Стамбекова жазира курмангалиевна

жүктеу/скачать 6,09 Mb.

бет	38/44
Дата	14.09.2023
өлшемі	6,09 Mb.
	#107065
түрі	Диссертация

1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 ... 44

Әдістемелік бағыт бойынша білім алушыларға әдістемелік көмек көрсету мақсатында жүзеге асырылды. Онда дәріс және практикалық сабақтарының оқу материалдары, пәнге қатысты видеодәрістер, вебинарлар және т.б. ақпараттар беріледі (сурет 42).

Сурет 42 – Студенттерге арналған ғылыми-инновациялық портал жобасының әдістемелік бағыты

Ғылыми бағытта студенттердің ғылыми-зерттеушілік құзыреттіліктерін арттыру мақсатында сала бойынша қорғалған диссертациялар қоры мен ғылыми еңбектер, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге және мақалалар жазуға арналған нұсқаулықтар орналасады (сурет 43).

Сурет 43 – Студенттерге арналған ғылыми-инновациялық портал жобасының ғылыми бағыты

Іс-тәжірибелік бағытта студенттердің кәсіби дамуына негізделген түрлі конкурстар мен байқаулар ұйымдастырылады (үздік эссе, үздік мақала жазу үлгілері және т.б.), педагогикалық практиканы өтуге қажетті ақпараттар (ҚМЖ жазуға қажетті әдістемелер, т.с.с), мамандықты аяқтау соңында тапсырытын тестілеу тапсырмалар (пробный тест сияқты) жүйесі жинақталады (сурет 44).

Сурет 44 – Студенттерге арналған ғылыми-инновациялық портал жобасының іс-тәжірибелік бағыты

Жаңалықтар бағытында студенттер үшін ұйымдастырылған байқаулар мен конкурстар, сабаққа үдерісіне қатысты хабарландырулар орналасады (сурет 45).

Сурет 45 – Студенттерге арналған ғылыми-инновациялық портал жобасының жаңалықтар бағыты

Форум бағытында студенттер пікір алмасып, сұрақ-жауап жасап, бірлескен іс-әрекеттер орындайды (сурет 46).

Сурет 46 – Студенттерге арналған ғылыми-инновациялық портал жобасының форум бағыты

Студенттерге арналған ғылыми-инновациялық портал жобасының тиімділігін тексеру мақсатында 6В01300 – Пәнсіз мамандандыру мұғалімдерді дайындау бағыты бойынша ХІІІ Республикалық пәндік олимпиадасын ұйымдастыруды жоспарладық.

Олимпиаданың мақсаты: болашақ бастауыш сынып мұғалімдеріне Ахмет Байтұрсынұлының педагогикалық идеяларын насихаттау, білім алушылардың кәсіби құзыретттіліктері мен даярлық сапаларын анықтау, ғылыми инновациялық әрекет әлеуетін ашуға жағдай жасау.
Міндеттері:

білім алушылардың оқу-танымдық, зерттеушілік әрекетін ынталандыру;
білім алушылардың кәсіби және жеке әлеуетін ашу, шығармашылық қабілеттерін дамыту, олардың өзін-өзі айқындауы мен өзін-өзі жүзеге асыруы үшін жағдай жасау;
талантты және дарынды білім алушыларды іріктеу және қолдау;
білім беру жүйесін жетілдіруге белсенді кәсіби қатынасты қалыптастыру.

Олимпиадаға ЖОО ішіндегі іріктеу турларында бірінші орынды иеленген командалар қатысады. Олимпиадаға қатысуға 6В013 – Пәнсіз мамандандыру мұғалімдерді дайындау бағыты бойынша білім алатын 2-3 курс (4 жылдық оқу мерзімі) студенттеріне рұқсат етілді. Олимпиада үш кезеңде өтеді. Олимпиада барысында болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекетінің құрылымы барлығын көрініс табуы күтіледі. Атап айтқанда, болашақ бастауыш сынып педагогтерінің жаңашылдық, аксиологиялық, құндылық және криативтілік құрылымдары «Команданың визиттік карточкасы» атты бірінші кезеңінде көрініс тапқанын байқады. Командалардың басым бөлігі өз командаларын таныстыруда бір-бірінен барынша ерекшеленеді. «Аргменттік эссе» кезеңінде студенттерден тапсырма орындау барысында студенттер тақырыпқа сәйкестігі (эссе мазмұнын бағалауға бағытталған), дәйектеу, яғни әдебиеттерді пайдалану (ұсынылған тақырып бойынша пікірін тұжырымдап, өз позициясын дәйектеу үшін әдебиет материалдарын пайдалану білігін бағалауға бағытталған); композиция (ұсынылған тақырып бойынша пікірін тұжырымдау логикасын бағалауға бағытталған) және сауаттылығы (студенттің сауаттылығын бағалауға мүмкіндік береді) атты бірнеше критерий бойынша бағаланады. Осы тұста, студенттерден операционалдық, рефлексивтік және акмеологиялық, кәсіби шеберлік құрылымдарды байқауға болады. Байқаудың үшінші кезеңі «Ұлт ұстазы – Ахмет Байтұрсынұлы» тақырыбындағы топтық таныстырылымда қатысушылардың көзқарасын, таным-түсінігі мен ойларынан инновациялық әрекеттің барлық қырын қамити алды. Бұл өз кезегінде, болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекетін жүзеге асыруда оң нәтиже береді деген ойдамыз.
Болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекетке даяр болуы тек қана арнайы және жүйелі түзілген әдістемелік технологияны пайдалана отырып студенттерді оқыту арқылы мүмкін болады. Инновациялық әрекетке арнайы даярланған педагог маман ғана өзінің болашақ мұғалімдік қызметінде жаңа мен жаңашылдықтың, инновациялық әрекеттің жүйелігі мен эпизодтығын саралай тани алатын болады. Педагогикалық технологиялардың қайсысының қандай мазмұнда және қай пәнге лайықтығын, өзінің қандай инновациялық жүйе құрауға дайындығы бар екенін арнайы білім алып, арнайы дағдыларды меңгерген мұғалім ғана саналы түрде түсінетіні белгілі.
Нәтижесінде педагогикалық жүйеге өзгеріс алып келетін педагогтің инновациялық әрекеті әрекеттің ерекше жүйесі екенін парасатпен пайымдай алады, өйткені оның арнайы теориялық және практикалық білімі мен дағдысы қалыптасқан және ондай маман әрдайым жаңалықты ізденіп, талдап, сарапқа сала алатын педагогтің тұлғасы ретінде танылады.
Жоғарыда келтірілген деректер диссертациялық зерттеу барысында жүргізілген қалыптастырушы эксперименттің нәтижелі болғандығын көрсетеді. Сонымен тәжірибиелік зерттеу жұмысымызды қорытындылай келе, болжамымыз дәлелденді. Енді осы болжамымыздың дұрыстығын математикалық-статистикалық әдіс арқылы тексеруді жөн санаймыз. Төмендегі кестеде болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярлаудың қалыптастыру кезеңінен кейінгі экспериментке дейінгі және эксперименттен кейінгі көрсеткіштері ұсынылып отыр (кесте 23).
Кесте 23 – Болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярлаудың қалыптастыру кезеңінен кейінгі экспериментке дейінгі және эксперименттен кейінгі көрсеткіштері

Педагогтің инновациялық әрекетке деген даярлық сипаттар	Деңгейі	Экспериментке дейінгі				Эксперименттен кейінгі
		Бақылау Тобы (66)		Эксперименттік тобы (67)		Бақылау Тобы (66)		Эксперименттік тобы (67)
		саны	%	саны	%	саны	%	саны	%
Болашақ педагогтің инновациялық әрекетке деген мотивациялық-шығармашылық бағдары	Жоғарғы	6	9,1	6	9,1	8	12,2	34	50,7
	Орташа	37	56,1	37	56,1	14	21,2	29	43,3
	Төменгі	23	34,8	23	34,8	44	66,6	4	6
Болашақ педагогтің креативтік-шығармашылығы дәрежесін бағалауы	Жоғарғы	9	13,6	9	13,6	8	12,1	33	49,2
	Орташа	32	48,6	32	48,6	14	42,9	28	23,2
	Төменгі	25	37,8	25	37,8	44	7,9	5	64,7
Болашақ педагогтің инновациялық әрекетті жүзеге асыруға деген өзінің кәсіби қабілеттерін бағалауы	Жоғарғы	7	10,6	7	10,6	7	10,6	34	50,7
	Орташа	37	56,1	37	56,1	18	27,3	27	41,8
	Төменгі	22	33,3	22	33,3	41	62,1	5	7,5
Болашақ педагогтің өзінің жеке тұлғалық қасиеттерін бағалауы	Жоғарғы	11	16,6	11	16,6	8	12,2	47	71,1
	Орташа	34	51,5	34	51,5	16	24,2	13	19,4
	Төменгі	21	31,8	21	31,8	42	63,6	6	9,5

Сурет 47 – Болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярлаудың қалыптастыру кезеңінен кейінгі экспериментке дейінгі және эксперименттен кейінгі нәтижелері

Тәжірибелік топ студенттерінің ұсынылған әдістемелік жүйені қолданғаннан кейінгі пайыздық көрсеткішінің жоғарылауы және әдістемелік тиімділігі жөніндегі тұжырымымыздың дұрыстығын тексеру үшін және алынған нәтижелердің статистикалық тұрғыдан мәнділігін анықтау үшін Пирсонның χ2 (хи - квадрат) критериін пайдаланамыз. Ол үшін болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекеті толыққанды болады, өйткені инновациялық әрекеттің сұранысын қоғам қанағаттандырады деген болжамды тексереміз. Бастапқы болжам H₀ – болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекетінің нәтижелері қалыптаспайды. Ал балама болжам H₁ – бастауыш білім беруде инновациялық әрекетке даярлау негіздері әдістемесі арқылы болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекетінің нәтижелері қалыптасады (кесте 24).

Кесте 24 – Бастауыш білім беруде инновациялық әрекетке даярлау негіздері әдістемесі арқылы болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекетінің нәтижелері

Педагогтің инновациялық әрекетке деген даярлық сипаттар	Деңге йі	Экспериментке дейінгі
		Бақылау		Эксперименттік тобы (67)
		Тобы (66)		Эксперименттік тобы (67)
		саны	%	саны	%
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Болашақ педагогтің инновациялық әрекетке деген мотивациялық-шығармашылық бағдары	Жоғар ғы	6	9,1	7	10,4	1,69	13	0,13	0,003834
	Жоғар ғы	6	9,1	7	10,4	1,69	13	0,13
	Орта ша	37	56,1	37	55,2	1108,89	74	14,985
	Төмен гі	23	34,8	23	34,4	84,64	46	1,84
Барлығы:		66	100	67	100			16,955
Болашақ педагогтің креативтік-шығармашылығы дәрежесін бағалауы	Жоғар ғы	9	13,6	11	16,4	4	20	0,2	0,00284
	Орта ша	32	48,6	28	41,8	538,24	60	8,97066667
	Төмен гі	25	37,8	28	41,8	179,56	53	3,38792453
Барлығы:		66	100	67	100			12,5585912
Болашақ педагогтің инновациялық әрекетті жүзеге асыруға деген өзінің кәсіби қабілеттерін бағалауы	Жоғар ғы	7	10,6	15	22,4	4,84	22	0,22	0,003892
	Орта ша	37	56,1	40	59,7	1232,01	77	16,0001299
	Төмен гі	22	33,3	12	17,9	33,64	34	0,98941176

24 – кестенің жалғасы

1		2	3	4	5	6	7	8	9
Барлығы:		66	100	67	100			17,2095416
Болашақ педа гогтің өзінің жеке тұлғалық қасиеттерін бағалауы	Жоғар ғы	11	16,6	13	19,4	5,76	24	0,24	0,003036
	Орта ша	34	51,6	33	49,3	707,56	67	10,560597
	Төмен гі	21	31,8	21	31,3	110,25	42	2,625
Барлығы:		66	100	67	100			13,425597

Топтардың статистикалық және білім деңгейі тұрғысынан айырмашылығын тексеру үшін χ² критериі пайдаланылды.

, мұндағы мен эксперимент және бақылау топтарындағы стеденттер саны. , - бақылау және эксперимент топтарының 1 – белгісінің жиілігі, i – белгілер саны (кесте 25).
q = 0,05 мәнділік деңгейі мен еркіндік дәреже саны v = 3-1= 2 үшін тең болды. .

Кесте 25


0,003834	<	5,99
0,00284
0,003892
0,003036

Көрсетілген мәнділік деңгейінде топтардың айтарлықтай статистикалық айырмашылығы жоқ, яғни топтар зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін жарамды деп есептеледі (кесте 26).

Кесте 26 – Болашақ бастауыш сынып педагогтерінің инновациялық әрекетінің нәтижелері

Педагогтің инновациялық әрекетке деген даярлық сипаттар	Деңгейі	Эксперимент ке дейін	Эксперимент тен кейін



1	2	3	4	5	6	7	8
Болашақ педагог тің инновация лық әрекетке де ген мотивация лық-шығармашы лық бағдары	Жоғарғы	10,4	50,7	1624,09	61,1	26,58085106	47,98287247
	Орта ша	55,2	43,3	141,61	98,5	1,437664975
	Төмен гі	34,4	6	806,56	40,4	19,96435644

26 - кестенің жалғасы

1		2	3	4	5	6	7
Барлығы:		100	100
Болашақ педагогтің креативтік-шығармашылығы дәрежесін бағалауы	Жоғарғы	16,4	50	1128,96	66,4	17,00240964	40,68360825
	Орта ша	41,8	42,4	0,36	84,2	0,004275534
	Төмен гі	41,8	7,6	1169,64	49,4	23,67692308
Барлығы:		100	100
Болашақ педагогтің инновациялық әрекетті жүзеге асыруға деген өзінің кәсіби қабілеттерін бағалауы	Жоғарғы	22,4	50,7	800,89	73,1	10,95608755	18,37110404
	Орта ша	59,7	41,8	320,41	101,5	3,156748768
	Төменгі	17,9	7,5	108,16	25,4	4,258267717
Барлығы:		100	100
Болашақ педагогтің өзінің жеке тұлғалық қасиеттерін бағалауы	Жоғарғы	19,4	71,1	2672,89	90,5	29,53469613	54,19598135
	Орта ша	49,3	19,4	894,01	68,7	13,013246
	Төменгі	31,3	9,5	475,24	40,8	11,64803922
Барлығы:		100	100

Эксперименттік топ болашақ бастауыш сынып педагогтерінің ұсынылған әдістемесін қолданғаннан кейінгі пайыздық көрсеткішінің жоғарылауы және әдістемелік тиімділігі жөніндегі тұжырымымыздың дұрыстығын тексеру үшін және алынған нәтижелердің статистикалық тұрғыдан мәнділігін анықтау үшін Пирсонның χ²(хи - квадрат) критериін пайдаландық.

Ол үшін болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярланады деген болжамды тексереміз.
Бастапқы болжам – болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярлауға бағытталған білім мен іскерлікті, дағдыны меңгермейді. Ал балама болжам – болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярлауға бағытталған білім мен іскерлікті, дағдыны меңгереді.
- критериімен формуласы бойынша есептейміз.
Мұндағы және – салыстырылып отырған таңдамалардың жиіліктері (кесте 9).
Болашақ педагогтің инновациялық әрекетке деген мотивациялық-шығармашылық бағдары
Болашақ педагогтің креативтік-шығармашылығы дәрежесін бағалауы
Болашақ педагогтің инновациялық әрекетті жүзеге асыруға деген өзінің кәсіби қабілеттерін бағалауы
Болашақ педагогтің өзінің жеке тұлғалық қасиеттерін бағалауы

Берілген q = 0,05 мәнділік деңгейі мен еркіндік дәреже саны

v=k-1=3-1=2 арқылы арнайы кестеден критикалық мәнін анықтаймыз.
болғандықтан тең болды (кесте 27).

Кесте 27


47,98287247	>	5,99
40,68360825
18,37110404
54,19598135

болжамы қабылданбайды. Яғни, болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке даярлауға бағытталған білім мен іскерлікті, дағдыны меңгереді, олардың танымдық қызығушылығы дамиды.
Жүрізілген зерттеу жұмысы диссертациямыздың басында алға қойған болжамымызды дәлелдеп, қорғауға алып шығатын қағидаларымыздың дұрыстығын айқындады. Тәжірибелік-эксперименттік жұмыс зерттеу тақырыбымыздың әдіснамалық тұрғыларын жүйелеген бөлімнің логикалық жалғасы ретінде болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке арнайы әзірленген, теориялық-әдіснамалық тұғыры айқындалған арнайы әдістемелік-технологиялық жүйенің жасалуы дұрыс және бүгінгі күнгі мектеп үшін аса қажетті екенін көрсетті. Біздің авторлықпен әзірленген әдістемелік жүйе моделінің аясында болашақ бастауыш сынып педагогтерін инновациялық әрекетке тиімді даярлау мүмкіндігі мол екендігі дәлелденді.

жүктеу/скачать 6,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 ... 44