Шеберлік негіздері
Педагог қызметінің даралық стилі
жүктеу/скачать 1,54 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.12. Педагог қызметінің даралық стилі
Өзінің кәсіби қызметін атқаруда әрбір педагог м‰мкін- діктеріне, ерекшеліктеріне, өзінде әлдеқайда дамыған қабілет- теріне максималды бейімделуге (адаптациялауға) тырысады. Оқытушының кәсіби шеберлігінің қалыптасуының маңыз- ды шарттарының бірі – өзінің педагогикалық қызметіндегі дара- лық стилін анықтау. Оны адамның еңбегінің табыстылығын, тиімділігін қамтамасыз етуші, қызметінің тактикасы мен тұрақ- ты мәселелер ж‰йесіндегі адамның табиғи ерекшеліктері құрайды (Е. Климов). 42 Психологтардың зерттеулері педагогтың қызметіндегі дара- лық стилінің, оның педагогикалық қолы (ізі) көпшілік жағдайда табиғи қалыптасқан типологиялық ерекшеліктері мен тұлғалық басқа қасиеттеріне байланысты екенін көрсеткен. Ж‰йке (нерв) ж‰йесі к‰шті және қозғалғыш болатын педа- гогтар шешімдерін жылдам, біртума және к‰тпеген жерден ала білетіндіктен табысты болады. Оларда, көбінесе экспрессив- тілік, суырып-салмалық, эмоциялық реакцияларында мәнерлі- лік, сонымен бірге артистік байқалады. К‰шті, бірақ инертті және тепе-теңдікті ж‰йке ж‰йелі педагогтар өз шешімдерін ұқыпты, өлшемді дайындайды, асық- пай қимылдап, ‰лкен шыдамдылықпен, педагогикалық жағдай- ларда терең ойланып, оқушының ішкі д‰ниесіне ‰ңіліп, содан соң шешім қабылдайды. Бөліну негізіне қарай педагог қызметінің даралық стилінде т‰рлі типологиясы болады. Оқытушының педагогикалық қызметі т‰ріне қарай стильдер төмендегідей жіктеледі: оқыту- шы қызметтің, тәрбиелеуші қызметтің және педагогикалық тілдесудің стильдері. А. Маркова пікірінше, қызмет стильдері, алдымен педагоги- калық еңбекке қойылатын талаптың адам м‰мкіндіктеріне ара- қатынасымен анықталады. Педагогтың қабілеті мен кәсібіне қойылатын талаптарына қайшы келмейтін стиль әлдеқайда оп- тималды болып саналады. А. Маркова және А. Никонова стиль- дің төрт т‰рін ұсынған: • эмоционалды-импровизациялық стиль (эис): оқытушы көбінесе оқу процесіне бағытталған; • эмоционалды-әдістемелік: оқыту нәтижелеріне бағыт- талғандар; • талқылаушы-импровизациялық: бұл оқытушылар, негі- зінен оқу процесіне ‰лкен мән береді, сабақты нақты жоспарға сай ж‰ргізуге, материалды, еркін талдауды ұнатады; • талқылаушы-әдістемелік: көбінесе оқыту нәтижесіне мән береді, сабақты, педагогикалық процесті қатаң жоспар бойынша басқарады және білімді бақылауға қайталау мен бекітуге уақыт бөледі. 43 Э. Костяшкин педагогикалық қызметті жіктеудің басқа стиль типтерін ұсынады: интеллектуалды, еріктік, эмоционалды, ұйымдастырушы. Автордың ойынша, бастауыш сынып оқытушыларында көбінесе эмоционалды және ұйымдастырушы, ал орта сыныпта- ғыларда еріктік және жоғары сынып оқытушыларында интел- лектуалды стильдер басым болады. жүктеу/скачать 1,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|