исследования словообразовательный анализ, следует одновре
менно оговаривать его зависимость и в
отношении материала
для анализа, и в отношении реальности результатов от решения
проблемы отождествления»32,
В.А. Никоновтың этимологиялық зерттеулерде жүйелілік-
ті пайдалануға арналған мақаласында
мына мәселелер кара-
лады
33
Тіл жүйесінен сөзді бөліп қарауға болмайды. Ал сөз
қатардан (ряд) тыс тумайды. Қатар дегеніміз бұл элі жүйе емес,
қатарлардың ара қатынасынан жүйе туады. Ал сөз қатарлардың
қимасында (семантикалық немесе формалық) пайда болады.
Этимология дегеніміз осы координаттарды табу
болып санала-
ды. Қатар өзгергіш болады. Бір қатар типімен жаңа сөздер туып
жатса, екінші қатар типімен басқа сөздер типі жасалып жатады.
Мәселен, лесхоз, учхоз деген қысқарған сөздер колхоз, совхоз
типіндегі қатардан жасалған. Ал
атомоход сөзі пароход, тепло
ход типімен жасалған.
Этимологиялық зерттеулердің үш аспектісі бар: 1) гене-
тикалық - сөздердің туыстығын анықтайды;
2
) ареалдық (неме
се маргиналдык деп аталады) - тілдердің өзара әсерін зерттейді;
3) типологиялық -т у ы с тілдердегі омоним сөздердің мағыналық
типтерін қарастырады.
Осы күнге дейін этимологиялық зерттеулер
сөз негізін зерт-
теумен шүғылданып келді, ал дұрысында сөздің формасы сөз
негізінен гөрі көбірек информация береді. Сол сияқты сөз
негізінен гөрі форманттар элдеқайда жүйелі.
Осыдан автор мы-
надай қорытынды шығарады:
«Поэтому именно анализ форманта - часто наилучшая ру
ководящая нить при этимологизации, обнаруживающая ряд, в
32
Ж .Ж . В а р б о т .
О словообразовательном
анализе в этимологических
исследованиях. Сб. «Этимология», М., 1963, стр. 212.
33
Достарыңызбен бөлісу: 
