СөЖ (реферат) Пәні: Көне қазақ тілі Тақырыбы
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеті
жүктеу/скачать 0,59 Mb. Pdf көрінісі
|
Көне қазақ тілі( Ұлжан)
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеудің дереккөздері. Жұмыста негізінен Айдаров Ғ « Көне түркі жазба әдеби ескерткіштерінің тілі»
- Зерттеу жұмысының теориялық және әдіснамалық негіздері.
- Зерттеу әдісі. Салыстырмалы талдау, жүйелілік, жинақтау, тұжырым жасау әдістері пайдаланылды. Жұмыстыңқұрылымы.
| Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеті.
Жұмыстың негізгі мақсаты – зат есімнің көне түркі ескерткіштеріндегі сипатын талдай отырып білім алу. Зерттеу жұмысының осы мақсатынан туындайтын мынадай негізгі міндеттер жүйелі түрде қарастырылды: - Зат есімге сипаттама; - Көне түркі ескерткіштеріндегі зат есімнің категориялары ; - Зат есімнің категорияларының ерекшеліктері; - Қорытынды анализ. Зерттеудің дереккөздері. Жұмыста негізінен Айдаров Ғ « Көне түркі жазба әдеби ескерткіштерінің тілі» еңбегі, зат есімнің категриясына қатысты теориялық кітаптар басты назарда болды. Зерттеу жұмысының теориялық және әдіснамалық негіздері. Жұмыста шетел және қазақ фольклортанушы, әдебиеттанушылардың монографиялық, диссертация авторефераттары, республикалық басылымдарда жарияланған ғылыми - әдістемелік еңбектері молынан пайдаланылды, бағыт- бағдар ретінде басшылыққа алынды. Зерттеу әдісі. Салыстырмалы талдау, жүйелілік, жинақтау, тұжырым жасау әдістері пайдаланылды. Жұмыстыңқұрылымы. Еңбек кіріспеден, негізгі бір тарау және екі тараушадан, қорытынды,пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. 5 II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ Жалпы сипаты. Тілімізде есімдер деп аталатын топқа жататын сөздердің грамматикалық кластары тарихи даму тұрғысынан бір-бірімен ұштасып, байланысып жатады. Мысалы, зат есімнің жеке семантикалық топтарының қалыптасуы жайлы айтқанда дәл сондай тұлғалысын есімдер тобының қалыптасуын назардан тыс қалдыруға болмайды. Сондай-ақ зат есімдер мен сын есімдер жайында әңгімелегенде солармен орайлас қолданылатын сан есімдермен есімдіктерге де соқпай кетуге болмайды. Бұлардың қазіргі тіліміздегі қызметі мен қолданыс жағынан ыңғайластығы олардың тарихи қалыптасу ерекшеліктерімен ұштасып жатады. Сөздердің грамматикалық кластарға жіктелуі сөйлем ішіндегі мәні мен қызметіне байланысты болған құбылыс. Айталық сөйлем құрамында үнемі бастауыш қызметінде жұмсалу, яғни айтылатын ойдың иесін білдіріп, басқа сөздергетәуелсіз қолданылатын сөз ретінде қалыптасуына мүмкіндік жасады. Акад.И.И.Мещанинов бұл туралы Зат есім өзінің сөйлемде заттық мағынадағы (бастауыш және толықтауыш) мүше болуымен жіктеліп шықты,- дейді. Ал сол зат есімдермен іргелес, соларға бағынышты қолданылатын сын есімдердің сөз табы ретінде қалыптасуы туралы үнді европа тілдерінің материалдары негізінде акад. В.М.Жирмунский «Грамматикалық жағынан тұлғаланған сын есімдер категориясының қалыптасуы, яғни есімдердің зат есімдер мен сын есімдерге жіктелуі үндіевропа тілдерінде салыстырмалы грамматика әдістері арқылы көрінеді»,- дейді. Нақ осы тұжырымды түркі тілдеріндегі, солардың бірі-қазақ тіліндегі зат есімдер мен сын есімдерге де қолдануға болады. Есім сөз таптарының ішінде оқшау тұратыны-үстеулер. :стеулер шығу төркіні, қалыптасу тәсілі жағынан да әр қилы. Морфологиялық жағынан үстеулер бірде есім негізді болса, бірде етістік негізді болып отырады. Осындай әр тұлғалылық оларды біршама кеш қалыптасқан грамматикалық класс деп қарауға мүмкіндік береді. Сан есімдер түп негізі жағынан басқа сөз таптарымен ұштасып жататыны тіл білімінде әр кез айтылып келеді. Сонымен есім сөз таптарының дамуы, тарихи өзгерісі олардың бірыңғай қалыптасуына алып келді. жүктеу/скачать 0,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|