Тақырыбы: күрделі есептерді шығару арқылы оқушылардың ой-өрісін дамыту

2-есеп. 200г 30% -дық күкірт қышқылының ерітіндісін дайындау үшін 80% - дық күкірт қышқылының және судың қанша грамы керек?

2-есеп. 10%-дық 360г ерітінді дайындау үшін 50%-ды және 5%-ды тұз ерітінділерінің әрбірінен қанша грамм алынуға тиіс?

2-есеп. 20%-дық 50г ерітіндіні дайындау үшін натрий сульфатының 5%-дық ерітіндісінің және натрий сульфатының кристаллогидратының (Na2SO4•10H2O) қанша грамын алу керек?

Күкірт қышқылының массасын есептейміз:

m(H2SO4) = W(H2SO4) •m(ерітінді) = 0.3•200г = 60г

Ерітіндідегі сусыз қышқылдың массасын есептейміз:

80г - 100г х = (60•100)/80 = 75г H2SO4

60г - х г

m(Н2О) = 200г – 75г = 125г Н2О

75г 80% H2SO4 және 125г Н2О

Есепті «Крест ережесі» бойынша шығарайық:

а) Диагональдың сол жағында жоғары және төменгі бұрыштарына бастапқы есептің шарты бойынша ерітінділердің массалық үлестерін ω1 және ω2 деп жазамыз да қиылысқан жеріне (3 ерітінді) массалық үлесін ω3 жазамыз.

50 5 с.б

5 40 с.б

5 с.б + 40 с.б = 45 с.б

Ерітінді дайындау керек. Олай болса

45с.б = 360г 1 с.б = 360/45 = 8г

m1(ерітінді)= 8•5= 40г

m2(ерітінді) = 8 • 40 = 320г

m3(ерітінді) = m1(ерітінді) + m2(ерітінді) = 40г + 320г = 360г

Жауабы: 10%-ды 360г ерітінді дайындау үшін 50% ерітіндіден 40г және 5%- ды ерітіндіден 320г алу керек.

1) а) кристаллогидратты «х» деп Na2SO4•10H2O

ә) 5% натрий сульфатты (50-х)г болады.

2) х грамм Na2SO4•10H2O – да қанша грамм сусыз Na2SO4 (а) бар екенін есептейміз:

М(Na2SO4•10H2O) = 142 + 180 = 322 г/моль m = 322г

М(Na2SO4) = 142г/моль m = 142г

322г Na2SO4•10H2O – 142г Na2SO4

Xг Na2SO4•10H2O – aг Na2SO4

322/х=142/а

а = 142х/322 = 71х/161; а = 71х/161=Na2SO4

3)(50 – х) 5% -ды Na2SO4 ерітіндіде қанша грамм (в) Na2SO4 , бар екенін есептейміз:

100г ерітіндіде – 5г Na2SO4

(50-х)г ерітіндіде – вг Na2SO4

100/(50-х) = 5/в; в = (50-х)5/100 = (250-5х)/20 = (50-х)/20; в = (50-х)/20 г

m(еріген зат)= (20% •50г)/(100%)= 10г

а+в = 10г онда, а және в сандарының мәндерін орнына қоямыз:

71х/161 + (50-х)/20 = 3220/10

1420х + 8050 -161х = 32200 1259х – 24550

Х = 24560/1259; х = 19,2г Na2SO4•10H2O

5%-ды Na2SO4 ерітіндіден 50г – 19,2г = 30,8 г