Тақырыбы:
Сыртқа шығару физиологиясы.
Дәрістің жоспары:
1. Сыртқа шығару ағзалары және олардың маңызы.
2. Бүйректің қызметтері.
3. Нефронның құрылысы.
4. Несептің түзілу механизмі.
5. Тер шығару, маңызы.
Несеп шығару жүйесі
• Тамақпен түскен күрделі заттардың ыдырау
нәтижесінде денеде зат алмасудың ең соңғы
өнімдерінің – «қалдық заттардың»
(шлактың) ағдадан сыртқа шығарылуын
қамтамасыз ететін жүйені
сыртқа шығару
немесе несеп шығару жүйесі
деп атайды.
• Зат алмасу процесі қалдық заттарды сыртқа
шығарумен аяқталады. Қалдық заттар
• пайдаланылмайды, ал денеде қор ретінде
жиналатын болса улы қасиет көрсетеді.
2
Сыртқа шығару ағзалары
Бүйрек
Бүйрек
– сыртқа шығару жүйесінің
негізгі ағзасы, несеп түзуші ағза.
Диурез
– несептің тузіліп, сыртқа
шығарылуы. Қалыпты жағдайда тәуліктік
диурез мөлшері –
1000-1800 мл
. Ол
сыртқы ортаның температурасына,
қабылдаған тамақтың мөлшері мен
құрамына және ішкен судың мөлшеріне
байланысты өзгеріп отырады.
Олигурия
– тәуліктік диурездің азаюы.
Полиурия
– тәуліктік диурездің
көбеюі.
Энурез
– түнде несепті ұстай алмау.
Никтурия
– түнде несептің көп түзілуі.
4
Бүйректің құрылысы
Нефрон
– бүйректің
құрылымдық-
қызметтік бірлігі
— Шумлянский-Баумен
капсуласы
— Мальпиги шумағы
— Иірімделген
проксимальдық түтік
— Иірімделген дисталдық
түтік
— Генле ілмегі
— Жинағыш түтікше
Достарыңызбен бөлісу: |