Т. Н. Ер ме ко ва Ж. К. Отар бе ко ва Г. Б. Тоқтыбаева

2 2
Жан байлығы – салт-дәстүрі – ті ре гі,
Қа да мы на шуақ ша шар үне мі,
Жә не туған тарихы...
Төрт ана сын сый ла ма ған ха лық тың
Еш қа шан да бақ жұл ды зы жан ба ған.
Қа си ет ті бұл төрт ана – тағ ды рың ның ты ны сы,
Төрт ана үшін бол ған кү рес – кү рес тер дің ұлы сы!
(Мұх тар Ша ха нов)
Е – сөй ле ген кез де гі бел гі лі бір сөз дің, бу ын ның жә не ды быс­
тың ерек ше кө те рің кі да уыс пен ай ты луы. Ек пін нің төрт тү рі бар: сөз 
ек пі ні, ой ек пі ні, ды быс ек пі ні, тір кес ек пі ні.
– сөз де гі бір буын ның кө те рің кі да уыс пен ай ты луы. Қа­
зақ ті лін де бұл ек пін нің ор ны тұ рақ ты, кө бі не сөз дің соң ғы буы ны на 
тү се ді. Сөз ге қо сым ша жал ған ған да, ек пін қо сым ша ға, яғ ни соң ғы 
буын ға ауысып оты ра ды. Мы са лы: т
іл, тіл ші, тіл ші лер, тіл ші лер ді.
Е
 
 
 
1. Кө мек ші сөз ге (шы лау, кө мек ші есім, кө мек ші етіс тік) ек пін түс пей­
ді: есік алды, үстел үсті, үйге дейін, сабақтан соң, келе жатыр, 
сөйлеп тұр т.б.
2. Жік тік жал ға уы на ек пін түс пей ді: оқу шы мын, ба ра мыз т.б.
3. Бо лым сыз етіс тік тің жұр на ғы на (-ма, -ме,-па,-пе, -ба,-бе) ек пін түс­
пей ді: айт па, бар ма, жаз ба т.б.
4. -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтарына екпін түспейді: бұлбұлдай, 
мұздай, гүлдей т.б.
3 .
Мұхтар Шахановтың өлеңіндегі 2 жолдан сөз екпінін анықтаңдар. 
Өлеңде екпін түспейтін сөздер мен қосымшалар бар ма?

жүктеу/скачать 4,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: