Социология. Әлеуметтік стратификацияның тарихи типтері



бет8/37
Дата06.01.2022
өлшемі0,57 Mb.
#13315
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   37
Көлденең мобилділік мысалы, ҚарМУ ОҚЫТУШЫСЫ -----------> ҚарМТУ ОҚЫТУШЫСЫ

Көлденең мобилділік мысалы, ЛЕЙТЕНАНТ--> КАПИТАН--> МАЙОР--> ПОДПОЛКОВНИК--> ПОЛКОВНИК

18. Әлеуметтік институттар: түсінігі, түрлері.

Әлеуметтік институттар – қоғамның әлеуметтік ұйымының шеңберінде қоғамдық маңызды қызметтер атқаратын және мақсаттарға жетуді қамтамасыз ететін, әлеуметтік байланыстар мен қатынастардың салыстырмалы тұрақтылы, ерекше ұйымдасқан түрі(Қоғамның қажеттіліктері мен қызығушылықтарын қанағаттандыратын нормалардың жүйесі.)

Әлеуметтік институттар-жеке адамдар мен топтардың әрекет ету тәсілдерінің жүйесін, әлеуметтік бақылау құралдары мен топтардың әрекетін, қоғам мүшелерінің әлеуметтік өмірін реттеп, қамтамасыз ететін жүйесін білдіреді.

Мазмұны жағынан әлеуметтік институттар-бұл жеке адамдардың белгілі бір жағдайларға тікелей бағытталған тәртіптік стандарттар жиынтығы. Әлеуметтік институттар арқылы қоғамның белгілі бір мүшелері өзінің қажеттіліктерін іске асырады.

Әлеуметтік институттарды шешілетін жаттығуларына байланысты бөледі. Әлеуметтік институттарға өндіріс және міндеттерді бөлумен айналысатын мекемелер жатады.

Саяси институттар-билікке күресумен оны іске асырумен, бөлумен айналысатын мекемелер. Әлеуметтік институттардың дамуы келесі басты варианттарда білінеді. Бірінші, жаңа әлеуметтік институттардың пайда болуы. Бүгін, бұрынғы СССР халықтарында мынадай маңызды институттар пайда болады: әскер, қаржы, дипломатия.

Көптеген халықтар әлеуметтік институттар арқылы жоғарғы білім алатыны күмәнсіз.Екіншіден, құралған әлеуметтік институттарды жаңарту.

а) құралған әлеуметтік институттарда көбінесе дамуы ішкі дифференцияция арқылы өтеді, байланыс функцияларын мамандандыру, мекемелерді. Ескі институттарды дифференциациялау арқылы жаңа институттар тууының біз куәгері болып келеміз. Осының арқасында жалпы соттық жүйеден жеке институт болып Конституциондық сот дамыды. Осымен қатар наркоманиямен күресу жеке институты пайда болды.

б) Институализденген әлеуметтік байланыстарды қайта регуляциялау басты мақсат болып келеді. Осындай жағдайда осы байланыстың басты қатысушылары институттарды сақтап қалуға тырысады, және оны кардиналды өзгерту. Әлеуметтік институттарды қайта регуляциялау-бұл күштердің кері күресуімен жүретін, драмалық қиын процесс. Әлеуметтік институттар-бұл нақты тәсілмен ұйымдастырылған тірі адамдардың практикалық қарым-қатынасы.

Мазмұны жағынан әлеуметтік институттар-бұл жеке адамдардың белгілі бір жағдайларға тікелей бағытталған тәртіптік стандарттар жиынтығы. Әлеуметтік институттар арқылы қоғамның белгілі бір мүшелері өзінің қажеттіліктерін іске асырады.

Әлеуметтік институттарды шешілетін жаттығуларына байланысты бөледі. Әлеуметтік институттарға өндіріс және міндеттерді бөлумен айналысатын мекемелер жатады.

Саяси институттар-билікке күресумен оны іске асырумен, бөлумен айналысатын мекемелер. Әлеуметтік институттардың дамуы келесі басты варианттарда білінеді. Бірінші, жаңа әлеуметтік институттардың пайда болуы. Бүгін, бұрынғы СССР халықтарында мынадай маңызды институттар пайда болады: әскер, қаржы, дипломатия .

Социологияның негізін салушы О.Конт қоғамды зерттеу үшін, алдымен, отбасына көңіл бөлу керек деп есептеді.Ол қоғамды индивид бағыну мен басқаруға үйренетін кішкене қоғам деп есептеді. Отбасы, О.Конттың пікірінше, оның үлгісі бойынша қоғам құрылатын негізгі элемент, әлеуметтік өмір мектебі деп есептеді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   37




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет