Тақырыбы Жалпы сөйлеу тілі дамымаған балаларда сөздің буындық құрылымын дамыту

Мақсаты: механикалық әрекетті орындау кезінде сөздерді буындарға бөлуге үйрету.

Материал: доп.

Ойын барысы: балалар допты бір-біріне өткізеді және сонымен бірге берілген сөздің буынын атайды.

Мақсаты: дұрыс айтылатын сөздерді ажырата білуге үйрету.

Материал: суреттер.

Ойын барысы: мұғалім сөздерді дұрыс айтпайды, бала сөздерді дұрыс атайды (егер балаға тапсырманы орындау қиын болса, суреттер көмекке келеді).

Мақсаты: сөздің әр түрлі буын құрылымын ажырата білуге үйрету.

Материал: суреттер.

Жаттығу барысы: бала сөздердің арасындағы айырмашылықты түсіндіреді.

Сөздер: мысық, үй.

Қай сөз өзгеше жаттығуы

Мақсаты: әр түрлі ырғақты құрылымы бар сөздерді ажырата білуге үйрету.

Материал: суреттер.

Жаттығу барысы: мұғалім бірқатар сөздерді атайды, балалар қосымша сөзді анықтайды (егер балалар қиын болса, суреттерді қолданыңыз).

Сөздер: бак, қатерлі ісік, көкнәр, бұтақ. Вагон, бүршік, батон, ұшақ.

Бірдей буынды атаңыз жаттығуы

Мақсаты: сөздердің буын құрылымын салыстыру қабілетін бекіту.

Материал: суреттер.

Жаттығу барысы: бала ұсынылған сөздерде бірдей буынды табуы керек (ұшақ, сүт, түзу, балмұздақ).

Алынған деректерді талдау эксперименттің қорытынды кезеңінде сөздің буындық құрылымын қалыптастырудың жоғары деңгейі бар балалардың саны 14% – ға, орташа деңгейі 58% - ды, төмен деңгейі бар балалардың саны 28% - ды көрсетті. Осылайша, эксперименттің қорытынды кезеңінде жоғары деңгейдің оң динамикасы 14% - ды құрады; орта деңгей 15%, төмен деңгейдің төмендеуі -29%-ды құрады.

Қорытынды

• Сонымен, жүргізілген зерттеудің мәліметтеріне сүйене отырып, көрсетілген және сыналған түзету әдістері мен тәсілдері сөйлеу моторикасын дамыту процесінде жалпы сөйлеу тілі дамымаған балаларда сөздің буындық құрылымының қалыптасуының оң динамикасын анықтады деп қорытынды жасауға болады.
• Алынған мәліметтерге сәйкес, біздің болжамымыз расталды деп қорытынды жасауға болады, ал жүргізілген эксперименттік жұмыс тиімді болды және сөйлеу тілін дамыту процесінде жалпы сөйлеу тілі дамымаған балаларда сөздің буындық құрылымының қалыптасу деңгейін арттыруға мүмкіндік берді.
• Біз балалардың сөздің буындық құрылымын зерттеу әдістемесінің тапсырмаларын орындауда қиындықтар бар екенін және жүйелі түзету жұмыстарын қажет ететінін білдік. Сабақтарда балалардың сөйлеу ерекшеліктерін ескеріп, тиісті ойындар мен жаттығуларды қолдану қажет.