Шиликбай Санжар Философияның адам жене қоғам өміріндегі рөлі

1. Философияның адам жене қоғам өміріндегі рөлі.

Философияны ұғу – өмірді ұғу, оны түсіну. Бұл ғылым адам, қоғамға берері мол асыл сандық тәрізді. Кез-келген адам оның кілтін таба бермейді, ал тапқан адам нағыз бақытқа жол ашады. Меніңше, өз-өзіңді түсіну, өзгелерді түсіну, өмірдегі орныңды білу бұл нағыз бақыт. Демек, философияны оқу – бақытқа апаратын жол.

2.Философия - таңдау және мамандық.

Философия өзінің мазмұны, түрі және танымдық тәсілдері жағынан әрі дүниетаным, әрі ғылым болып табылады. Қандай да болмасын ғылымның міндеті — ақиқатты танып-білу. Әр ғылым езіне тиісті салада өзіне тән зерттеу тәсілдерін қолдана отырып, даму заңдылықтарын ашуды көздейді. Әрбір ашылған жаңалық адамзаттың танымдық ауқымын кеңейте түседі. ғылымдағы қол жеткен табыстар, ашылған заңдар тылсым дүниенің тыныс-тіршілігін, қыр-сырын түсініп, оларды адамзат игілігіне жаратуға жағдай жасайды. Әр ғылымның өзіндік зерттеу саласына сәйкес ұғымдар жүйесі қалыптасады. Ғылымдар осыған орай, негізінен, жаратылыстану және қоғамтану ғылымдарына бөлінеді. Әр ғылымның өзіндік пәні болады. Ал, философияның ғылым ретіндегі ерекшелігі — ол табиғаттың да, қоғамның да, ойлаудың да ең жалпы заңдылықтарын зерттейді. Демек, ең жалпы заңдылықтарды зерттеу — философияның пәні боп табылады. Осыған байланысты философия жалқы, жекелеген, ерекше заңдылықтарды зерттейтін нақты ғылымдар үшін жолбасшылық (методологиялық) рөл атқарады және керісінше, жеке ғылымдар философияның дамуы үшін жағдай жасайды, олардың қол жеткен жетістіктерін, ашқан жаңалықтары мен заңдарын философия жалпылық биіктігінен тұжырымдап, болашақ даму үшін соны қағидалар жүйесін қалыптастырын отырады.

3.Философиялық білімнің құрылымы және ерекшеліктері.

Жаңа уақытта философиялық білімнің құрылымын айтарлықтай қайта құру орын алады. И. Кант» ойлау қабілетін сынауда «философияның үш бөлігін бөліп, оларды үш» жан қабілеттерімен», атап айтқанда, адамның туғаннан бастап өзіне тән танымдық, практикалық (ниет, ерік) және эстетикалық қабілеттерімен байланыстырады. Осылайша, Кант философияны ақиқат, жақсылық және сұлулық бірлігі туралы ілім ретінде көрсетеді, бұл философияны ғылыми таным теориясы мен әдістемесі ретінде ғана түсіндіруді айтарлықтай кеңейтеді.

Философиялық білімнің құрылымы қандай? Одан әрі біз оның негізгі элементтерін қысқаша қарастырамыз.

1) табиғат пен ғаламды ұғыну арқылы онтология (грек. ontos-өмір, logos-ілім) болмыс туралы ілім ретінде. Мұнда болмыс пен болмыс, материалдық және Идеал болмыс, табиғат, қоғам мен адам болмысы мәселелері қарастырылады.

Табиғат философиясы (натурфилософия) онтологияның бір түрі болып табылады. Негізгі назар табиғи болмыс пен жалпы табиғат болып табылады.

Философиялық білімнің өзіндік ерекшеліктері

— философия теориялық дүниетанымды білдіреді, бұрын жинақталған адам білімін жинақтайды;

— Философия пәні зерттеудің үш бағыты бар: табиғат, адам және қоғам және қызмет «Адам-Әлем» жүйесі»;

— философия басқа ғылымдарды жинақтайды және біріктіреді;

— философиялық білім біз жоғарыда қарастырған күрделі құрылымға ие;

— басқа ғылымдарға негіз болып табылатын негізгі идеяларды қамтиды;

— кейбір дәрежеде субъективті – жеке философтардың дүниетанымы мен тұлғасына байланысты;

— белгілі бір дәуірдің құндылықтары мен идеалдарының жиынтығы;

— философияны танымның рефлексивті-субъектісі қоршаған әлем, сондай-ақ философиялық білімнің өзі болып табылады;

— білім динамикалық дамиды, өзгереді және жаңартылады; — қазіргі уақытта логикалық жолмен шешілмеген мәселелер шеңбері бар.

4. Философияның, негізгі бөлімдері және бағыттары.

Философияның негізгі әдістері:

5.Әлемдік философияның даму кезеңдері.

Философиялық концепциялар мен өлшемдердің алуан түрлілігін түсіну үшін әлемдік философияның бүкіл тарихы төрт негізгі кезеңге бөлінетінінен шыққан жөн: классикалыққа дейінгі, классикалық, классикалық емес, классикалық емес. . Философия дамуының классикалық кезеңі ретінде классикалыққа дейінгі және классикалық кезеңдерді жиі бірге қарастырады. Дегенмен, оларды бөлек қарастырудың даусыз педагогикалық және әдістемелік артықшылықтары бар.

Классикалыққа дейінгі кезең ежелгі дүние философиясының тарихын, антикалық, орта ғасырларды қамтиды және оны тек ішінара ғылыми философияға жатқызуға болады. Бұл дәуірлердің жеке философиялық концепцияларында қатаң онтологиялық және гносеологиялық құрылымдардың элементтері болды, дегенмен, тұтастай алғанда, философиялық жүйелер түсініксіз түсініктерге және жеткілікті түрде ерікті жалпылауға жол берді. Ол кезде жауабы жоқ сұрақтардан аулақ болу үшін миф пен дін қолданылды. Платонның ғарыш туралы идеясын және әлемнің пайда болуы мәселесін көрнекі мысалдар ретінде келтіруге болады.