Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің

75 
1. Эндотекті ҥрдістер. 
Ӛткен геологиялық дәуірлерде де, қәзіргі заманда да Жер беті ҥлкен ӛзгерістерге ҧшыраған, зор 
ӛзгерістерге ҧшыратушы кҥштер оның қойнауында жатыр.Олар Жердің ішкі динамикалық немесе қысқаша 
эндогендік ҥрдістер деп атаймыз.
Эндогендік геологиялық ҥрдістер қатарына: 
1. Жер қыртысының тектоникалық қозғалыстары 
2. Магматизм 
3. Метаморфизм 
Барлық эндогендік ҥрдістер ӛзара тығыз байланыста болып, бір- біріне әсер ету нәтижесінде пайда болып 
отырады.
2. 
Магматизм 
Магматизм- жер қыртысының қҧралуында атқаратын рӛлі зор, ең маңызды эндогендік геологиялық 
ҥрдістердің бірі болып саналады.
Бҧл ҥрдіс магманың жер қыртысында пайда болып, кейінірек жоғары қабаттарға немесе жер бетіне кӛтеріліп,
кристалдық денелер тҥрінде магмалық тау жыныстарының тҥзілуімен сипатталады. 
Магма ( грекше «магма» - қою май, қамыр деген сӛз) деп кҥрделі силикат қҧрамды балқыған ертіндіні айтады. 
Оның қоймалжын болуы қҧрамындағы әр тҥрлі газдарға, су буына байланысты. 
Магма массасы жер ҥстіне жетіп тасыса, оны лава деп атайды. 
Магманың дифференциялық жіктелуі деп, біртекті алғашқы балқыманың химиялық қҧрамы әртҥрлі 
фракцияларға бӛлініп, соған сәйкес олардан минералдың қҧрамы ӛзгеше әр тҥрлі тау жыныстарының тҥзілуін 
айтады.
Ликвациялық ҥрдіс кезінде магма қҧрамына және меншікті салмағына қарай ӛзара араласпайтын екі тҥрлі 
фракцияға ажырайды.
Кристализациялық дифференсияция магманың кристалдарға жіктелуінен аяқталады.
Гибридизация деп магмамен жапсарлас жыныстардың ыстық магма әсеріне байланысты жартылай балқып 
әртҥрлі ӛзгерістерге ҧшырауын айтады.
Қапталған тау жыныстарының жату жағдайына сәйкес денелерді конкордантты (лат.сәйкес) деп атайды.
Ал ол тау жыныстарын әр бағытта кесіп шалыс жатқан денелерді дискордантты (лат. «дис»-бҧзу) деп атайды. 

жүктеу/скачать 15,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: