Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі - табиғи және антропогендік қауіптерді зерттейтін және олардан қорғауды әзірлеуге мүмкіндік беретін білім жүйесі.
Пәнді оқытудың мақсаты - адам қызметінің барлық кезеңдерінде қауіпсіз және жайлы жағдайларын қамтамасыз ету әдістері мен құралдары туралы білім алу.
Тіршілік қауіпсіздігі объектілері: тіршілік ету ортасының элементтері. Өмір тіршілігінің қауіпсіздігін зерттеу объектісі адамға және табиғи ортаға теріс әсер ететін "адам – техника - тіршілік ортасы" жүйесіндегі құбылыстар мен процестер кешені болып табылады.
Адамның өмірлік циклінде "адам – өмір сүру ортасы" жүйесінің ағымдағы жағдайы әрқилы.
Қоршаған орта құрамында келесілерді бөліп қарастырады:
Табиғи орта (Биосфера)
Техногенді орта (Техносфера)
ТҚН пәні бойынша маңызды ұғымдар: өмір сүру ортасы, қызмет, қауіп, қауіпсіздік және тәуекел болып табылады.
Өмір сүру ортасы. Өндірістік орта. Қызметі. Қауіпті. Қауіпсіздік. Тәуекелі.
Техносфера жағдайында теріс әсер ету техносфера элементтерімен (машиналар, құрылыстар және т.б.) және адамның әрекеттерімен байланысты. Көрсетілген әсерлердің кез келген ағынының шамасын ең төменгі мәннен ең жоғарғы мүмкіндікке дейін өзгерте отырып, "адам —мекендеу ортасы" жүйесіндегі өзара іс-қимылдың бірқатар сипатты жай-күйлерінен өтуге болады»:
процестер өзара іс-қимылдың оңтайлы жағдайларына сәйкес келген кезде - жайлы (оңтайлы): қызмет пен демалудың оңтайлы жағдайларын жасайды; ең жоғары жұмысқа қабілеттілікті көрсету үшін алғышарттар және қызмет өнімділігінің салдары ретінде; адам денсаулығын және мекендеу ортасы компонентінің тұтастығын сақтауға кепілдік береді;
адам мен өмір сүру ортасына әсер ете отырып, ағындар денсаулыққа теріс әсер етпесе, бірақ адам қызметінің тиімділігін төмендетіп, ыңғайсыздыққа әкеп соқтырса - жол берілетін. Рұқсат етілген өзара іс-қимыл шарттарын сақтау адамда және мекендейтін ортада қайтымсыз жағымсыз процестердің пайда болуы мен дамуының мүмкін еместігіне кепілдік береді;
ағындар рұқсат етілген деңгейден асып кеткен және аурудың ұзақ әсер етуі кезінде адамның денсаулығына теріс әсер ететін және/немесе табиғи ортаның азып-тозуына әкеп соқтыратын қауіпті;
қысқа мерзім ішінде жоғары деңгейдегі ағындар жарақат алып, адам өлімге алып, табиғи ортада бұзылулар тудыруы мүмкін төтенше қауіпті. Өндірістік ортаның негізгі элементі еңбек болып табылады, ол өз кезегінде еңбек құрылымын құрайтын өзара байланысты және өзара іс-қимыл жасайтын элементтерден тұрады
Еңбек деген термин қажеттіліктердің орындылығын түсінеді, соның нәтижесінде адам табиғатқа әсер етеді және оны өз қажеттіліктері үшін қажетті заттарды жасау мақсатында пайдаланады.
Еңбек - адам қызметінің ең жоғарғы түрі. Адам-орта жүйесі екі мақсатты. Бір мақсат әсерге жету, екіншісі жағымсыз салдарларды жою.