Сырғабаев Миралы 2023 March 16

АУТИЗМ БАР
БАЛАЛАРҒА
ПСИХОЛОГИЯ
ЛЫҚ-
ПЕДАГОГИКА
ЛЫҚ КӨМЕК
КӨРСЕТУ
Сырғабаев Миралы 
2023 March 16

2
Əрб р ата-ана баласы өм рге келгеннен кей н оның денсаулығының
дұрыс болғанын қалайды. Ата-анасы баланың жасаған əрб р қимылына,
оның жүз н ң жадырағанын, басқан əрб р қадамын, алғашқы шығарған
дыбысына, айтқан сөз не қуанады. Əр бала қоршаған ортаның
қамқорлығын қажет етед . Б рақ кейб р балалар қоршаған ортадан
алыстап, өз əлем нде өм р сүред . Олар əр жаңа нəрсеге қызықпайды,
оны танып-б луге қызығушылығы болмайды. Осындай балалар қарым-
қатынас жасауда, əлеуметт к ортаға бей мделуде, ата-анасымен
сөйлесуде қиындықтарға кездесед . Осындай белг лер арқылы балада
аутизмн ң немесе оның кейб р белг лер н анықтауға болады.

3
Ел м зде аутизм туралы ақпарат аз, ал онымен күрес п жүргендер көп. Əлем бойынша 67 миллион адам аталған
дертпен арпалысса, қазақстандықтардың үлес салмағы мыңнан асып жығылады. Ел м зде аутизм бар балалардың
саны күрт өсуде. 2003 жылы 77 бала т ркелген болса, 3 жылдан кей н бала саны 255-ке жеткен, 2010 жылға қарай
326 
бала т ркелген. Ал қаз рг таңда балалар аутизм мың жарымға жуық балада байқалған.
Аутизм ми жұмысының бұзылуынан туады. Мамандар аутизмн ң 300-ге жуық себеб н атап отыр. Б рақ нақты
тұжырым, дəйект дəлел жоқ. Ең алғаш аутизм туралы Э. Блейлер, Лео Каннер, О.С. Никольская, Г. Аспергер, А. Ретта, К.С.
Лебединская сынды ғалымдар қарастырған. Қаз рг кезеңде аутизмд зерттеу өр с кеңей п отыр. Аутизм ¾ бала
дамуындағы ауытқушылықтың ауыр түр , ол əлеуметт к ортамен қарым-қатынастың жоқтығын б лд ред . Симптом
рет нде аутизм көптеген психикалық ауруларда кездесед , б рақ кейб р жағдайларда ерте жастан байқалып, бала
дамуына кер əсер н тиг зед . Бұл жағдайды ерте балалық аутизм (ЕБА) синдромы дейд . Ол болса психикалық даму
зақымдалуының б р нұсқасы рет нде қарастырылады. Сонымен қатар бала бойында аутизмн ң кейб р клиникалық
көр н стер байқалса, оны аутистикалық тұлғалық қасиеттер деп атайды. Нақты симптом рет нде 2-3 жасқа қарай
қалыптасуы мүмк н.

КЕШЕНДІ
ТҮЗЕТЕ - ОҚЫТУ
Аутист-балаларды оқытуда кешенд түзете-
оқытуда жаңа технологияларды қолданудың
артықшылығы оқу материалын визуалды түрде
елестете алу қаб лет болып табылады.
Қоғамның жəне б л м беру жүйес н ң қаз рг
кездег
дамуы 
түрл
с-əрекеттерд ң
интенсификациялық үрд с н ң өсу не байланысты
болып келед . Осыған орай, болашақ б л м беру
жүйес мүмк нд г шектеул балаларға арналған
б л м беруд ң көп бөл г жаңа технологияларға
нег зделет н н, 
қозғалмалы 
ойын 
жəне
ақпараттық технологиялардан тұрады.
Тəж рибе 
көрсеткендей,
кешенд
түзете-оқыту
əд стер
мақсатты 
түрде
аутист балаларды түзете
оқыту жəне тəрбиелеуде
пайдалану балалардың жан-
жақты дамуына, түзету мен
толықтыру 
жақтарына
психологиялық-
педагогикалық 
жағдай
жасайды. Сонымен қатар əр
баланың 
тұлғалық
ерекшел ктер н ескеред .
5

РАҚМЕТ
THANK YOU