Шет мемлекеттердің Ұлттық біліктілік жүйесін



Pdf көрінісі
бет4/8
Дата04.01.2017
өлшемі0,96 Mb.
#1155
1   2   3   4   5   6   7   8

Францияда Ұлттық  біліктіліктер өткен  мыңжылдықтың сонау 60-

шы  жылдарында  қалыптасқан.  2002  ж  бастап,  барлық    біліктіліктер  8-

дәрежелі ҰБШ біріктірілді.  

  Француз    ҰБШ  негізгі  элементі  біліктіліктің    негізгі    үш  түрін  

қамтитын кәсіптік  біліктіліктердің ұлттық тізімі болып  табылады: 

 

- білім Министрлігі берген біліктіліктер;  



 

- салалар берген біліктіліктер;  

 

- басқа  министрліктер, сату-өндірістік палаталары, сондай-ақ, әр  



түрлі қоғамдық және  жеке құрылымдар  берген біліктіліктер.  

Мемлекеттің 16 өкілдігі мен 12 әлеуметтік серіктестіктен  құралған  

Ұлттық  комитет, бекітілген процедуралар  мен  критериилерге  сәйкес 

біліктіліктерді    тіркейді.  Францияда  біліктілік  жүйесі,  білім 

Министрлігі  бекіткен  дәрежелермен  сәйкес  келеді.  Ол  дәрежеле    мен  

аймақтар    бойынша  ұйымдастырылған,  және  кәсіптік    біліктіліктердің 

ұлттық    тізімін  форматында  кешенді  жүйеге    ауысуға  мүмкіндік  

ретінде  қарастырылады.  

Ұлыбритания  (Англия  және  Уэльс)  және  Нидерланды  сияқты, 

Францияда да біліктіліктер бірлік  біліктіліктеріне бөлінеді, бұл, білім  

беру    процесі  кезінде,  сондай  ақ,  еңбек    қызметі  кезінде  алынған, 

жартылай біліктендірілуді сертификаттауға мүмкіндік  береді.  

Бұл  елдің басты  мақтанышы үстірт оқыту шеңберінен  тыс және 

оқыту  нәтижесі  негізінде  игерілген,  оқытудың    валидациялық  жүйесі  

болып   табылады. Бұл  жүйе білім   беру  жүйесінің түрлі секторларын  

біріктіру процессін іске  қосады.   

Француз  ҰБШ  негізгі    мақсаты  осы    біліктіліктердің    негізгі 

пайдаланушылары – жұмыс беруші және қызмет  етуші азаматтар үшін, 

біліктіліктерді  көтеру  болып  табылады.  

  Сондай  ақ,  үстірт  білім    беру  шеңберіндегі  түрлі  тәсілдеріне  

сәйкес біліктіліктер үшін қажет, жаңа  білімдер  мен  дағдаларды  игеру 

мүмкіндігін  қабылдау  жолымен  білім  және    оқыту    жүйелерінің  түрлі 

сеторларын  біріктіруге  көмектесетін  валидациялық    білім  беру  жүйесі 

ерекше  болып  табылады.    

 

 

 



 

 

 



2002  ж  қаңтар  айында  Францияның  Ұлттық  Ассамблеясы 

«Validation  des  Aquis  de  l’Expérience»  (бұдан    әрі  –  VAE)  әлеуметтік  



34 

 

жаңғырту  туралы  заң  қабылдады.  Бұл    заңда  алған    тәжірибе 



валидациясының (ресми атауы) жүйесі  туралы ереже көрсетілген. Заң 

аясында,  еңбек    нарығында    еңбек  еткен,  өз  бетінше  айналысқан 

азаматтар және үш  жыл бойы волонтер болып  жұмыс  істеген барлық  

азаматтар,  алған    тәжірибе  валидациясына    құқылы    болды,  бұл 

мемлекеттік  диплом алуға  қажетті біліммен тең  болып  саналды.  

VAЕ туралы  Заң үстірт  біліктілікті алу  саумағында бағалаудың 

дәстүрлі  әдісіне  қосымша  кәсіптік  тәжірибені  қоса  есептеу  үшін 

жасалған.  

Қазір жұмыс өтілі бес  жылдан   кем   емес  еңбек  тәжірибесі   бар 

кез  келген  адам, алынған тәжірибесі арқылы валидациялық білімге ие  

бола алады.  

Үстірт емес және аяқ  астынан алған  білім кәсіптік сертификаттар 

бойынша немесе Commission Nationale de la Certification Professionnelle 

(CNCP) бойынша жаңадан  құрылған Ұлттық  комиссия  құжаттарымен 

бекітілетін,  ұлттық    дәрежеде  қабылданатын  біліктіліктердің    барлық 

түрлерін алу үшін негіз  ретінде қарастырыла алады.  



Кәсіптік сертификаттар  бойынша Ұлттық комиссия (CNCP) 

CNCP 2002 ж қаңтар  айында VAE енгізген заң шеңберінде пайда  

болды. Ұйым үш мақсатты көздейді:  

• кәсіптік  біліктіліктердің  Ұлттық  тізімін  жасау  және  басқару 

(Répertoire national des certifications professionnelles); 

• білім    және    еңбек    нарығы  аясында    жасалған  жоба  негізінде 

біліктілікті жаңғырту (дипломдар  мен  сертификаттар) және  басқару;  

• кәсіптік  біліктілік  ұсынатын ұйымдарға ұсыныстар  жасау  және 

түрлі  біліктіліктер    арасындағы  өзара    байланыс  туралы    ақпаратты 

ұсыну. 

Комиссия 

құрамына 

министрлік 

өкілеттері, 

әлеуметтік 

серіктестіктер,  сату  палатасының  және    аумақтардың  эксперттері  мен 

өкілеттері  кіреді.  Сондай  ақ,  кәсіптілікті  кәсіптік  кәсіптіліктердің 

Ұлттық  тізіміне  қосу    ұсыныстарын    қарастыру    бойынша  арнайы 

комиссия құрылды.  

Өзінің  қызметін  бұл    орган    Ұлттық  секретариат  және  аумақтық 

«корреспонденттер» желісі  базасында жүзеге  асырады.   

CNCP бекіткен кәсіптік кәсіптіліктердің Ұлттық тізіміне  шамамен 

15000 түрлі біліктіліктер  енгізіледі, соның  ішінде: 

•университет берген 11000 жуық біліктіліктер;  

• білім  Министрлігі  берген  700  аса  орта  білім  біліктілігі  (САР 

сертификаты  –  кәсіптік    даярлау  сертификаты,  BTS  –  жоғарғы  

біліктілік технигінің дипломы және  т.б);  


35 

 

• басқа  министрлік  берген  600  сертификат,  соның  ішінде  150 



сертификат 

кәсіптік 

құзіреттілік 

Certificats 

de 

Compétences 



Professionnelles (бұдан  әрі – ССР) 

• жеке ұйымдар  берген 800 біліктілік, соның  ішінде Certificats de 

Compétences  Entreprise  (бұдн    әрі  –  ССЕ)  –  Сату  палатасы  берген 

өнеркәсіпте алған құзіреттілік  туралы сертификаттар; 

• 400 Сertificats de Qualification Professionnelle (бұдан  әрі – CQP) – 

кәсіптік біліктілік сертификаттары. 

VAE өткісі келетін тұлғалар қазіргі кезде, жұмыс шартының кейбір  

талаптары орындалған  жағдайда төленетін демалыс алуға құқылы.  

Бағалау  үрдісі  аккредиттеу  орталықтарында  (Centres  de  Bilan  de 

Compétences  қоса  алғанда)  үміткерлерге  құрылған  және  бағалау 

бойынша  топқа  ұсынылған  портфолио  негізінде  немесе  тәжірибе 

жолымен  алынған  үміткерлердің  білімін  тексеру  үшін  практикалқы 

кәсіптік  емтихан  негізінде  өтеде.    Бағалау    бойынша  топ  (жюри) 

дәстүрлі  емтихан немесе  тәжірибелік  жұмыстарға  негізделе  отырып, 

біліктілік  беретін  эксперттерден  құралады.  Стандарттар,  немесе 

référentiels  –  анықтама  ережелері,  біліктілік  түрлеріне  байланысты 

ажыратылады; көбісі әлі де жасалу процессінде.  

Жаңа    жүйе  кандидаттардың  тәжірибесі  мен  құзіреттілігін 

қарастыру  бағасы  бойынша  топты бірлесе шешім  қабылдауын талап  

етеді,  осыған    дейінгі  VAP  жүйесінде  әр  маман  өз  пән    аясында  ғана  

бағалай  алатын.  

VAE  үшін  жаңа    жүйемен  қатар,  бағаға    тәуелсіз  біліктілік  

қабылдаған  («bilan  de  compétences»)  шешім  әлі  де  маңызды  болып  

табылады.  Оны  енгізілген  кезден    бастап,  дағдылардың  дербес 

бағытталған    тексерулері,  форматтық    басшылық  және  кеңес    беру 

құралы ретінде ойластырылған болатын.  

Бұл  құзіреттіліктің  тәуелсіз    бағалауын  реттейтін,  заңнамалық  

актілерде көрсетілген төменде  келтірілген мақсаттарда анықталады: 



Құзіреттіліктің тәуелсіз  бағалау мақсаттары: 

• кәсіптік және  жеке бас тәжірибесін бағалау;  

• жұмыс  орнында,  оқыту  процессінде  және  қоғамдық    өмірінде 

алған білімдері мен  тәжірибелерін анықтау және бағалау; 

• жеке тұлғаның  потенциалын анықтау; 

•  жеке  немесе  кәсіптік  жоба  қалыптастыру  үшін,  элементтерді 

біріктіру және құрылымдау; 

•  жеке    тұлғаға  өзінің  жеке  қорларын  басқаруды  және    оларды  

қолдануды үйрету; 

• кәсіптік маңыздылықтарын  анықтау; 

• қызметті  таңдау  және    оны  ауыстыру  кезінде  жеке  сапаларын 

максималды  түрде қолдануды мүмкін  ету. 



36 

 

Кандидатқа талдау  жүргізілген  соң, кәсіптік  кеңесші  бағасының 



нәтижесі    бойынша  жалпыландырылған  құжат  беріледі.  Бұл    құжат 

табылған    құзіреттілікке    бағалау  жүргізген  соң  және  кандидаттың 

мақсаты  қатынасын  қалыптастыру  үшін  негіз  ретінде    қызмет    етеді. 

Ақыры, осы  мақсаттарға  қол  жеткізуге  қатысты кеңестер  беріледі.  

Францияда ересектердің  білім  алуы мен орта  білім алудың екінші 

сатысын    басқаратын  көптеген    аспектілерге  аймақтар  жауапты 

(мысалы,олар  лицеилер    мен  гиназияларға  жауапты).  VAE  енгізген  

кезден  бастап олардың  көбі осы салада  жұмыс істейтін кандидаттар  

мен  мамандардың  қатысуына  белсенді  көмектесті,  және  жаңа  жүйенің 

жүзеге асуы  туралы ойларын  білдірді.  

Ақпараттық терминалдар желісі және  оқыту  бойынша ақпараттық  

қызметтер  шеңберінде  VAE  бойынша  координациялық    орталықтар 

құрылды.  

Мысалы, 


Нор-Па-де-Кале 

аймағында, 

Ұлттық 

еңбекпен  



қамтамасыз  ету қызметі ұйымдарында  (ANPE) және университеттерде 

VAE үшін 86 құрылым құрылды.  

1998  ж.сату-өндірістік  палатасының  ұлттық  желісі  l'Association 

pour  la  certification  des  compétences  professionnelles  (ACCP)  –  жұмыс 

орнында алынған, үстірт емес біліктіліктің валидациясы  үшін кәсіптік 

құзіреттілікті  сертификаттау  Ассосациясын  құрды.  Ассосация 

азаматтарға  сертификаттар  беру  үшін,  EN  45013  еуропалық    сапа 

стандартын    қолданды  және  ССЕ  негізделген  сертификаттау  жүйесін 

жасады.  

Бұл  сертификаттар бағалау  бойынша  тобының  қарастырылуына  

ұсынылған,  портфолио  базасында,  жалдамалы  жұмысшылар    үшін 

сондай ақ,  VAE формасы үшін қол жетімді. Алайда, сертификат  – бұл 

біліктілік  туралы    диплом  емес  (француз  жүйесінің  ұжымдық    келісім 

шарт шеңберінде еңбек ақысына әсерін  тигізеді).  

Ассоциация  (ССЕ)  сертификаттары    берілетін  стандарттарды 

анықтайды. Қазіргі кезде  мына  сертификаттар бар: 

- хатшы –референт тәжірибесі бар тұлғаларға; 

- сауда-саттықта; 

- қашықтық саудада; 

- клиенттерге сервистік қызмет  көрсетуде; 

-  менеджментте; 

-  ақпараттық  технологияларды    пайдалану  тәжірибесі  бар 

тұлғаларға; 

- техникалық  қызмет  көрсетуде; 

- отельдерді  тіркеу қызметінің қызметкерлеріне; 

- коммуникацияда. 



37 

 

Бизнес  VAE  және  адамдардың    кәсіптік  тәжірибелерінің 



менеджментіне көп  мән  бере бастады. Осының  нәтижесінде, бірнеше  

компания  VAE  жобасын    енгізе  бастады.  Осылайша  Danone 

компаниясы, ол  жерде қызметкерлердің 43 пайызы 45 жастан асқандар, 

ал 40 пайызында  орта  білім   туралы аттестат жоқ,  VAE бойынша бас 

жобаның біреуін бастады.  

Басқа  мысалдардың    арасында  VAE-  тоқыма  өндіріснің  жобасы, 

SEITA темекі тобы, АХА сақтандыру компаниясы  және Франция Банкі 

бар.  


Францияда дипломмен  мақұлданған біліктілікің  үлкен  мәні  бар. 

Әзірше,  көптеген    фирмалар  дәрежесінде  стандарттар  мен 

серитификаттарды    жасау  шектеулі    сипаттаманы    алады.  Алайда, 

Француз    темір    жолының  Ұлттық    компаниясы  (SNCF),  сияқты  ірі 

компанияларда  қызметкерлер,  VAE  бойынша    өз  күшімен  

мамандарлды    даяррлау  -  Association  pour  la  gestion  des  congés 

individuels  de  formation  du  personnel  de  la  SNCF  (AGECIF-SNCF) 

бойынша Ассосацияға кеңес  алуға бара алады.  

Осылайша,  Франция  үстірт    немесе    аяқ    асты  білім    беру 

нәтижелерін    валидациялау    үшін  жақсы  жүзеге  асқан  заңнамалық 

базаны    құрды,  сертификаттау  процессінне    бақылау    жасауға 

мезанизмдер  енгізді, сондай-ақ, басшылық ету, ел бойынша валидация 

және  бағалау орталық желісін құрды.  

Нидерландыда  жүйе  ағылшын  және  неміс  жүйелеріне    ұқсайды. 

Бұл  жерде  біліктіліктің    екі  жүйесі  бар:  орта  КБ  бағдараламасы    үшін 

жүйе    және  жоғарғы  кәсіптік  білім    алу  үшін  жасалған    жүйе. 

Ангиядағы  секілді,  орта  КБ  стандарттары  алдындағы  білімін    бағалау  

үшін,сондай-ақ,  үздіксіз  КБ  үшін    қолданылады.  Әр  жүйе  шеңберінде 

стандарттар    мен    біліктіліктің  өз  процедуралары  жүзеге    асырылады. 

Нидерландыда бірлік  біліктілік КББ үшін білім беру траекториясының 

тиімділілігін  қамтамасыз    ету,  сондай-ақ,  жоғарғы    білім  үшін 

енгізілген.  Сонымен    қатар,  оқуын    тоқтатқан    кезде    адам  игерілген 

бірліктері  туралы  сертификат алады.  

Бір  жағынан,  1997  ж.  кәсіптік    білім    туралы  Заңға    сәйкес, 

біліктілік  бір    немесе  бірнеше  кеңейтілген  және  болашағы    бар 

мамандықтар    саласына    негізделген  болуы    тиіс.  Бұл    салалар  әрбір 

сектор  бойынша әлеуметтік  серіктестіктермен бірге анықталады және 

олардың  тарапынан  валидациялауға    құқылы.  Осылайша,  біліктілік 

көлемін  Германиядағы  секілді  үстірт  кәсіптік  білім    сеторында, 

әлеуметтік  серіктестіктертер  белгілейді.  

Алайда, 


Германияға 

қарағанда, 

голландық 

әлеуметтік  

серіктестіктер  біліктіліктің    көлемінің    кеңеуіне    көп    қызығушылық  

танытпайды.  Сонда  да,  әрбір    сектор  шеңберінде  және    шеңбер  



38 

 

құраушысында өз біліктілігін жасауға қызығушылық бақыланады. Бұл, 



КБ мекемелеріне де, оқушыларының  өзіне  де  қарама  - қайшы.  

 

Білім    беру  жүйесі  үнемі  жетілдендіріліп  отырылады,  білім  беру  



мекемелерін  құру  жоспары,оларды  ұйымдастыру  және    жұмыс 

принциптерін  анықтау,  конституциялық  еркін    болып  табылады,  бұл, 

мектептерді    түрлендіру  себебі    болып  табылады.  Мектептердің  70  % 

жеке    ұйымдар  мен    қоғамдар    құрған,  қалған    бөлігі  мемлекеттік  

мектептер.  

Нидерландыда білім берудің  мына  түрлері  бар: 

- алғашқы  білім беру;  

- арнайы  білім беру;  

- орта  білім беру;  

- жоғарғы  білім беру;  

- шетел азаматтарына  арналған  білім беру. 

  КББ  жүйесі  білім    беру  мен    өндірістің  арасындағы    жақсы 

байланысты  көрсетеді.  

Норвегия  ҰБШ  жасауға  жоғарғы  білім  үшін  ғана  қызығушылық 

білдірді. Демек,жоғарғы  білім  шеңбері біріктірілген ҰБШ бірге сәйкес 

болуы    тиіс  екендігі  анықталды.  Білім  берудің  барлық  секторларының 

өкілдігінің  қатысуымен  (КББ,  жоғарғы  білім  беру  және  ересек 

адамдарды    оқыту)    жұмыс  тобы  құрылды,  олар,  ҰБШ  қалыптастыру 

мәселесі  бойынша баяндама даярлап және ҰБШ қалыптастыру туралы 

ұсыныстарды ұсынды.  

Польша  нәтижелерге  негізделген  «Адам  капиталы»  (2007-

2013жж)  бағдарламасы  шеңберінде  ҰБШ  жасады.  Барлық  секторлар 

бойынша  (білім  беру  және  білім,  еңбек  нарығына  арналған  білім  беру 

және  т.б)  пилоттық  жобаны  орындау  жолында  жұмыстар  жүргізіледі. 

Жобалардың  нәтижелері  бір  ҰБШ  біріктіріледі.  Жаңа  шеңбер  үстірт 

және аяқ асты білім беру валидациясының механизмін қалыптастыруды 

мүмкін  етеді деп  күтіледі.  

 Португалияда  ҰБШ  қалыптастыру  туралы  шешім  2006  жылы 

қабылданды.  ҰШБ  негізгі  тапсырмаларының  ішінде  біліктіліктің 

ұлттық  жүйе  құраушысы,  еңбек  нарығында  және  қоғамдағы 

біліктіліктің  сапасын  ұсыну  бар.  2007  ж.  наурыз  айында    өкімет  пен 

әлеуметтік серіктестіктер арасындағы ҰБШ негізгі элементтері туралы 

келісімге  қол    қойылды;  білім  және  еңбекпен  қамтамасыз  ету 

Министрліктер ведомствосындағы біліктілер бойынша агентстволарды 

бекіту  туралы;  үстірт  және  аяқ  асты  білім  беру  жүйелерін 

қалыптастыру  және  оқу  нәтижелеріне  негізделген  біліктіліктердің 

ұлттық каталогын құру туралы шешімге қол қойылды. 


39 

 

 Валидация  жүйесі  ұлттық  каталогта  көрсетілген  біліктілік 



стандарттарымен    негізделеді.  ҰБШ  –ің  ЕБШ-мен  байланысының 

маңыздылығы ерекше көрсетіледі. ҰБШ жасауға  5 жылдан   кем  емес 

уақыт жұмсалады деп  күтілуде. 

Австралияда  ұлттық  кәсіптік  даярлау  Шеңберінің  негізін,  жоғарғы 

сапаны  қамтамасыз    етуге  және  салыстыруға  бағытталған,  кәсіптік  білім 

беру  және  даярлаудың  сәйкестігі  мен  ашықтығы,

 

  үш  маңызды  элемент 



құрайды:  

 

1.  Австралиялық  біліктілік  шеңбері  (Australian  Qualifications 



Framework  –  AQF)  толық  орта  білім  беру  туралы  аттестатпен  

анықталатын  (Senior  Secondary  Certificate  of  Education)  дәрежеден  бастап 

және  философия  ғылымының  докторы    (PhD)  дәрежесімен  аяқталатын 

ұлттық  қабылданған    біліктілікті  сипаттайды  және  оларды  бір  жүйеге 

біріктіреді.  

2.  Австралиялық  білім  беру  сапасының  шеңбері  (Australian  Quality 

Training  Framework  –  AQTF)  –  білім  беру  мекемелерінде  (оқу 

ұйымдарымен) жүзеге асырылатын  білім беру сапасының стандарттарын 

және  бағалау  (аттестация)  механизмдері  мен    стандарттарының 

жиынтығы. 

3.  Кәсіптік  стандарттар  –  Training  Packages  –  қызметкердің 

біліктілігін  анықтап  және  аттестациялауға  (бағалау)  мүмкіндік  беретін 

стандарттар  мен  біліктіліктің  (қабылданған,  келісілген)  ұлттық 

мақұлданған жиынтығы.  

 Training  Packages  тиімді  жұмыс  үшін  қажетті  кәсіптік  тәжірибелер 

мен  білімдерді сипаттайды, бірақ олар оқыту процессі мен мазмұнын (оқу 

жоспары, бағдаралама) реттемейді.  

 Білім  беру  стратегиясын  мұғалім  мен  оқушы  жүзеге  асырады,  және 

ол  нақты  шарттарға  және  жағдайларға,  сондай-ақ,  оқушының  талаптары 

мен қажеттіліктеріне байланысты болады.   

Стандарттардың біліктілік жүйесі (СБЖ) 1995 жылы енгізілді және 

бес  жыл  ішінде  іске  қосылды.  Австралияда  орта  мектеп  білім  беруге 

арналған,  кәсіптік  білім  мен  даярлау,  және  жоғарғы  білім  беруге 

арналған 

 



үш 



жүйеқұраушыдан 

құралған,кешенді 

жүйе 

қарастырылған. Бұл жүйе міндетті білім беру аясынан тыс, орта мектеп 



аттестатын,кәсіптік  білім  беру  және  даярлау,  жоғарғы  білім  базасын  

қоса есептегенде, Австралиядағы барлық біліктіліктерді қамтиды. 

  Кәсіптік  білім  беру  және  даярлау  базасындағы  біліктілік,  

құзіреттілікті  даярлауға  негізделген;жоғарғы  білім  беру  және  орта 

мектепті  бітіру  туралы  аттестаттар  базасындағы  біліктіліктер,  оқуыту 

бағдарламалары  немесе  енгізілген  қорларда  ұйғарылған  модельдерге 

негізделген.  


40 

 

Кәсіптік  білім  беру  базасында  барлық  біліктіліктерге  арналған 



ұлттық  жүйені  жасау  туралы  шешім,  АСК  сипаттамаларын  

анықтайтын негізгі факторы болды.  

 

 

Жоғарғы



 

білімде  немесе  орта  мектептің  үлкен  дәрежесіне  АСК

 

шеңберіндегі осыған  ұқсас мақсаттар қойылмайды 



Кәсіптік  білім  беру  мен    даярлау  қажеттіліктеріне  қызмет  

көрсететін құрылым құраушысына, реттейтін қызметтердің көп көлемі 

бекітілген.  

Оңтүстік  Кореяда  1973  жылы  «Техникалық  біліктіліктердің 

Ұлттық  жүйесі  туралы»  заң  қабылданды  және  технология  саласында 

әлемде  дамыған  елдер-көшбасшысыларының  дәрежесін  көтеру  туралы 

тапсырмалар  қойылды.  

Біліктіліктің  7  жалпыұлттық  дәрежесі  таңдап  алынды  және 

дәрежеден дәрежеге ауысу тек қана тәуелсіз кәсіптік тестілеу нәтижесі 

бойынша жүзеге асырылды.  

Оңтүстік  Корея  ІӨӨ  нәтижесінде,  100  есеге  өсті  және  бұл  ел 

әлемдік технологиялық  елдер элитасына қосылды.  

Түркия  елінде  Ұлттық    біліктілік  жүйесі,  Әлем  Банкінің 

қолдауымен 1990-шы жылдары жүргізілген, техникалық, кәсіптік білім 

беру және даярлау реформаларына енгізілген.  

Осы реформалар барысында, үстірт және үстірт емес дарялау мен 

еңбек  нарығының  арасында  өзара  байланысты  орнату  үшін  арналған 

кәсіптік стандарттар жасалды.  

Түркияның  еңбекпен  қамту  қызметі  координатор  ретінде    орын 

алды  –    мемлекеттік  еңбекпен    қамту  қызметіне  жауапты  орган,  бұл 

еңбек министрлігі мен әлеуметтік қорғаудан  құралған орган. 

Қызығушылық білдірген тараптар (мемлекет, жұмыс беруші  және 

қызметкерлер)  үрдіске  тартылды.  2006  жылы  еңбек  Министрлігі  мен 

әлеуметтік  қорғау  бастаған,  құрамына  қызығушылық  білдірген 

тараптардың  өкілеттері  кірген,  кәсіптік  біліктілік  бойынша  Агентство 

құрылды.  

Стандарттар  мен  біліктіліктер,  емтихандар  мен  сертификаттауды 

жасауға бақылауды  жүзеге асыруға талпынды.  

Осы агенттіктің негізгі ведомствосы кәсіптік стандарттар бойынша  

Департамент  болып  табылады,  ол  кәсіптік  стандарттарды  әзірлеудің 

тәсілдерін  талдауға  және  кәсіптік  стандарттарды  әзірлеу  үшін 

аккредитациядан өткен ұйымдардың мониторингін жүргізеді.  Қосалқы 

мердігерлік  шарттарының  негізінде    стандарттарды  әзірлеумен 

формалды  немесе  формалды  емес  даярлық  мекемелері,  құзыретті 

сертификациялық  ұйымдар  мен  персоналдық  сертификациясын 

жүргізетін мекемелер айналысады.   



41 

 

Алғашында  кәсіптік  біліктілікті  аумағына  бағытталған  ҰБШ 



дамыту,  қазіргі  кезде,  түрлі  секторлардағы  кәсіптік  стандарттарды 

жасауға  бағытталған.  Біліктіліктердің  еуропа  құрылымы  негізінде, 

сәйкес  дискрипторлармен  жабдықталған,  сегіз  дәреже  бөлінген 

болатын. 

Болашақта  ұзақ  мерзімді  кешендік  құрылымын  жасау  күтілуде, 

демек, қазіргі уақытта, негізгі жұмыстар кәсіптік біліктілік тұрғысында 

жүргізіледі,  осыған    байланысты,  академиялық  біліктілік,  құрылым 

аумағынан  шеттетілген.  Бүгінге  күнге  дейін  стандарттарды  жасау 

екіншіден бесінші дәрежеге дейін қамтылып, бір біліктілік құрылды.  

 Кәсіптілік  біліктіліктер  бойынша  Агенттігі,  біліктілікті  толық  

көлемде  игеру  процессі  шамамен  5  жылдан  кейін  басталады  деп  

болжады.  

 Тестілеу,  аттестациялау  және  сертификаттау  жүйелерін,  білім 

беру  және  даярлау  мекемелеріне,  сондай  ақ,  тестілеу  және 

сертификаттауды  жүргізетін  мекемелерге  қатынау  мен  аудит  жүргізу 

жүйелерін жасау  жұмыстары жүргізіліп жатыр.  

 

Қазіргі  уақытта  білім  беру  мекемелері  аттестация  өткізіп,  білім 



беру Министрлігінің рұқсатымен сертификаттар береді. 

 Түрік саудагерлері мен  қолөнер шеберлерінің конфедерациясы, өз 

палаталары  жүргізген  емтихандарын    тапсырғаннан  кейін,  сертификат 

бере  отырып,  бүгінгі  таңда  аттестациялау  мен    сертификатциялау 

процесінде маңызды роль атқарады. 

Біліктілік құрылымы өз еркі принципіне негізделген.  

Құрылым  шеңберінде  жасалынған  даярлау,  аттестациялау, 

сертификаттауды  жүргізу  үшін  қажетті,  аккредитацияға  өтінішті 

мекемелер өз еркімен бере алады.  

Алдағы уақытта, ұлттық  біліктілік құрылымын және ұлттық  білім 

жүйесі  мен  даярлауды  біріктіріп,  олар  осыған    қосымша,  сол  

біліктілікті алғаны туралы сертификаттарды беретін болады. 

Аккредитация бойынша Түрік агенттігі – бұл өз бетінше әкімшілік 

және қаржылай ешкімге тәуелді емес, премьер-министр ведомствосына 

қарайтын мемлекеттік орган.  

Ол  жұмысын  2000  жылы  бастап,  зертханаларды,  сертификаттау 

органдарын, 

мекемелерін, 

сондай 

ақ, 


сертификатталанатын 

персоналды, 

мемлекттік 

және 


жеке 

кәсіпорындарды 

аккредитациялаумен  айналысады. 

Кәсіптік біліктілік бойынша Агенттігі мен Түрік аккредитациялау 

бойынша  агенттігінің  арасында  үстіртсіз  ақпараттық  алмасу 

шеңберінде, бір жүйеге келтіру әрекеттері қолданылып жатыр.  



42 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет