Т. Н. Ер ме ко ва Ж. К. Отар бе ко ва Г. Б. Тоқтыбаева

1 8 4
 
Ғұлама ғалым әл-Фарабидің «Тәрбиесіз берілген білім – адамзат-
тың қас жауы» деген пікірімен келісесіңдер ме? Өз ойларыңды 
«ПОПС» фор муласымен дәлелдеңдер.
Бі рін ші сөй лем. «Ме нің ой ым ша, ... »
Екін ші сөй лем. «Се бе бі мен оны бы лай тү сін ді ре мін … »
Үшін ші сөй лем. «Оны мен мы на фак ті лер мен, мы сал-
дар мен дә лел дей ала мын … »
Төр тін ші сөй лем. «Қо ры та кел ген де, ...»
Н  – жа зу да аяқ тал ған ой ды біл ді ре тін шарт ты бел гі. Нүк те дұ­
рыс қой ыл май тын бол са, сөй лем тү сі нік сіз бо лып шы ға ды не нүк те нің 
қой ыл мауы нан екін ші бір ма ғы на ту ын дауы мүм кін.
Нүк те мы на дай орын дар да қой ыла ды:
1. Нүк те аяқ тал ған ой ды біл ді ре тін ха бар лы сөй лем нен соң қой ыла­
ды. Мысалы: Бү гін жаң быр жау ды.
2. Бас қы әріп те рі нен қыс қар ған кі сі ат та ры нан соң нүк те қой ыла ды. 
Мысалы: А.Құ нан ба йұлы – қа зақ хал қы ның ұлы ақы ны. 
3. Пьеса лар да әр бір кей іп кер дің аты­жөні нен соң нүк те қой ыла ды. 
Мысалы: Қа сым. Әкел бе рі! 
4. Цифр лар ар қы лы таң ба ла на тын са на ма лы нө мір лер ден кей ін нүк те 
қой ыла ды (осы мә тін ге қа ра ңыз).
5. Та ғы сын та ғы (т.т.), та ғы сол си яқ ты (т.с.с.), та ғы бас қа (т.б.) 
де ген сөз дер қыс қар ты лып жа зыл ған да, олар дан соң нүк те қойыла­
ды. Мысалы: Киім, ыдыс-аяқ т.с.с. ке рек-жа рақ та ры мыз ды ал дық.
6. Ек пін сіз ай тыл ған бұй рық, ті лек мән ді сөй лем дер ден соң нүк те 
қой ыла ды. Мысалы: Сө ре де гі кі тап ты әпер ші.
3 .
Өлеңдерді көшіріп жазып, тыныс белгілерін қойыңдар. Себебін тү -
сін діріңдер.
Оқу білім жанған шырақ ойласаң
Үйренерсің іздеп көрсең қоймасаң
Қу өнерді бу беліңді жігер сал
Пайда аларсың қаужанарсың тоймасаң
(Жүсіпбек Аймауытов)
Оқыса бала деген сұңқар болар 
Жүзден жүйрік мыңнан да тұлпар болар

жүктеу/скачать 4,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: