Т. Н. Ер ме ко ва Ж. К. Отар бе ко ва Р. Н. Мұ на саева
жүктеу/скачать 2,89 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- VIБӨЛІМ.ҚИЯЛƏЛЕМІ 75 5.
| Көптікжалғау
Қазақтіліндетөрттүрліжалғаубар:көптік,тәуелдік,септік,жіктікжалғаулары. Көптікжалғау зататауларынажалғанып,заттыңкөптігінбілдіретінжалғау.Көптік жалғауы( -лар, -лер, -дар, -дер, -тар, -тер )сөздергеүндестікзаңдылығынасәйкес жалғанады.Мысалы: бала-лар, үй-лер, қаз-дар, із-дер, кітап-тар, көлік-тер. 3. Оқылым мәтінін негізге алып, дең гей лік тап сыр ма ны орын даң дар. 1-дең гей. Мә ті н нен жал қы есім дер мен жал пы есім дер ге мы сал дар те ріп жа зың дар. 2-дең гей. Мәтін дегі деректі зат есімдерді тауып, оған көптік жалғауын жалғаңдар. 3-дең гей. Өз ар ман да рың мен бө лі сіп, Қо жа ға хат жа зың дар. 4. Қожаның қиялын «Үш қадамды сұхбат» стратегиясы бойынша талқылап, түйінді үш сөзді анықтаңдар. Бұл сөздерге көптік жалғауын жалғап, сөйлем құраңдар. АРМАН - ПВ баспасы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 VIБӨЛІМ.ҚИЯЛƏЛЕМІ 75 5. Жал пы жә не жал қы есім дер ді қа тыс ты рып, «Ме нің қи ял-ар ма ным» та қы ры бын да ойт ол ғау жа зың дар. «Га ле реяны шар лау» әді сі мен үз дік жұ мыс ты анық таң дар. 6. Жос пар құ рып, со ның не гі зін де «Ме нің қия лым да ғы бо ла шақ тың мек те бі» та қы ры- бын да эс се (сөз саны – 60) жа зың дар. §48. Кос мо гон дық ою-өр нек – адам қия лы ның же мі сі 1. Мә тін ді мә нер леп оқып, өз де рі ңе тү сі нік сіз сөз дер дің ма ғы на сын сөз дік тер ар қы лы анық таң дар. Өза ра пі кір ал ма сып, сұ рақ тар ға жау ап бе рің дер. Кос мо гон дық өр нек тер ға рыш пен бай ла- ныс ты бар лық нәр се лер ді – жұл дыз дар мен Ай ды, жар ты ай мен Күн ді, кем пір қо сақ ты бей не лей ді. Ұлан-ғай ыр да ла да кө шіп-қо нып жүр ген көш пен ді лер ді ға рыш пен әлем құ - пия сы қы зық тыр ған. Олар ды түн гі ас пан әле мін де кө рі ніс тап қан кос мо гон дық өр нек – жұл дыз дар дың сы ры бей жай қал дыр ма ған. Қа зақ тар дың тұ ра ғы – ки із үй. Осы же ңіл де жи на қы ки із үй – көш пе лі өмір де гі ең ла - йық ты бас па на. Ша ңы ра ғы ас пан ға ті ке жол аша ды, сыр лы дү ние ге ша қы рып, адам ның қи ял-ар ма нын ұш тай ды. Осы лай ша та би ғат тың өзі өмір дің та лай құ пия сын үй ре тіп, қа зақ тар ға ою-өр нек тің кос мо гон дық на қы шын тар ту ет ті. Олар – ежел гі сақ тар за ма ны нан ке ле жат қан әлем дік ке ңіс тік пен жер ша ры ның төрт та ра бы ның, мәң гі лік қоз ға лыс тың сим во лы: шең бер, ай шық, күн шұ ғы ла сы, төрт құ лақ, ши май, қи сық сы зық ты бей не- лейт ін жұл дыз жә не ою-өр нек тің ор та сын да ор на лас қан бес бұ рыш ты жұл дыз. («Сен бі ле сі бе?» кі та бы нан) 1. Та би ғатпен үй ле сім де өмір сүр ген қа зақ хал қын қа лай си пат тар едің дер? 2. Кос мо гон дық өр нек тер де хал қы мыз дың ар ман-қия лы қа лай кө рін ген? 3. Суреттегі кос мо гон дық өр нек тер ді қан дай қолөнер туындыларынан кездестіруге бо ла ды? 2. Бір космогендік ою-өрнек пен өсімдік тектес ою-өрнекті салыстырып, Венн диаграм- масына түсіріңдер. шеңбер жұлдыз шұғыла айшық шексіз күн жүктеу/скачать 2,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|