Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ түрік университеті
СӨЖ
Тақырып: Лазер сәулесінің биологиялық ағзаға әсері
Орындаған:Жабағиев Ж
Тексерген:Мыңтасова А
Мақсаты: Лазер жайлы анықтама беру және олардың ұлпаларға әсерін анықтау.
Өзектілігі: Лазерлердің пайдасы қандай? Оларды не үшін қолданады?
Лазер терминін ағылшын тілінен аударғанда – мәжбүрлі сәулелендіру көмегімен жарықтың күшеюін білдіреді. Лазерлер өзінің уникалды қасиеттерімен (монохромды, когеренттілігі, сәуленің жоғары бағытымен) кең қолданыс тапты. Әсіресе өндірістік аймақтарда, ғылым мен техника, байланыс, ауыл шаруашылығында, медицинада, биология саласында.
Лазерлердің қолданылуы
Лазер сәулесінің биологиялық ұлпалармен әсерлесуінің сипатына қарай оның фотобиологиялық әсерін 3 түрге бөлуге болды:
1.Фотодеструктуралық әсер
2.Фотофизикалық және фотохимиялық әсер
3.Бұзылушылық тудырмайтын әсер
Лазерлік хирургия әдістері әртүрлі биологиялық ұлпаларды өңдеуде пайдаланылады. Алайда, назар аударсаңыз, осындай әдістер әсіресе тері үстіне жиі жасалынады. Бұл тері патологияларының, сан алуан болуымен және емдеуді талап ететің объектілердің беткей орналасуына байланысты лазерлік процедуралардың жеңіл өтуімен сипатталады. Лазерлік жарықтың био- ұлпаға әсерінің негізінде ұлпалардың оптикалық қасиеті мен лазерлік сәлеленудің физикалық қасиеттері жатыр. Теріге түскенде бұл жарықтың 4 процессі жүреді.
Шағылу. Жарықтың шамамен 5-7% мүйізді қабат деңгейінде шағылады.
Шағылу. Жарықтың шамамен 5-7% мүйізді қабат деңгейінде шағылады.
Абсорбция. Ұлпа арқылы өткен жарықтың жұтылуы оның бастапқы интенсивтілігіне, жарық өтетің зат қабатының қалыңдығына, жұтылатың жарық толқынының ұзындығы мен жұтылу коэффицентіне тәуелді. Егер жарық жұтылмаса, оның ұлпаға еш әсері болмайды. Фотон молекулалық мишень арқылы жұтылған кезде оның бар энергиясы сол молекулаға беріледі. Маңызды эндогенді хромофор ретінде меланин, гемоглобин, су және коллаген қызмет атқарады. Экзогенді хромофораларға татуировка бояғыш заттары және жарақаттану барысында енген бөгде зат бөлшектері жатады.
Шашырау. Бұл процесс дерма коллагенімен сипатталады. Шашырау құбылысының маңыздылығы – оның хромоформ- мишень арқылы жұтылуға дайын энергия ағынының тығыздығын жылдам төмендетіп, ұлпаға клиникалық әсерін де өзгерту.
Шашырау. Бұл процесс дерма коллагенімен сипатталады. Шашырау құбылысының маңыздылығы – оның хромоформ- мишень арқылы жұтылуға дайын энергия ағынының тығыздығын жылдам төмендетіп, ұлпаға клиникалық әсерін де өзгерту.
Ену. Жарықтың теріасты құрылымдарына ену тереңдігі шашырау интенсивтілігі секілді толқын ұзындығына байланысты. Қысқа толқындар (300-400нм) интенсивті шашырап 100 мкм-ден астам тереңірек кірмейді. Ал ұзын толқындар тереңірек енеді, себебі олар аз шашырайды.
Жоғары интенсивті сәулелену лазерлік хирургияда теріні қайта қалпына келтіру, жою, шырамды жою, тері жасарту және эпиляциялау үшін қолданылады.
Жоғары интенсивті сәулелену лазерлік хирургияда теріні қайта қалпына келтіру, жою, шырамды жою, тері жасарту және эпиляциялау үшін қолданылады.
Лазерлі дермабразия эпидермистің жоғарғы қабатын алуды қамтиды, сондықтан ол теріні жасартуға, тыртықты өңдеуге, татуларды жоюда, акненің күрделі формасымен науқастарды емдеуде кең қолданылады.
Лазерлі дермабразия эпидермистің жоғарғы қабатын алуды қамтиды, сондықтан ол теріні жасартуға, тыртықты өңдеуге, татуларды жоюда, акненің күрделі формасымен науқастарды емдеуде кең қолданылады.
Пайда болатын зардаптары
Лазерлі терапияның жоғары тиімділігіне қарамастан, ол қант диабеті, гипертония, тиреотоксикоз, онкологиялық аурулар, стенокардия, қан аурулары және психикалық ауруларды қамтитын бірқатар маңызды көрсеткіштерге ие. Кез-келген жағдайда, дерматологиялық лазерлі терапияны кәсіби дәрігерлер ғана жүзеге асырады, олар міндетті түрде процедура алдында кеңес береді.
Қорытынды:
Биологиялық ұлпаларға жоғары интенсивті лазерлік сәуле әсері түрліше болып келеді. Лазер сәулесінің биологиялық ұлпалармен әсерлесуінің сипатына қарай оның фотобиологиялық әсерін үш түрге бөлуге болады. Лазерлер қасиеттеріне байланысты медицинаның түрлі салаларында пайдаланылады, мысалы хирургияда, косметологияда, терапияда, диагностикалауда және т.б салаларда. Сонымен қатар алып келетін теріс көрсеткіштері бар.