Сөйлеу этикетінің көркем әдебиеттегі көрінісі
Тіл мен мәдениеттің өзара байланыстылығы
жүктеу/скачать 165,53 Kb.
|
Сөйлеу этикетінің көркем әдебиеттегі көрінісі
- Бұл бет үшін навигация:
- Сөйлеу этикеті
| Тіл мен мәдениеттің өзара байланыстылығы
Тіл мен мәдениеттің өзара байланысының зерттелуі және тіл, мәдениет пен жеке тұлға үштігінің негізінде пайда болған «Лингвокультурология» – «Лингвистикалық мәдениеттану» (ЛМТ) пәнінің шығу тарихы, зерттеу объектісі мен анықтамалары берілді. Лингвистикалық мәдениеттану – тіл білімі мен мәдениеттану пәндерінің тоғысуында пайда болған, этностың мәдениетінің тіліне әсер етуін зерттейтін ғылым. Тіл мен мәдениеттің өзара байланысы мәселесін алғаш рет көтерген ғалымдар Я.Гримм, Р.Раск, А.А.Потебня. Белгілі тіл маманы В.фон Гумбольдт зерттеулерінде төмендегідей ой-тұжырымдар жасайды: 1) материалдық және рухани мәдениет тілге әсер етеді; 2) кез келген мәдениет ұлттық нышанға ие, бұндай ерекшелік тілдік жүйеде айқын көрінеді; 3) тіл – адам және қоршаған ортаның арасындағы жалғастырушы буын; 4) «халықтық рух» пен мәдениеттің белгісі – ішкі форма тілге тән [1, 64]. Сөйлеу этикеті Этикет – адамдардың қоғамдағы дұрыс мінез-құлқы туралы идеяларды көрсететін нормалар мен ережелер. «Этикет» сөзі француз тілінен алынған. Оның екі мағынасы бар: белгі, жазу. Сөйлеу этикеті бұл кейбір аспектілерде әр түрлі нәсілдермен әлеуметтік топтарға ғана тән ережелер жиындығы. Сөйлеу этикеті ережелерінің көпшілігі айтылмаған болып саналады және әдетте балаларда барлық әлеуметтік дағдылармен бірге тәрбиеленеді. Адамзат мәдениетінде ең көне өнер - қарым-қатынас өнері. Сөйлеу этикеті-бұл қоғамда қабылданған сөйлеу мінез-құлқының нормалары. Сондай-ақ, сөйлеу этикеті әңгімелесушілердің байланысқа түсуінде және таңдалған кілтте қарым-қатынасты сақтау үшін қолданылатын сөйлеу мінез-құлқының ұлттық ерекше ережелері ретінде түсініледі. Н.И.Формановскаяның пікірі бойынша сөйлеу этикеті-бұл мінез-құлық этикетін ауызша білдіретін, әр қоғамда жинақталған тілдік байлықты жанжалсыз, "қалыпты", яғни адамдарға мейірімді, қарым-қатынасты білдіру үшін беретін тіл мен сөйлеу бірліктерінің кең аймағы. Екінші жағынан, этикет белгілі бір адресат, нақты жағдай және қарым-қатынас ортасы үшін ең қолайлы сөйлеу құралын күрделі таңдауды реттейді. Сөйлеу этикетіне, атап айтқанда, адамдар қоштасу үшін қолданатын мәтіндер мен тіркестер, тілектер, кешірім, әр түрлі жағдайларда қабылданған үндеулер, нәзік сөйлеуді сипаттайтын интонациялық ерекшеліктер және т. б. жатады. жүктеу/скачать 165,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|