Сөйлеу тілінің басқа элементтерінен (диалектизм, жаргон, арго сияқтылары) айырмашылықтары



бет2/4
Дата27.07.2022
өлшемі174,73 Kb.
#37923
1   2   3   4
Байланысты:
Диалектизм, жаргон, арго

Дыбыстық өзгешеліктер


Солтүстік Арал маңында ұ орнына о қолданылуы: сора – сұра, оқсат – ұқсат, қормет – құрмет ,оқсас – ұқсас;
Орал маңында керісінше о орнына ұ қоладанылуы: құртынды – қорытынды, құлдану – қолдану, құлдау – қолдау;
Түркістан маңында б орнына п, д орнына т қолданылуы; пейнет – бейнет, полат – болат, перне – берне, пешене – бешене, пітіру – бітіру, әтейі – әдейі, таяр – даяр т.б.

Жаргон


Белгілі бір әлеуметтік немесе қызығушылығы ортақ топтардың басқаларға түсініксіз, құпия мағынада сөйлесуі.
бейәдеби 
француз 
«бос сөз»

Қазіргі таңда жастар арасында жаргон сөздерді қолдану 50%-дан жоғары көрсеткішке ие жəне супер, класс, окей сөздері əдеби тілді бірте-бірте ығыстырып барады. 

  • Қазіргі таңда жастар арасында жаргон сөздерді қолдану 50%-дан жоғары көрсеткішке ие жəне супер, класс, окей сөздері əдеби тілді бірте-бірте ығыстырып барады. 

Ғ. Қалиев пен Ш. Сарыбаев еңбектерінде «шағын ғана 

Ғ. Қалиев пен Ш. Сарыбаев еңбектерінде «шағын ғана 

əлеуметтік топтарға қызмет ететін, сол топтардың ұнатуын сай келетін арнаулы сөздер мен сөйлемшелер» деген ортақ анықтама беріп, «жаргон көбінесе дворяндық аристократия мен буржуазияның жоғарғы топтары арасында қолданылады. Ал арго тілі төменгі тап өкілдеріне тəн. Арго жасырын əрекетті, құпия сырды бүркемелеу мақсатынан туған» деп көрсетеді. 

Ядринцев:Жаргон адамдардың қоғамдағы жағдайына, қызығушылығына, жасына, мамандығына қарай жинақтайтын, ауызекі сөйлеу кезінде əлеуметтік топ тілінің əрқилылығын көрсететін шартты тіл» деген анықтама береді. А.С.Бархударов: «Жаргон мен арго шағын əлеуметтік топтың жалпыхалықтық тіл лексикасынан өзгеше жəне жеке грамматикалық жүйесі жоқ шартты тілдер» деп біршама толық анықтама береді. Мысалы, аквариум қазақ тілінің түсіндірме сөздігінде: қолда балық өсіру үшін əдейі жасалған, су құйылған шыны ыдыс болып түсіндірілсе, аквариумның ішкіштер арасында арақ ішетін ыдыс мағынасында жұмсалып, шағын топтың ойлап тапқан жаргондық нұсқасы болып тұр. Г.Т.Нұрпейісова:  «Сленг, жаргон және аргоны бір-бірінен ажырата білуіміз керек. Сленгтің жаргон, аргодан негізгі айырмашылығы қолданушы топтың жас ерекшелігі мен кәсіби біліктілігінен көрініс табады», -дейді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет