Шарт­ты­бел­гі­лер Зерделі­ой – ақын-жа зу шы лар ту ра лы пі кір лер мен бел гі лі тұл ға- лар дың фи ло со фия лық ойт ол ғау ла ры – та қы рып ты ке ңей те тін та ным дық мә лі меттер Әдебиет­теориясы



Pdf көрінісі
бет85/131
Дата18.10.2023
өлшемі3,65 Mb.
#118350
түріКнига
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   131
«Құз-қия да»
де ген екін ші та рау да қаш қын Дәр мен нің сы ры ашы ла ды. 
Әбіш Ке ре ге тас де ген жер де гі но ғай ау лы на бір топ жас тар ды ер тіп, күй еу ші леп 
бар ған да, Дәр мен жал ғыз ше ше сі ға на бар Мә кен де ген қыз бен та ны са ды. Еке уі 
бір-бі рі не қы лау сыз ға шық боп қа ла ды. Мә кен – Ораз бай дың жа қын ағай ыны 
Дай ыр дың жесірі. Әке сінің ті рі кү нін де Мә кен Дай ыр дың іні сі Қайырға атас-
тыр ылған. Қай ыр қай тыс бо лып, бұ ған Дай ыр ие боп қа ла ды. Ораз бай дың 
ық па лы мен Абай мен оның өрен-жа ра нын жау са най тын Дай ыр сау ық-сай-
ран ның қақ ор та сын да жүр ген Мә кен ді ша қы рып алып, «үйіңе қайт » деп 
ұр ыса ды. Тіл ала қой ма ған Мә кен ді қам шы мен тар тып-тар тып жі бе ре ді. Сол 
кез де оған Дәр мен ара ша тү се ді. «О не, не ме не, бұл кім?» деп ұм ты лып ке ле 
жат қан Әбіш ті аң ғарады да, Дай ыр:
– Сен ге нің Абай шы ғар! Абай ың тү гіл, Құ дай ың ды па на тұт саң да жер ге 
қа ғар мын, – деп шап қы лай жө не ле ді.
Абай Дәр мен нен Әбіш ке хат жа зып бе ре ді. Ораз бай Абай мен ке лі сім жа сау 
үшін аса ай ла кер Есен тай де ген ат қа мі не рін жі бе ре ді. Абай ба сын да ба ла лар-
ді кі қа те лік деп мой ын да ға ны мен, Ораз бай екі жас тың мой ны на ар қан сап, 
өл тір ге лі отыр ға нын айт қан да ыза бол ған Абай:
– Сен ке ліс сөз ді әкел мей, ке тіс сөз ді әке ліп сің ғой. Бар, жө нел, ен де ше! 
Ай та бар Ораз бай ға, іс теп көр сін жау ыз ды ғын, бі рақ өкі ніп жүр ме сін. Жер 
тә ңі рі сіп құ ты рып ты ғой, жер ге қа ға тын күш бар еке нін ұмыт па сын! Шық бар, 
жү ре бер! – деп қат ты ашу ла нып, қа бақ түй іп, екі кө зі қан та лай тү сіп, Есен-
тай ға қа дал ған да, ол үн қат пас тан шы ғып ке те ді.
Бұл кез де Се мей дің жұ мыс шы ла ры ор на лас қан «За тон» ау да нын да 
тұ ра тын Дәр мен нің до сы Әбен нің үйі не «екі қаш қын» мен Әб ді (Дәр мен нің 
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


91
до сы), Кә кі тай ке ле ді. «Ар ғы бет», «бер гі бет» деп екі ге бө лі не тін Се мей қа ла сын 
Ер тіс өзе ні бө ліп жа тыр. Ол кез де кө пір жоқ, па ром, қай ық пен ға на жү ре ді. Мұ қа мен 
Әл ма ғам бет мі ніп кел ген ал ты ат қа ие боп, ар ғы бет те қа ла ды. Кә кі тай Абай жа зып 
бер ген хат ты алып, шай ға қа ра мас тан, түн де ле тіп, Да нияр үй ін де гі Әбіш ке ке ле ді. 
Әбіш хат ты оқи са ла, же ңіл траш пен ке сін де реу жек ті ріп, әй елі Мағ ри па ны алып, 
Әбен үйі не ке ле ді. Се мей дің «ояз на чальни гі не» жә не «ок руж ной со ты на» Әбіш өз 
қо лы мен екі арыз жа зып, «Мә кен Әзім қы зы» де ген жер ге Мәкенге қо л қой ғы за ды. 
«…Мен кет пей тұ рып жет кен де рің жақ сы бол ды. Әлім жет кен ше, қо лым нан кел-
ген ше… ая на рым жоқ… Ен ді сен дер етер әре кет біт ті. Қал ған тау қы мет мен де, мы на 
Кә кі тай да… ке зе гі кел се, қай ра ты мен на мы сын жі бер мес, мы нау екі ер-аза мат 
Әб ді мен Әбен ге мін дет бол сын», – дей ді. Ар ғы бет те гі Мұ қа мен Әл ма ғам бет ті де 
ал ды рып, Мә кен мен Дәр мен қа сы на қоя тын ды ғын, ат тар ды қо ра да, ал бір ат ты 
то ғай іші не тұ сау лап, ха бар жет кі зу ге дай ын бо лу ға бай лам жа сай ды.
Ер те ңін де Дай ыр мен жан жал қой Қо ра бай ке ле ді. Олар ат үс тін де қам шы 
үй ір ген мен, бұ лар ал ды рт а қоймай ды. Әл ма ғам бет ха бар жет кі зе ді. Сол кез де 
40–50 сау да гер мен қай та кел ген Дай ыр лар Айша, Мұ қа, Әбен ді қан-жо са қып, 
еке уін алып ке те ді. Әб ді еке уі нің үс ті не жы ғы лып, соқ қы ны өзі жеп, бір ге ке те-
ді. Па ром ға же тіп үл гер ген әс ке ри ки ім ді Әбіш, па ром ды тоқ тат қы зып, сол жер-
де гі по ли цей ге тап сыр ма бе ре ді. Өзін воен но-по ле вая ар тил ле рия ның по ру чи гі 
деп та ныс ты ра ды. Қал та сы на қан жа рын са лып ал ған Әб ді па ром ішін де еке уі не 
еш кім ді жо лат пай, қар сы ла сып тұр ған да за тон ның ең ге зер дей он шақ ты қа зақ 
жұ мыс шы сы да же те ді. Әбіш арыз бер ген Се мей об лы сы ның уез дік на чальни гі 
Ма ко вец кий қыл мыс кер лер ді ұс тай ды. Ол іс ті сот қа бе ре ді. Әбіш пат ша лық 
қыз мет ке рі ре тін де куә лік жа за ды. Абай дан бас тап, ай на ла сын да ғы бар лық 
адам те гіс куә гер лік ете ді. Тер геу ші Зло бин ге Әбіш тің өзі сөй ле сіп, мол мә лі мет 
бе ріп, әс ке ри қыз ме ті не ат та нып ке те ді. Ұзақ тер геу дің со ңы Мә кен ба сы на 
азат тық бе рі луімен аяқ та ла ды. Ке зін де қа лың мал ға бе ріл ген шы ғын ды Абай 
жа ғы мен дос та ры бө лі сіп тө лей ді. Осы мен дау аяқ та ла ды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   131




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет