«ЕЛЕКЕ САЗЫНДАҒЫ» ескерткіштерді зерттеу арқылы ұзақ жыл бойы шешімін таппай келе жатқан 3 мың жылдық тарихы бар көне дәуірдегі көшпелі мәдениеттің қалыптасуы аймағын анықтау мүмкіндігі туды.
Қазақ жеріндегі көшпелі мәдениеттің қалыптасу орталықтарының бірі – Тарбағатай баурайы болғандығы. Бұл жердің 7 ғ. алып империя құрған Батыс Түрік қағанатының орталығы болғандығын – «Елеке сазының» төрінен орын алған қағандық айшықтап отыр», – дейді ғалымдар.
Еліміздің шығысындағы ірі көлемінде жүргізіліп жатқан барлық археологиялық зерттеу жұмысы Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің қолдауымен ҚР Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы заңының аясында жүзеге асырылып отыр. Қазба жұмыстары аяқталғаннан кейін барлық зерттелген нысандар қайта қалпына келтіріліп, топырақтары тазартылады. Қазба барысында табылған барлық археологиялық жәдігерлер оның ішінде остеологиялық материалдарға арнайы реттік нөмірі беріледі.
Бүгінде «ЕЛЕКЕ САЗЫНДА» АШЫҚ АСПАН АСТЫНДАҒЫ МУЗЕЙ АШУДЫҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ дайындалып жатқан шақта обаның әрбір конструкциялық бөлшектерінің маңыздылығы арта түсуде.
«Елеке сазы» Қазақ тарихында үлкен орын алатын ескерткіш. Қазақстанды әлемге танытатын Есік, Ботай, Берел сияқты тарихи-мәдени мұра ескерткіштерінің қатарында нық орын алған кешен. Оны көзіміздің қарашығындай сақтау және зерттеу абыройлы борышымыз.