3.Гиповитаминоз бен авитаминоз, олардың профилактикасы. Авитаминоз немесе Адәруменділік - дәруменнің толық жетіспеушілігі. Тағамдағы витаминдердің аздығынан организмдегі зат алмасу процесінің бұзылуынан болатын ауру. Мәселен, «С» витаминінің жетіспеуінен қызыл иек тканінің, ауыз шырышты қабығының қанауынан т. б. белгілерден байқалады. Ел арасында мұндай кеселді құрқұлақ деп те атайды.
Дұрыс тамақтану. Құрамында дәрумендері көп тамақтарды талғап жеңіз. Мысалы С дәрумені жеткілікті мөлшерде алу үшін күніне 25 стақан таза алма шырынын немесе 4 стақан апельсин не шабдалы шырынын ішу керек. Ал ағзаңызға В1 дәрумені жетіспейтін болса, күн сайын бір келі қара нан мен жарты келі майсыз ет жеген дұрыс. Кальцийдің жетіспеушілігін жойғыңыз келсе, күн сайын 1,5 литр сүт ішкен жөн немесе 300 г. ірімшік жеңіз. Дұрысы - кәдімгі көкөністерден бастаңыз. Әрі оларды сатып алуды қалтаңыз да көтереді. Пияздың құрамында темір, калий басқа да микроэлементтер бар, дәрігерлер ай сайын тамаққа 600-700 грамм пияз қосуы керек дейді.Сәбіз - ең пайдалы көкөніс.Оның құрамында В1, В2, В6, С, Е, РР, К дәрумендерімен қатар минералды тұз да бар.Сәбіз көздің көруін жақсартып, терінің жақсаруына әсер ете алады. Қызылшаны да көбірек жеңіз. Оның шаршауды басып, депрессиядан құтқаратынын көбіміз біле бермейміз.Авитаминоздың белгілері біліне бастағанда дәрігердің нұсқаулығынсыз көкөністер мен тамақтарды қалай-солай жей беруге болмайды.
Гиповитаминоз – витаминдердің бір немесе толық топтарының болмауы. Аурудың көріністері гиповитаминоздың түріне байланысты (одан, Витаминнің қандай түрі жеткіліксіз), Дегенмен, витаминдік жетіспеушіліктің барлық түрлері үшін, шаршаудың жоғарылауы тән, ұйқылық, тітіркену, аппетит жоғалту. Гиповитаминоздың диагнозы клиникалық көріністі дұрыс бағалауға дейін азаяды, қандағы витаминдердің мөлшерін анықтау, шаш, тырналар және зәр. Гиповитаминозды емдеу диетада жетіспейтін витаминдер жеткілікті мөлшерде енгізу немесе олардың таблеткалар немесе инъекциялар түріндегі тағайындау болып табылады.
Гиповитаминоздың алдын алу — теңдестірілген және ұтымды диета, жаңа піскен жасыл шөптерді ішу, көкөністер мен жемістер. Күзгі және қысқы кезеңде диетадағы жаңа піскен және сәбізді қамтығанды ұмытпаңыз, сәбіз, нығайтылған сусындар (жаңа шырындар, жабайы раушан мен ашытқылардың оттығы, табиғи лимонад). Витаминдерді көп тұтыну кезеңінде мультивитаминдік кешендер алу қажет (жүктілік кезінде, ауыр ауру, егер жұмыс үшін қолмен жұмыс немесе психикалық шама қажет болса).