Нұсқаулық ЕГЖ
1 ші есептеу-графикалық жұмысты шешу барысында,сіз биполярлы транзистордың жұмыс принципін және статистикалық сипаттамаларын оқып үйренуіңіз қажет және мына негізгі нұсқаулықтар бойынша [БурбаеваН.В., ДнепровскаяТ.С. Сборникзадачпополупроводниковойэлектронике (2004), с. 29 – 49; 57 – 62] немесе [ГусевВ.Г., ГусевЮ.М. Электроника (2-еиздание, 1991), с. 91-109–196].Жұмыс барысында күшейткіштің және биполярлық транзистордың негізгі кезеңінің жүмыс нүктесі туралы түсінікке ерекше назар аудару керек.Нұсқалар 1 кесте бойынша таңдалынады және сурет 1-2.
Тапсырма 1. Статистикалық ВАС берілген.(Сурет 1-2.)
Сурет 1. Ортақ эммитер сұлбасымен қосылған кремнийдің аз қуатты транзисторының кіріс сипаттамасы.(Барлық нұсқалар үшін тапсырма 1)
Сурет 2. Ортақ эммитер сұлбасымен қосылған кремнийдің аз қуатты транзисторының шығыс сипаттамасы.(1ші тапсырма үшін)
1-Кесте
1есепке бастапқы мәндер
Студенттік билеттің нөмірі
|
Uвх, В
|
Rσ, кОм
|
Ек, В
|
Rк, Ом
|
В
|
В
|
Соңғы санның алдындағы сан
|
Соңғы саны
|
Тақ
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
|
1
2
3
4
5
6
7
|
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
|
10
10.2
10,3
10.4
11
12.5
15
|
5
5,15
5,3
5,45
5,6
5,75
5,9
|
1428
1471,4
1514,2
1557,1
1600
1642,8
1685,7
|
0.3
0.3
0.3
0.3
0.3
0.3
0.3
|
1.8
2
2.2
2.4
2.6
2.8
3
|
Студенттік билеттің нөмірі
|
Uвх, В
|
Rσ, кОм
|
Ек, В
|
Rк, Ом
|
В
|
В
|
Соңғы санның алдындағы сан
|
Соңғы саны
|
Тақ
– “ –
– “ –
Жұп немесе 0
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
– “ –
|
8
9
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
|
1,8
1,9
2,0
2,0
1,9
1,8
1,7
1,6
1,5
1,4
1,3
1,2
1,1
|
13,5
14
16,5
16
16
14,5
13
12,5
13,212,5
12,8
11
10,5
|
6,05
6,2
6,35
6,5
6,65
6,8
6,95
7,1
7,25
7,4
7,55
7,7
7,85
8
|
1728,5
1771, 1814,2
1857,1
1942,8
1985,7
2028,4 2071,4
2114,2
2157,1
2200
2242,8
2285,7
|
0,3
0,3
0,3
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
|
3,2
3,4
3,6
3,5
3,3
3,1
2,9
2,7
2,5
2,3
2,1
1,9
1,7
|
1 тапсырма үшін бастапқы деректер
Төмен қуатты кремнийлі транзисторға негізделген тізбек үшін келесі графико-аналитикалық есептеулерді орындаңыз.
а)Тұрақты токтар мен кернеулердің мәндерін анықтаңыз-базалық ток Iб, базалық кернеу – эммитер Uбэ,коллекторлық ток Ік., шығыс кернеу Uкэ; транзистордың коллекторында Рк және коллекторлық тізбектегі резисторда РRk бөлінетін қуатты анықтаңыз;
б) Базалықтоктан Іб коллекторлық токтың Ік тәуелділігін құру және коллекторлық ток пен транзистордың базалық тогының қандай мәндерінде қанығу режиміне өтеді;график бойынша активті режимде базалық токтың беру коэффициентін h21 (немесе β) анықтаңыз;
в)Шығыс және кіріс сипаттамаларына ВАС тұрғызу және ток пен кернеудің синусоидалы айнымалы компоненттерінің уақыттық диаграммаларын құру, коллектор-эммитерлік кереудің ауыспалы компонентінің максималды амплитудасына сәйкес келеді,ол елеулі бұрмалануларға әкелмейді(шектеуге дейін);
г) ТұрақтыКU= және айнымалы KU~токтағы кернеудің күшейту коэффициентін анықтаңыз(жиілігі 1000Гц);
д)Кіріс кернеуден Uкір шығыс кернеуге Uкэ тәуелді графигі бойынша ауыстыру немесе беру сипаттамасын құружәне ондағы оң тосқауыл Uп+ мен Uп- теріс тосқауылдың статистикалық тосқауыл тұрақтылығын анықтау қажет (вертикаль және горизонталь бойынша масштабтарды бірдей алу керек).
1 ші тапсырманы шешу үлгісі
Берілгені: Uкір=2в;Rб=30кОм;Ек=6В;Rк=2 кОм; Uкір0=0,25 В; Uкір1=3,0 В;Вольт амперлік сипаттамасы 4 және 5 суретте көрсетілген,транзистордың қосылу схемасы 3сурет.
Сурет 3. 1 ші тапсырманың схемасы
А пункті бойынша есептеу. Басында тұрақты базалық ток Iб және кернеу база-эммитердің Uбэ мәнін анықтаймыз.Транзисторлық сатының кіріс тізбегі – бұл кернеуUкір көзінің резисторы Rб мен базалық-эммитерлік түйіспесі бар жабық контур (сурет 3).Бұл контурда бір ғана ЕҚК бар (Uкір) және екі түсу кернеуі:жүктемеде Іб * Rб және база-эммитерлік Uбэкөшу кезінде.
Кирхгофтың заңы бойынша жабық контурда ЕҚК тің суммасы кернеудің азаю суммасына тең,онда келесі теңдеуді жазуға болады:
(5)
Осы жерден
(6)
(6) Осы өрнек сызықтық қатынас тудырады Uбэдан Іб. Бірақ Uбэжәне Ібарасында тағы бір қатынас бар,атап айтқанда транзистордың кіріс сипаттамасы Іб=f(Uбэ), 4 ші суретте көрсетілген.Осы екі қатынасты бір жүйеге жинастырамыз,өйткені екі қатынас бірдей схемада жұмыс істейді.
. (7)
Сурет 4. Кіріс транзистордың ВАС тағы графикалық сызбасы.
Осылайша біз екі белгісіз арқылы екі теңдеулер жүйесін графикалық жолмен шешуге болатын жолын алдық.
Бір координат жүйесінде график теңдеулері бойынша графиктердің қиылысу нүктесінің координаттарын табу.
Кіріс ВАХ , (сурет. 10). Бұл график түзу сызық болады. Графикті екі нүкте бойынша құрамыз;
1 нүктесі: , координаты бар нүктені алу үшін
тік ось;
2 нүктесі: , координатыбарнүктеніалуүшін
көлденеңось.
Табылғаншамаларды және тиісінше
тікжәнекөлденеңосьтерде (10-сурет) оларарқылы тікелей өткіземіз.
Жүктеме желісі мен графиктің қиылысу нүктесінің координаттарын анықтаймыз
жұмыс нүктесінің координаттары:
Бұл коллектордың тұрақты тогының іздестірілетін мәндері және
тұрақты кернеу коллектор–Эмиттер . Бұл үшін ВАХ қолданамыз
(сурет. 5). Ең алдымен ескереміз, бұл бастапқы
ВАХ (тұтас сызықтар) базаның ток мәндеріне арналған графиктер бар ,
20, 30, 40, 50 мкА және т. б., бірақ бізге қажет график жоқ .
Сондықтан алдымен бізге қажетті сипаттама жасаймыз
45 мкА үшін (штрих желісі).
Келесіде дәл осы әдісті қолданамыз , яғни тапқан кездегі әдісті.Өйткені шығу тізбегі тұйық контур , кернеу Ек , резистор және транзистордың коллекторлық-эмитенттік бөлімдері.
Жүктеме желісінің шығыс сипаттамаларына сәйкес (5-суретті қараңыз) формула бойынша:
Жүктеме сызығы көлденең осьте нүктесінен өтеді және
. Жұмыс нүктесін табыңыз
жүк сызығы мен ,
Жұмыс нүктесінің координаттарын санаңыз:
Транзистордың коллекторында бөлінетін қуатты есептейміз,
мВт құрайды.
Достарыңызбен бөлісу: |