз-то ғыз дан. Бі рін ші бәй ге – түйе бас тат қан то ғыз, екін ші бәй ге – Ұл жан әкел ген кү міс жам бы бас тат қан то ғыз. Ба лу ан дар бәй ге сі де сон дай то ғыз-то- ғыз дан. Кеш құ рым қо нақ тар ды сый лап, ер те ңін де түс кі ас ты ер те рек бер гі зе ді. Қо нақ тар ат тан ған нан кей ін Бө жей мін ген қа ра көк тұл ат ты Бай сал мен Сүй ін дік жы ғып, Бай да лы ның өзі жы лап тұ рып, бау ыз дай ды. Бұ лар дың «үшеуі де кей ін «жол» ал ды» дей ді. Ұй қы қыс қа ны сон ша лық, Абай лар үй ге ке ле сап, тө сек ке құ лай ды. «Екі түн, бір күн ұй ық та ма ған Абай осы қа лың ұй қы ның уа ғын да өзі нің қан дай лық абы рой лы, атақ ты, жақ сы жі гіт аты мен оян ға нын біл ген жоқ-ты», – деп жа за ды жа зу шы. Жі гі тек ауы лы мен та ту лас қан нан кей ін Абай ға Сүй ін дік ау ылы на ба ру ға жол ашы ла ды. Осын дай бір са пар да ту ра ал ты ба қан теу іп, ой ын ой нап жат- қан той үс ті нен тү се ді. Тоғ жан мен ке ңі рек сөй ле сіп, еке уі бір-бі рін қалт қы сыз сүйе тін ға шық тар еке нін аң ғар та ды. Үй ге кел ген соң, Абай әке-ше ше ұй ға руы мен Діл дәні алып ке ле ді. Ал Құ нан бай бол са, «бес қас қа» атан ған Құ лын шақ тың екі ба ла сын Же ті су ға жер ау да рып, бір ба ла сын ке піл дік ке қой ып, «ба лам ды ұр дың, інім ді мас қа- ра ла дың» деп, ай ып-ан жы ны да ба са са лады. Абай қай тып кел ген де жұ лыс қан тар тыс жоқ. Ал тын шы та рау «Бі рақ ау ыл-үй, ағай ын ара сы та ғы да том сар ған на ра зы лық қа, бі теу жа ра ға то лы екен» деп аяқ тала ды. жүктеу/скачать 3,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|