Тарату электр
Электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі шығындар
жүктеу/скачать 8,07 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.3.3
Электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі шығындар Әлеуметтік және экономикалық дамумен техникалық қызмет көрсету үшін энергиямен жабдықтауды ажыратудың экономикалық шығындары мен әлеуметтік әсері өсуде. АҚШ Энергетика министрлігінің есебіне сәйкес, [2] АҚШ-та эксплуатациялаудағы ағымдағы сенімділік жалпы 99,97% құрайды, ал қызмет көрсетудегі іркілістерден туындаған жыл сайынғы экономикалық шығын кем дегенде 150 миллиард АҚШ долларына жетеді, орташа шығын адамға 500 АҚШ долларынан келеді. Электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі шығындар-бұл халыққа қызмет көрсетуде іркілістен туындаған экономикалық шығындар, оның ішінде тұтынушылар мен электр энергетикалық кәсіпорындардың шығындары бар. Электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі шығындар энергиямен жабдықтау әбден сенімді емес болғандықтан, олар энергиямен жабдықтау сенімділігіне байланысты шығындар ретінде белгілі. Тұтынушыларға электр энергиясын беруді ажыратқан кездегі шығындар-бұл тұтынушылардың энергиямен жабдықтауды ажыратудан туындаған экономикалық шығындары және негізінен электр энергиясын беруді ажыратқан кездегі тікелей шығындар мен электр энергиясын беруді ажыратқан кездегі жанама шығындар болып бөлінеді. i) электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі тікелей шығындар – бұл электр энергиясын беруді ажырату кезінде және ажыратудан кейінгі кейбір кезең ішінде пайда болған шығындар. ii) электр энергиясын беруді ажырату кезіндегі жанама шығындар – бұл өз қызметін түзету және электрмен жабдықтаудың ажыратуларының әсерін төмендету үшін тұтынушылар көтеретін қосымша шығындар немесе тұтынушылардың электрмен жабдықтаудың резервтік көздерін пайдалану үшін көтеретін қосымша шығындар. Электр энергиясын беруді ажыратқан кездегі электр энергетикалық кәсіпорындардың шығындары - бұл әдетте электр энергиясын сатудан түскен пайданы және ақаулардан ажыратқан 13 кезде жөндеуге кеткен шығындарды жоғалту және әдетте сатудың орташа бағасын көбейтетін жеткізілмеген электр энергиясы ретінде есептеледі. Электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі тұтынушылардың шығындарымен салыстырғанда электр энергетикалық кәсіпорындардың ажыратудан болған шығындары салыстырмалы түрде төмен және оларды салыстырмалы түрде есептеу оңай. Осының салдарынан электр энергиясын беруді өшіру кезінде шығындарды қарау кезінде тұтынушылардың шығындарына басты назар аударылады. 1) Электр энергиясын беруді ажырату кезіндегі тұтынушылар шығындарының сипаттамасы Электр энергиясын беруді ажырату кезіндегі тұтынушылардың шығындары: i) өнеркәсіптік өнімнің ақауы, болат балқытатын пештердің қатаюы немесе мұздатылған өнімдердің бүлінуі сияқты жабдықтардың ақауы немесе зақымдану салдарынан болған физикалық ысыраптар және т. б.; ii) өндірістің тоқтауынан туындаған өнімділік шығынын, өндірісті жаңарту шығындарын және сумен жабдықтауды өшіру немесе теледидарды көру мүмкін емес сияқты жұмыс пен өмірге ыңғайсыздықтарды қоса алғанда, физикалық емес шығындар. Электр энергиясын беруді өшіру кезінде тұтынушылардың шығындары жүктеме түрін, электр энергиясын ажырату ұзақтығын, ажырату кезінде уақытты, алдын ала хабарлама беріле ме, тұтынушыларда резервтік қорек көздері бар ма, әлеуметтік және экономикалық даму деңгейін қоса алғанда, бірнеше факторларға байланысты, бірақ ең үлкен әсер электр энергиясын беруді ажырату ұзақтығы бар. Әр түрлі жүктеме түрлері мен электр энергиясын беруді ажырату ұзақтығы арасындағы байланыс айтарлықтай ерекшеленеді. Тігін фабрикалары немесе машина жасау зауыттары сияқты кейбір тұтынушылардың электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі шығындары, бұл, негізінен, өндірістің тоқтауынан туындаған кіріс шығындары және олар электр энергиясын беруді өшіру ұзақтығына тікелей пропорционалды. Көптеген сандық құрылғыларды пайдаланатын тұтынушылар үшін, алайда, тіпті қысқа уақытта электр энергиясын ажырату компьютерлік жүйелік деректерді жоғалту, автоматты өндірістік желілерде өндірісті ұзақ мерзімді тоқтату, ақаулы өнім немесе жабдықтың зақымдануы сияқты үлкен экономикалық шығындарға әкелуі мүмкін. Кейбір жағдайларда электр энергиясының қысқа мерзімді ажыратылуы экструзиялық құралымға арналған жабдықты немесе электролиттік алюминийі бар сыйымдылықтарды пайдаланатын өнеркәсіптік тұтынушыларға сирек әсер етеді, бірақ ұзақ мерзімді ажыратулар пластикалық массалардың және сұйық электролиттік алюминийдің қатаюына және үлкен экономикалық шығындарға әкелуі мүмкін. 2) электр энергиясын беруді ажырату кезінде тұтынушылардың шығындарын бағалау Қарапайым математикалық формулалардың көмегімен электр энергиясын беруді өшіру кезінде тұтынушылардың шығынын дәл есептеу қиын. Қазіргі бағалау әдістерін шартты түрде тікелей және жанама бағалауға бөлуге болады. Тікелей бағалау электр энергиясын беруді ажырату кезінде тұтынушылардың шығындарын тікелей зерделеу негізінде жүзеге асырылады, ал жанама бағалау басқа экономикалық көрсеткіштерді немесе басқа жанама тәсілдерді пайдалану арқылы орындалады. [3] Қарапайым бағалау әдісі төменде берілген. C=Ef (1.6) Мұнда C – электр энергиясын ажыратудан туындаған экономикалық шығындар, юаньмен; E – электр энергиясын ажырату салдарынан жеткізілмеген электр энергиясы, кВт•сағ; f – электр энергиясын беруді ажырату кезіндегі шығын коэффициенті, яғни жеткізілмеген электр энергиясының бірлігіне тұтынушылардың экономикалық шығындары, юань/(кВт•сағ). Электр энергиясын беруді ажырату кезіндегі шығын коэффициенті жүктеме сипатына байланысты. Коммерциялық тұтынушыларда электр энергиясын беруді өшіру кезіндегі ең жоғары шығын коэффициенті, олардың соңынан өнеркәсіптік тұтынушылар келеді. [4] Қазіргі уақытта ол энергия тұтыну құрылымына байланысты шамамен 20-60 юань/кВт•сағ құрайды. |