Қай орган әкелінетін өнімдерді тіркеумен айналысады? Тамақтану академиясында атап өткендей, ГМО-ны мемлекеттік тіркеуді ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің санитарлық-эпидемиологиялық бақылау комитеті жүзеге асырады. Мемлекеттік тіркеуге алғаш рет өндірілетін (дайындалатын) және ел аумағына алғаш рет әкелінетін (импортталатын) ГМО жатады. Тіркелген ГМО тізілімін ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық сақтау комитеті жүргізеді.
Денсаулыққа қауіптер Тамақтану академиясының мамандарының айтуынша, халықаралық тізілімде тіркелген ГМО желілері барлық сынақ процедураларынан өтті және ресми түрде денсаулық үшін қауіпсіз деп танылды. 2016 жылы ГМО-ның адам денсаулығына әсері туралы ең үлкен зерттеу жарияланды, оның ішінде соңғы 30 жылдағы 900-ден астам ғылыми мақалалардың нәтижелері бар. 50 ғалым мен маманнан тұратын Комитет екі жыл ішінде мақалаларға талдау жасады. Зерттеуді 26 тәуелсіз сарапшы қарап, пікір қалдырды. Зерттеу нәтижелері ГМО қолдану мен әртүрлі аурулардың (қант диабеті, қатерлі ісік, семіздік және т.б.) дамуы арасындағы байланысты анықтаған жоқ, олар туралы көптеген даулар болып жатты.
Біздің елде ГМО өнімдерін өндіруге рұқсат етілген бе? Ауыл шаруашылығында гендік түрлендірілген өсімдіктерді егу? Қазақстан Картахен хаттамасын ратификациялады. Бұл мемлекеттік шекаралар арқылы қауіпсіз өту, қазіргі биотехнология өнімдерін қайта өңдеу және қолдану үшін қажетті шаралар мен рәсімдер туралы халықаралық келісім. Бүгінгі күні ҚР-ға ГМО бар жемістер мен көкөністер ресми түрде әкелінбейді. Алайда, Тамақтану академиясының мамандары елдің нарықтарында ГМО өнімі болып табылатын Қытайдан келетін өнімдер, әсіресе жеміс-көкөніс өнімдері жиі кездесетінін мойындайды. Қазақстандық алқаптарда өсірілетін астыққа қатысты сарапшылар оның генетикалық түрлендірілген емес екенін сенімді айта алмайды, өйткені көбінесе отандық фермерлер тұқымдарды шетелден сатып алады. Осыған байланысты, шет елдер ГМО тұқымына белсенді түрде көшетінін атап өткен жөн, олардың артықшылықтары туралы біз мақаланың басында айтқан болатынбыз.
