Шарт­ты­бел­гі­лер Зерделі­ой – ақын-жа зу шы лар ту ра лы пі кір лер мен бел гі лі тұл ға- лар дың фи ло со фия лық ойт ол ғау ла ры – та қы рып ты ке ңей те тін та ным дық мә лі меттер Әдебиет­теориясы



жүктеу/скачать 3,65 Mb.
Pdf көрінісі
бет93/131
Дата18.10.2023
өлшемі3,65 Mb.
#118350
түріКнига
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   131
Біл­ген­ге­мар­жан
«Абай­жо­лын»­оқы­ған­да,­ұлы­ақын­ның­об­ра­зы­біз­ді­жа­лық­тыр­мауы­бы­лай­тұр­
сын,­тіп­ті,­не­нәр­се­ні­бол­сын,­Абай­ша­тү­сі­ніп,­Абай­ша­се­зі­ну­ге­мәж­бүр­ете­ді.­Абай­ша­
шам­дан­бас­қа,­Абай­ша­шат­тан­бас­қа,­Абай­ша­жек­көр­мес­ке,­Абай­ша­сүй­мес­ке,­Абай­ша­
ой­ла­нып,­тол­ған­бас­қа,­күй­зе­ліп,­те­бі­рен­бес­ке­ла­жың­жоқ.­Абай­об­ра­зы­ның­елік­тір­гіш,­
илан­дыр­ғыш­кү­ші,­мі­не,­осын­да.­Әуе­зов­тің­Абай­об­ра­зын­жа­сау­да­ғы­ора­сан­ше­бер­лі­гі­
де­ осын­да.­ Ра­сын­да­ Абай­дың­ Тоғ­жан­ға,­ Әйге­рім­ге­ де­ген­ кір­шік­сіз­ та­за­ ма­хаб­ба­ты,­
Пуш­кин­ мен­ Лер­мон­тов­қа­ елік­теуі,­ Татьяна­ об­ра­зын­ шек­сіз­ сүюі,­ Абай­ ау­лы­на­ Бір­
жан­ақын­ның­ке­луі,­Абай­дың­тол­ғау­ла­ры,­оның­ке­ре­мет­өлең­де­рін­ту­ғыз­ған­ақын­дық­
ша­быт­тың­та­ма­ша­су­рет­те­рі,­ту­ған­да­ла­ның­ақын­кө­зі­мен­көр­ген­әр­кез­де­гі­та­би­ғат­
кө­рі­ніс­те­рі­т.с.с.­–­Абай­дың­із­гі­ақын­дық­жа­ны­ның­ай­на­сы­се­кіл­ді,­на­ғыз­поэ­зия.­Мұ­ны­
оқып­отыр­ған­да,­мы­на­дай­ой­ға­ке­ле­сің:­ақын­ту­ра­лы,­ақын­жа­ны­ның­нә­зік,­құл­пыр­ған­
ға­жап­құ­бы­лыс­та­ры­ту­ра­лы­тек­ақын­ға­на­осы­лай­жа­зуы­мүм­кін!­Бұл­рет­те­Әуе­зов­ті­
Абай­жа­ны­ның,­әсі­ре­се,­Абай­дың­ақын­дық­жа­ны­ның­ин­же­не­рі­дей­ала­мыз.
Мұ­ха­мед­жан­Қа­ра­таев
...Абай­ды­кү­ні­бү­гін­ге­шей­ін­ұлы­ақын­деп­қа­рап­кел­дік.­Бұл­орын­ды.­Орын­ды­
бол­са­да,­жет­кі­лік­сіз.­Ұлы­ақын­өлең­сөз­бен­бей­не­ле­ген­жү­рек­сы­рын,­те­рең­ой­ын­тек­
ар­ма­ны­етіп­қал­дыр­ма­ған.­Сол­үшін­кү­рес­кен.­Ше­шен­дік,­би­лік­жо­лы­оның­ха­лық­тық­
са­на­бол­мыс­ты­ би­ік­те­ту­де­гі­ не­гіз­гі­ құ­ра­лы­ са­нал­ған.­ Абай­ –­ тұ­тас­ тұл­ға.­ Оның­ би­
ата­нуы,­би­лік­те­рі­–­тұ­тас­тұл­ға­ның­күр­де­лі­бол­мы­сы­ның­бір­қы­ры.­Ол­«Ұлы­да­ла»­
за­ңын­үл­кен­қо­ғам­дық­күш­деп­са­на­ды.­«Мен­егер­за­кон­қу­аты­қо­лым­да­бар­кі­сі­бол­
сам,­адам­мі­не­зін­тү­зеп­бол­май­ды­де­ген­кі­сі­нің­ті­лін­ке­сер­едім»­деп­жаз­ды.
Абай­дың­ақын­ды­ғын­би­лік,­ше­шен­дік­өне­рі­мен­ұш­тас­ты­ра­қа­рау­мін­дет.­Сон­да­
ға­на­ ұлы­ адам­ның­ ұлы­лы­ғы­ биігі­нен­ кө­рін­бек.­ Абай­дың­ өмір­ба­янын,­ та­рих­та­ғы­
ор­нын­оның­би­бо­лып­ат­қар­ған­қыз­ме­ті­нен­бө­ліп­қа­рау­бір­жақ­ты­лық­екен­ді­гі­ай­қын.
Абай­жа­сы­нан­қарт­тар­дың­қы­зық­ты­әң­гі­ме­аңыз­да­ры­на,­сөз­талас­та­ры­на,­ау­ыз­
әде­бие­ті­не­әуес­бо­лып­өс­ті.­Атақ­ты­ел­бас­шы­ла­ры­ның,­би­лер­дің­ке­ңе­сін­тың­дау­ды­
әдет­ет­ті.­Әке­сі­Құ­нан­бай­дың,­бас­қа­да­то­бық­ты­ішін­де­ата­ғы­шық­қан­үл­кен­дер­дің­
ой­лы­сөз­өне­рін,­ата­ба­ба­дан­қал­ған­атау­лы­жол­жо­ба,­ше­шім,­ке­лі­сім,­би­лік­үл­гі­
ле­рін­үй­рен­ді,­жа­ды­на­құй­ды.­Абай­ата­жо­лын­қуа­ды­деп­оған­Құ­нан­бай­се­нім­арт­ты.­
Қар­тая­ ке­ліп,­ то­бық­ты­ ұлы­сы­ның­ тіз­гі­нін­ бұ­дан­ бы­лай­ да­ ұс­тап­ тұ­ру­ мақ­са­ты­мен­
Құ­нан­бай­ ба­ла­сын­ Се­мей­де­гі­ Ах­мет­Ри­за­ мед­ре­се­сін­де­гі­ оқуын­ бі­ті­рт­кіз­бей,­ ел­ге­
ша­қыр­та­ды­да,­би­бо­лып­би­лік­ай­ту­дың­сы­ры­на­баули­ды.­Оны­қа­сы­на­ер­тіп­Қоян­ды­
жәр­мең­ке­сі­не,­ Қар­қа­ра­лы­ға,­ та­ғы­ бас­қа­ жер­лер­ге­ апа­ра­ды.­ Бел­гі­лі­ ақ­са­қал­дар,­
би­лер­ке­ңе­сі­не­қо­са­ды.
Абай­дың­өс­кен­за­ма­нын­да­би­лер­сан­жа­ғы­нан­көп­те,­шын­ма­ғы­на­да­ғы­би­лер­
сау­сақ­пен­са­на­ған­дай­бо­ла­тын.­Би­ата­ғын­атап­та­бе­ру,­са­тып­та­бе­ру­та­ра­ған­ды.­
Ау­ыл­ба­сы­на­ке­мін­де­бір­би­ді­ұлық­та­ғай­ын­да­ды.­Бұ­рын­ғы,­ел­бұ­зыл­май­тұр­ған­да­ғы­
адал­би­лер­дің­сал­тын,­өне­рін,­әді­лет­ті­лі­гін,­тап­қыр­лы­ғын,­ой­шыл­ды­ғын­сақ­та­ған­дар­
си­рек­ кез­де­се­тін­ еді.­ Со­ның­ бі­рі­ Абай­ бол­ды.­ «Сұң­қар­ дау­сы­мен,­ тұл­пар­ ша­бы­
сы­мен»­де­ген­дей,­Абай­дың­тап­қыр­лы­ғы,­сөз­қи­сы­ны­мен­ой­қи­сы­ны­ның­ұш­та­суы,­
үл­кен­дер­дің­ ал­дын­да­ кай­мық­пай­ ай­тыс­қа­ тү­се­ ала­тын­ды­ғы­ жа­сы­нан­ақ­ се­зі­ле­ді.­
«Те­гін­ емес»,­ да­рын­ды­ жас­ екен­ді­гі­ бай­қау­дан­ өте­ді.­ Ел­ ара­сын­да­ «Құ­нан­бай­дың­
Ыбы­райы»,­кей­де­«Құ­нан­бай­дың­Абайы»­де­ген­сүй­сін­ген­кө­те­рің­кі­ат­ке­ңі­нен­та­рай­
бас­тай­ды.­ Әділ­ би,­ ше­шен­ би­ аты­ көп­ке­ та­рап,­ Абай­ та­рих­та­ өт­кен­ ұлы­ би­лер­дің­
қа­та­ры­нан­са­на­ла­ды.

жүктеу/скачать 3,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   131



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents