Мұғалім не деуі керек?
"Меніңше сенің өзіңе көңілің толмайтын сияқты".
"Бұған алаңдайтын еш нәрсе жоқ".
"Мен бұл туралы өз ойымды айтпас бұрын, жағдайды тереңірек біліп алуым керк".
"Шамалы күте тұрайық, біраз жұмыс істеп алып барып, бұл жағдайға қайтып оралайық. Біз шешімін табатын сияқтымыз".
"Мен саған тура қазір жауап бере алмаймын. Сәл ойлануым керек".
"Алаңдама, менің де сендей кезімде дәл осындай қиындық болған".
______________________________________
13) Оқушы мұғалімге: "Маған сіздің сөйлегеніңіз, сабақ түсіндіргеніңіз ұнамайды".
Мұғалімнің жауабы қандай болуы керек?
"Бұл жақсы емес".
"Сен бұл туралы ештеңе түсінбейтін сияқтысың".
"Бұдан арғы сабақтарда сенің көзқарасың өзгереді деген ойдамын".
"Неге?"
"Сабақты қалай түсіндіргенімді қалайсың?"
"Әр адамның қабылдауы әр түрлі".
"Мен не үшін, кім үшін сабақ түсіндіреді деп ойлайсың?"
_____________________________________
14) Оқушы сыныптасымен қарым-қатынасының нашар екенін көрсете отырып: "Мен онымен бірге оқығым келмейді".
Мұәалім не деуі керек?
1. "Ия, тағы не айтасың?"
2. "Қаламасаң да, бірге оқуға тура келеді".
3. "Бұл сенің тарапыңнан дұрыс емес".
4. "Осы сөзді естігеннен кейін оның да сенімен оқығысы келмейді".
5. "Неге?"
6. "МенІң ойымша сенікі дұрыс емес".
7. _____________________________________
Нәтижені бағалау. Берілген жауапты қорыта отырып, сапалы түрде бағалаған дұрыс. Егер зерттелушінің жауабын сандық түрде, әрі жауаптың ұпайын шығару керек болса, 1 -кестеде берілген кілтке салынып есептелінеді. Зерттелуші өз ойын жазған нұсқа бөлек бағаланып, бағасы жалпы ұпайға қосылады.
1 - кесте
Педагогикалық жағдайлардың
реттік саны
|
Таңдап алынған нұсқа және оның ұпайлық бағасы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
1
|
4
|
3
|
4
|
2
|
5
|
5
|
-
|
-
|
2
|
2
|
2
|
3
|
3
|
5
|
5
|
-
|
-
|
3
|
2
|
3
|
4
|
4
|
5
|
5
|
-
|
-
|
4
|
2
|
3
|
3
|
4
|
5
|
5
|
-
|
-
|
5
|
2
|
2
|
3
|
3
|
2
|
4
|
5
|
5
|
6
|
2
|
3
|
2
|
4
|
5
|
5
|
-
|
-
|
7
|
2
|
2
|
3
|
4
|
5
|
5
|
-
|
-
|
8
|
2
|
2
|
4
|
5
|
4
|
3
|
-
|
-
|
9
|
2
|
4
|
3
|
4
|
5
|
4
|
-
|
-
|
10
|
2
|
3
|
4
|
4
|
5
|
5
|
-
|
-
|
11
|
2
|
2
|
3
|
4
|
5
|
5
|
-
|
-
|
12
|
2
|
3
|
4
|
5
|
4
|
5
|
-
|
-
|
13
|
3
|
2
|
4
|
4
|
5
|
4
|
5
|
-
|
14
|
2
|
2
|
3
|
4
|
4
|
5
|
-
|
-
|
Егер зерттелуші 4,5 ұпай жинаса, оның педагогикалық қабілеті жоғары деңгейде деп есептелінеді.
Орташа ұпай 3,5-4,4 ұпай аралығында болса, педагогикапық қабілеті орта деңгейде дамыған болып саналады.
3,4 ұпай жинаса, педагогикалық қабілет төмен деңгейде деген сөз.
Темперамент типін зерттеу.
Төмендегі 10-кесте темперамент типін сипаттайтын 15 белгі көрсетілген. Әрбір жолдағы аса сәйкес келетін, айқын танылатын белгіге – 2 балл, бәсеңдеу көрініс беретін белгіге – 1 балл, қалған 2 белгіге – 0 балл қоя отырып, таңдау керек. Одан кейін 4 бағандағы баллдардың жеке – жеке қосындысы есептеледі. Баған бойынша ең артық баллдардың қосындысына сәйкес келетін темперамент типі жетекші тип болып табылады.
|
Холерик
|
Сангвиник
|
Флегматик
|
Меланхолик
|
1
|
Бір қалыпты емес мінез-құлық
|
Мінез–құлқы бірқалыпты етіп жақсы ұстау
|
Мінез-құлықты бірқалыпты етіп өте жақсы ұстау
|
Аса орынсыз мінез-құлық
|
2
|
Күшті, қысқа мерзімді эмоциональдік күйзеліс
|
Үстірт, қымсқа мерзімді эмоциональдік күйзеліс
|
Әлсіз эмоциональдік күйзеліс
|
Терең, ұзақ мерзімді эмоциональдік күйзеліс
|
3
|
Сергектігі басым, құбылмалы көңіл-күй
|
Жайдары, тұрақты көңіл-күй
|
Қуаныш пен уайым аса көп аңғарылмайтын тұрақты көңіл-күй
|
Пессимизімі басым құбылмалы көңіл-күй
|
4
|
Қатты дауыстап, тіке, туралап айтып, бірқалыпты емес сөйлеу
|
Қатты-дауыстап, жандандырып, әрлеп, мәнерлеп сөйлеу
|
Баппен, жайлап, монотонды сөйлеу
|
Дауысын бәсең ғана шығарып, күбірлей сөйлеу
|
5
|
Көбінеде шыдамсыздық таныту
|
Шыдамдылықтың қалыпты болуы
|
Аса күшті шыдамдылық таныту
|
Тым шыдамсыздық таныту
|
6
|
Жақсы бейімделе алу
|
Өте жақсы бейімделе алу
|
Біртіндеп, жайымен бейімделу
|
Қиындықпен қинала бейімделу
|
7
|
Қарым-қатынаста аса үйірсектік, ашықтық таныту
|
Қарым-қатынаста қалыпты түрде үйірсек, ашық болу
|
Қарым-қатынаста үйірсектіктің, ашықтықтың жоғары емес деңгейімен көріну
|
Қарым-қатынаста төмен үйірсектік, ашықтық таныту, тұйық болу
|
8
|
Мінез-құлығы агрессивті
|
Бейбіт мінез-құлық
|
Ұстамды мінез-құлық
|
Мінез-құлықтағы истерия, қандай да күрделі жағдайда қашқалақтық таныту
|
9
|
Өзіне айтылған сынға ашу шақырып, төзе алмау
|
Өзіне айтылған сынға байсалдылықпен қарау
|
Өзіне айтылған сынға енжар көзқарас таныту
|
Өзіне айтылған сынға өкпелеп қалу
|
10
|
Жаңалықты оңымен қабылдау
|
Мінез-құлық пен іс-әрекеттегі қуаттылық (іскерлік не көпірмелік)
|
Тынымсыз еңбекқорлықпен сипатталатын мінез-құлық
|
Құбылмалы, реактивті мінез-құлық (басқалардың белсенділігіне қайтарма жауап тәрізді)
|
11
|
Мінез-құлық пен іс-әрекеттен қызығушылық пен құштарлықтың көрінуі
|
Жаналықты енжар қабылдау
|
Жаңалықты құптамай, оны теріс қабылдау
|
Жаңалыққа оптимистік қатынас писсимистікке ауысып, одан керісінше болып тұрады
|
12
|
Қауіпті жағдайда аса сақтық таныта қоймайды, тәуекелшілдік көрсету
|
Қауіпті жағдайды әбден байыптап, әр нәрсені ескеріп тәуекелге албаты келе қоймау
|
Қауіпті жағдайда селт етпей, салқынқандылық таныту
|
Қауіпті жағдайда мазасыз, дәрменсіз, еңсесі түскен күй кешу
|
13
|
Мақсатқа жетуге деген ұмтылыс барынша күшті
|
Кедергілерді айнала өтіп, тез арада жетістікке жетуге тырысады
|
Мақсатқа ақырындап, табандылықпен жету
|
Кедергілерді айнала өтіп, мақсатқа жетуге ұмтылыс бірде күшті, бірде әлсіз
|
14
|
Өз қабілетін тым асыра бағалайды
|
Өз қабілетін кейде дұрыс бағалай алу
|
өз қабілетін әлде қайда реальді бағалау
|
Өз қабілетін көбінде төмен бағалау
|
15
|
Илану мен күмәннің қалыпты деңгейі
|
Иланып қалу мен күмәндану бола бермейді
|
Илану мен күмәндану қасиеттері әлсіз ғана дамыған
|
Илану, сенімділік таныту мен күмәндану жоғары
|
Э. Кречмер бойынша темперамент типін анықтау.
Э. Кречмердің айтуы бойынша адамның дене бітіміндегі типтер төмендегі 11-кестеде адамның дене бітімі бойынша типтерді сипаттайтын белгілер көрсетілген. Әрбір жолдағы аса сәйкес келетін, айқын танылатын белгіге – 2 балл, бәсеңдеу көрініс беретін белгіге – 1 балл, қалған 2 белгіге – 0 балл қоя отырып, таңдау керек. Одан кейін 3 бағандағы баллдардың жеке-жеке қосындысы есептеледі. Баған бойынша ең артық баллдардың қосындысына сәйкес келетін дене бітімі бойынша тип жетекші тип болып табылады.
Астеник
|
Атлетик
|
Пикник
|
Арық, жіңішке
|
Арық етжеңді емес
|
Етжеңді, толықтыққа бейім
|
Жауырын бітісі жіңішке, иығы қушық
|
Бірден көзге түсетін кең иықты, жауырынды
|
Жауырын, иық бітістері қалыпты ғана
|
Кеуде клеткасы ұзынша, жіңішке, тегіс
|
Кеудесі биік, көтеріңкі
|
Кеуде клеткасы төмен қарай кеңейе біткен
|
Қарны «қабысып» жатыр
|
Қарынның бұлшық еттері серіппелі, шымыр
|
Қарны шығынқы, бірден байқалады
|
Белі мен иық өлшемдері көп алшақ емес
|
Кеудесі белінің өлшемінен артық
|
Белінің өлшемі кеудесінен әлдеқайда артық
|
Скелеті, бұлшық еттері әлсіз жетілген
|
Скелеті, бұлшық еттері күшті жетілген
|
Скелеті жақсы, бұлшық еттері нашар жетілген
|
Достарыңызбен бөлісу: |
