звания в
Казахстане. Сб. «Вопросы географии Казахстана».
Вып. 9, 1962, 240-41 беттері).
Біздің
ойымызша, Ғ. Қоңкашпаевтың бірінші жорамалы
дэл емес. Оған мынандай дәлелдер келтіруге болады. Бірінші-
ден, бүл сөз үйғыр тілінде с ө г ә т (ветла) қыргыз тілінде сөг өт,
(талдың бір түрі), түрік тілінде
сөгут (ива) формаларында
кездеседі.
Сөгет сөзі
қазақ тілінде жоқ, бүл ағаштың түрлері
қазақша
қызыл тал, балғын тал, ақ тал деп аталады
(Т. Мүсақүлов. Орысша-қазақша түсіндірмелі биологиялық
сөздік, 1-том, 1959, 105, 109 беттердегі
верба, ветла сөздерін
қараңыз).
Екіншіден, егер бүл сез
Сөгет сөзінен жасалған бол-
са, онда
Сөгетті болар еді. Міне осы себептен біз Ғ. Қоңқашпаев
пікіріне қосыла алмаймыз.
Біздің байқауымызша, атау түркі-монғол тіл ортақтығы за-
манында жасалган. Сөз түбірінің көне формасы (сәге) осы
атауда және монгол тілінде сақталған. Монғолша
согоо марал,
бүғының үрғашысы (С. Хабшай, Ә. Мініс.
Монғолша-қазақша
сөздік. Уланбатор, 1954, 157 беті). М. Қашқари заманында бүл
сөз «сіғун» түрінде қолданылған (1, 388 беті). Көне заманда
түркі тілдерінде де сөз аяғындағы
н дыбысы түрақсыз
болғандыктан,
-ты жүрнағы қосылғандатүсіп қалган.
Мүнда ескеретін бір
жэй-Сөгеті аңғарында
Сөгеті, Бүғыты
тауларының қатар келуі кездейсок емес. Екеуі-нің мағынасы
бір: қазіргі казак тіліндегі «бүгылы» деген сез. Мүның
ішінде
Достарыңызбен бөлісу: