Балау. Диагноз қою кезінде аурудың белгілі азықты қабылдаумен байланыстылығын анықтайды, клиникалық белгілерін есепке алады және лабораториялық зерттеулер нәтижелерін ескереді. Лабораториялық зерттеуге күдікті азықтар сынамасын (100-200 гр), азқазан жиынтығын (50-100 мл), ауру малдың қанын және өлген малдың бауырының кесіндісін жібереді. Патологияқ материалдар мал өлгеннен соң 2 сағаттан кем емес уақытта алынады.
Балау. Диагноз қою кезінде аурудың белгілі азықты қабылдаумен байланыстылығын анықтайды, клиникалық белгілерін есепке алады және лабораториялық зерттеулер нәтижелерін ескереді. Лабораториялық зерттеуге күдікті азықтар сынамасын (100-200 гр), азқазан жиынтығын (50-100 мл), ауру малдың қанын және өлген малдың бауырының кесіндісін жібереді. Патологияқ материалдар мал өлгеннен соң 2 сағаттан кем емес уақытта алынады.
Патологияқ материалдыға мұзы бар термоспен немесе консервіленбеген күйінде жеткізеді.
Зертханалық балау азықтағы және патологиялық материалдардан ботулизм токсинін, ботулизм микробының типін анықтау немесе қоздырушы өсінін бөлу бағытында жүргізіледі.
Жеткізілген материалдағы токсинді анықтау, теңіз шошқасына және ақ тышқандарға биологиялық сынама жүргізу негізінде анықталады. Бактериологиялық зерттеу 80 0С 1 сағат қыздырылған сынамаларды қоректік орталарға себінді жасау, бөлінген өсіндіні идентификациялау және оны зертхана жануарларына жұқтыру арқылы жүргізіледі.
Ботулин токсин анықтау. Сынаманы 1-2 сағат бойы бөлме температурасында экстракциялауға қалдырады, содан кейін мақта-дәке сүзгісінен өткізеді немесе 3000 айналым/мин центрифугада 20-30 минут бойы айналдырады. Алынған фильтраты немесе центрифугатты зерттеуге қолданады.
Цитарлық қанды немесе ауру малдың қан сарысуын сұйылтпай зерттейді. Ботулинум токсині қанда тез бұзылады, сондықтан да ауру малдан қанын жедел түрде тексереді.
Биосынама үшін салмағы 16-18 г ақ тышқандар алынады. Оның екеуіннің құрсақ қуысына немесе құйрығының тамырына (цитарлық қан – тек қана құрсақ қуысына) экстрактың 0,5-0,8 мл мөлшерін егеді. Бақылау жануарларына, алдын ала су моншасында 1000С 30 минут бойы қыздырылған зерттелетін экстрактың бірдей дозасы егіледі.
Зертханалық жануарларда екінші-төртінші күндері ботулизмнің типтік белгілері байқалады; тынысы жиілейді, еттері босаңсиды, құрсақ еттері сорылып, аяқтары салданады және бақылаудағы жануарларда бұл белгілердің байқалмауы, ботулинум токсині бар екенін дәлелдейді. Тәжірибиедегі жануарларды 10 күн бойы бақылайды.
Тәжерибиені теңіз шошқасына жүргізуге болады, зерттелетін сұйықтықты 2-3 мл дозасында егеді.
CI. botulinum типін анықтау үшін, теңіз шошқасы немесе ақ тышқандарда спецификалық типтік токсинге қарсы сарысу жиынтығымен байтараптау реакциясын жүргізеді.
