Тараз мемлекеттік педагогикалық институтында
«Жас ғалым – 2015» атты V Халықаралық
ғылыми-практикалық конференция өтті. Аталған
оқу орны оны еліміздегі жас ғалымдардың
шығармашылық қабілетін шыңдау үшін екі
жылда бір ұйымдастырады. Биылғы кеңесте
«Қазақ хандығының 550 жылдығы» төңірегінде
тарихи-танымдық əңгімелер айтылды. Еліміздің
түкпір-түкпірінен келген жас ғалымдар мен озат
оқушыларға озық тəжірибелі мамандар кеңестер
беріп, пікір алмасты.
Жандар АСАН
«Білім нұры»
Жиынның алға қойып отырған негізгі
мақсаты оқушылардың, білімгерлер мен
жас ғалымдардың интеллектуалды жəне
шығармашылық мəртебесін көтеру.
(Жалғасы 2-бетте)
БІЛІМ ЖƏНЕ
ҒЫЛЫМ
ЖҮЙЕСІНДЕГІ
ЖАҢА
ЭКОНОМИКАЛЫҚ
САЯСАТ
ҰРПАҚ
ТƏРБИЕСІ
– ҰЛТ
БОЛАШАҒЫ
СПОРТ-
ЭТО
ЖИЗНЬ!
ЖОЛЫҢ БОЛСЫН,
ЖАС ТҮЛЕК!
ДОБРОГО ПУТИ,
МОЛОДОЙ ВЫПУСКНИК!
Дария ҚОЖАМЖАРОВА,
Тараз мемлекеттік
педагогикалық институтының
ректоры, тарих ғылымдарының
докторы, профессор, ҚР ҰҒА
корреспондент-мүшесі
Құрметті Тараз мемлекеттік
педагогикалық институтының
түлектері!
Біздің институт өзінің жарты
ғасырлық тарихында отандық
ғылым, білім беру мен өнердің
дамуына зор үлес қосып жүрген
30 мыңнан астам маман даярлап
шығарды. Осы уақыт ішінде оқу
орны даярлап шығарған мыңдаған
маман – бүгінгі белгілі ғалымдар,
қоғам қайраткерлері, білім беру
ұйымдарының басшылары, атақты
ұстаздар жəне спорт шеберлері.
Жоғары оқу орны – бұл білім
мен ғылым ордасы, жастық пен
даналық тұтастығы. Институт оның
табалдырығынан алғаш аттаған əрбір
жас тұлға үшін толқу мен қуаныш
сезімін, өз ісінің кəсіби маманы болуды,
жаңа достарды, үздік оқытушыларды
кездестіру
тілегін
туындатады.
Студенттік шақ – жоғары оқу орнын-
да оқыған немесе оқып жатқан əрбір
адамның өміріндегі ең жарқын кезең
болып саналады. Жастық кез қимылға,
эмоцияға, өмірді тануға құштарлық
пен білім жинауға толы. Бітірушінің
бəсекеге қабілеттілігіне оның білім
деңгейі ғана емес, сонымен қатар оның
белсенділік, сыпайылық, мейірімділік,
оптимистік, патриоттық рух секілді
қасиеттері де ықпал ететін бағамдар
болсақ, институт ұжымы оны жоғары
деңгейде атқарып шыққанына кəміл
сенімдімін.
Тараз мемлекеттік педагогикалық
институтының алға қойып отырған
ең басты миссиясы – жоғары білікті,
заманауи, жаңа тұрпатты мұғалім
дайындау. Институт мемлекеттің
білім беру саласындағы стратегиялық
мақсаттарына сəйкес білім беру
жүйесін түбегейлі жаңғыртуды
басты мақсат тұтады. Жəне осы
жолда сүбелі қызмет атқаруда. Та-
раз мемлекеттік педагогикалық
институты – алыс жəне жақын шет
елдердің 28 университеті мен зерт-
теу орталықтарымен əріптестік
байланыс орнатып, жоғары білікті
мамандарымен бірлесе ғылыми-
зерттеу жұмыстарын жүргізіп
келеді. Біздің институт 2010 жылғы
17-қыркүйекте қазақстандық 30
оқу орнының қатарында Болонья-
да Университеттердің Ұлы Хар-
тиясына қол қойды. Осы арқылы
оқу орны өзінің Болон үдерісінің
негізгі ұстанымдары: академиялық
ұтқырлықты, ЖОО дербестігін,
академиялық еркіндікті, білім мен
ғылым интеграциясын жəне т.б.
қолдайтындығын танытты. Біз,
Қазақстанның болашағын дайындап
жатқанымызды нық сеніммен айта
аламыз, себебі біздің түлектеріміздің
көпшілігі Қазақстан қоғамының
элитасын құрайды жəне еліміздің
даму бағытының қалыптасуында
ат салысады. Бұл біздің маңызды
нəтижеміз, біз онымен мақтан етеміз
жəне болашаққа үлкен сеніммен
қараймыз.
Ұлтымыздың ұлы ақыны, хакім
Абай: «Адам адамнан тек білім
мен ақыл-ойы арқылы ғана оза-
ды» деген екен. Ойшылдың осы
бір даналық сөзі күні бүгінде де өз
мəн-мағынасын жоғалтқан жоқ.
Білім – əрбір азаматтың əлеуметтік
хал-ахуалының
жақсаруының,
мемлекетіміздің
жан-жақты
дамуының кепілі. Қай заманда да,
қандай кезеңде де мектептің басты
тұлғасы – мұғалім. Ұстаз – болашақ
ұрпақтың бағбаны, келешектің
кемелдендірушісі, баланың бойына
біліммен бірге тəрбие сіңіруші, жа-
нына жарық сəуле сеуіп, көкірегін
нұрландырушы. Ұстаз – бала бол-
мысына өзгеріс енгізуші, бағыт-
бағдар беруші, ата-ананың сенімді
көмекшісі. Міне,
сіздер «мектептің
жаны
һəм
жүрегі» болып
табылатын ұлы
яки
ұлағатты
мамандықтың
иесі
атанып
о т ы р с ы зд а р .
Сіздердің басты
мақсаттарыңыз
егемен еліміздің
болашақ жаста-
рын тəрбиелеуге,
білімі
мен
б і л і к т і л і г і н
а р т т ы р у ғ а ,
мемлекетіміздің
дамуына сүбелі
үлестеріңізді
қосу болуы тиіс.
Сіздер алдағы уақыттар белесінде
де өздеріңіз білім алған институт-
пен тығыз қарым-қатынаста болып,
ТарМПИ түлектері қауымдастығы
арқылы оқу ордасының дамуына зор
ықпал етеді деп үміттенеміз.
Тараз мемлекеттік педагогикалық
институтының əрбір түлегі өмір
бойы Ұстаз атағын жоғары көтеріп,
өзінің жоғары оқу орнының беделі
мен абыройын арттырады деген
сенімдеміз!
Дария КОЖАМЖАРОВА,
Ректор Таразского государствен-
ного педагогического института,
доктор исторических наук, профес-
сор, член-корреспондент НАН РК
Уважаемые выпускники Таразско-
го государственного педагогического
института!
Наш институт за свою полувеко-
вую историю
выпустил бо-
лее 30 тысяч
специалистов,
которые вно-
сят большой
вклад в раз-
витие отече-
ственн
ой
науки, образо-
вания и искус-
ства. Тысячи
специалистов,
подготовлен-
ные за этот
период,
в
данное вре-
мя являются
известными
учеными, об-
щественными
деятелями,
руководите-
лями образовательных учреждений,
известными педагогами и мастерами
спорта.
Высшее учебное заведение – это
очаг науки и образования, единство
молодости и мудрости. Начиная с
первых дней студенческой жизни,
институт создает все условия для
становления молодой личности про-
фессиональными
специалистами,
приобретения новых друзей, для
встреч с лучшими педагогами стра-
ны. Студенческая жизнь – это самый
светлый, радостный период в жизни
каждого человека, окончившего вуз
или обучающегося в вузе. Молодые
годы полны стремления к движени-
ям, эмоциям, познанию жизни и по-
полнению знаний. Если критериями
конкурентноспособности выпуск-
ника являются не только уровень
знаний, но и привитие таких качеств,
как его активность, вежливость, вос-
питанность, гуманность, оптимизм,
патриотический дух, я с полной
уверенностью могу сказать, что кол-
лектив института на высоком уровне
выполнил свою задачу.
Главная миссия Таразского го-
сударственного
педагогического
института – подготовка высококва-
лифицированного,
современного
учителя, учителя новой формации.
Институт ставит перед собой цель
коренным образом модернизировать
систему образования в соответствии
со стратегическими целями в об-
ласти образования государства. И
прилагает все усилия в достижении
этой поставленной цели. Таразский
государственный
педагогический
институт сотрудничает с 28-ью уни-
верситетами и исследовательскими
центрами дальнего и ближнего зару-
бежья, совместно с высоковалифици-
рованными специалистами проводит
научно-исследовательские работы.
Наш институт 17 сентября 2010 года
в числе 30-ти казахстанских учебных
заведений в Болонье подписал Вели-
кую Хартию Университетов. Этим он
подтвердил свою поддержку основ-
ных принципов Болонского процесса:
академическая мобильность, само-
стоятельность вуза, академическая
свобода, интеграция образования и
науки и т.д. Мы с полной уверенно-
стью можем сказать, что готовим бу-
дущее Казахстана, так как многие из
наших выпускников составляют эли-
ту Казахстанского общества и вносят
огромный вклад в формирование на-
правления развития нашей страны.
Это наш важный результат, мы гор-
димся им и с уверенностью смотрим
в будущее.
Великий акын нашей нации, про-
светитель Абай сказал: «Человек ста-
новится личностью только благодаря
знаниям и уму». Эти мудрые слова
мыслителя не утратили актуальность
и в наши дни. Знание и образование
– гарант улучшения социального
благосостояния каждого гражданина,
всестороннего развития государства.
Всегда, в любую эпоху, главной лич-
ностью школы являлся и является
учитель. Учитель – наставник буду-
щего поколения, воспитатель, даю-
щий надежду и освещающий дорогу.
Учитель помогает стать личностью,
дает правильное направление, вер-
ный помощник родителей. Вот и вы
стали обладателями великой про-
фессии, «сердцем и душой школы».
Ваша главная цель – внесение вклада
в воспитание и повышение образо-
вания и квалификации будущей мо-
лодежи нашей суверенной страны,
развитие нашего государства.
Мы надеемся, что в будущем вы-
пускники ТарГПИ, тесно сотруд-
ничая с институтом, где получили
образование, через сообщество вы-
пускников ТарГПИ внесете большой
вклад в развитие учебного заведения.
Мы уверены, что каждый вы-
пускник Таразского государственно-
го педагогического института всю
жизнь будет высоко нести гордое
звание Учителя, повысит престиж и
авторитет своего высшего учебного
заведения!
«ЖАС ҒАЛЫМ – 2015»: ЖАСТАРДЫҢ
ЗАМАНАУИ КӨЗҚАРАСЫ
«ПЕДАГОГИКАЛЫҚ
ИДЕЯЛАР МЕН
ИННОВАЦИЯЛЫҚ
ЖОБАЛАР» БАЙҚАУЫ
МƏРЕГЕ ЖЕТТІ
Биыл ТарМПИ профессор-оқытушы
құрамы
арасында
бірінші
рет
«Педагогикалық идеялар мен инновациялық
жобалар» байқауы өткізілді жəне институт
екінші рет ТарМУ-мен ІІ-ші жоғарғы
оқу орындары аралық «ЖОО-ның үздік
мультимедиалық өнімі» байқауына қатысып,
жүлдемен оралды. Іс-шара IT жəне оқытудың
инновациялық технологиялары бөлімінің
ұйытқы болуымен өткізілді.
Дулат САҚ
«Білім нұры»
Байқаудың мақсаты – профессор-оқытушы
құрамын инновациялық білім беру қызметіне
ынталандыру, интерактивті оқыту əдістерін көрсету.
(Жалғасы 7-бетте)
№1 (90)
17 маусым, 2015 жыл
сəрсенбi
2-бет
3-бет
8-бет
ҒЫЛЫМИ ƏЛЕУЕТ
БАЙҚАУ
Модератором
м е р о п р и я т и я
в ы с у п и л а
доктор исторических наук, ректор
ТарГПИ Дария Кожамжарова. «В
этом году будем отмечать 550-летие
со дня образования Казахского
ханства. Во всех эпохах многие
народы мира исчезали на волнах
истории и различных войн. Сколько
народов остались без родной
земли, из процветающейстраны
в колониальную. У нас есть наш
могучий народ, широкие степи.
И самое главное – государство,
которого признал весь мир
благодаря политике Главы нашего
государства. В связи с этим всем
понятно, что изучение нашей
истории, привитие в сознание
подрастающего поколения является
большой задачей. Поэтому сейчас
самое время начать глубже
изучать нашу историю. Думаю,
что в этом контексте это научная
работа имеет огромное для нас
значение», – сказала она. Автор
монографии
поовел
серию
кропотливых исследовании, в
том числе изучив средневековые
документы и рукописи, написанные
на разных языках, а также опираясь
на казахский фольклор. В книге
раскрывается историческая роль
первых казахских ханов –Жанибека
и Керея, а также анализируются
предпосылки создания казахского
ханства и формирования казахов,
как этноса. Как заметил сам автор,
на создание уникальной книги у
него ушло более 20 лет.
– Интерес к истории Казахстана
у меня зародился в детстве, –
признается ученый. – Прочитав
книгу
Ильяса
Есенберлина
«Кочевники», принял твердое
решение, что буду историком. Я
автор 400 научных трудов и 50
монографий. Эту книгу закончил
еще в 2008 году, а издать удалось
недавно. Символично, что она
вышла в свет в год празднования
550-летия образования Казахского
ханства, – отметил Б. Карибаев.
Научный труд состоит из
семи глав. В книге поднимаются
теоретические и методические
проблемы,
представлены
исторические сведения, этнические
и
политические
условия
образования
нации,
описаны
периоды создания ханства и так
далее. Сам автор надеется, что
монография не только займет
почетное место среди других не
менее значимых исторических
и научных трудов и станет
незаменимым пособием в научной
деятельности
профессорско-
преподавательского состава и
студентов вуза, но и будет интересна
широкому кругу читателей. К слову,
мастер-класс по истории Отчизны
пришелся по душе студентам и
преподавателям вуза.
АҚПАРАТТАР
АҒЫНЫ
Жамбыл облыстық көрме
залында
Қазақ
хандығының
550 жылдығына орай «Өнер
ата дəстүр мұрасы» атты көрме
ұйымдастырылды.
Көрмеге
Шығармашылық
мамандықтары
факультетінің оқытушылары мен
студенттерінің картиналары мен
өнер туындылары көпшілік назарына
ұсынылды.
Оқу орнының студенттері
Қазақстан
Республикасының
Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың
өмір жолының желісі бойынша
түсірілген «Тығырықтан жол тапқан»
атты көркем фильмді тамашалады.
Жастар кино туындыны тамашалап
қана қоймай, фильмнен алған
əсерлерімен бөлісіп, сұхбат құрды.
Қазақстан халқы Ассамблея-
сының 20 жылдығына орай
«Қазақстан: бір ел, бір отбасы»
атты өнер фестивалі өтті. Аталмыш
шараға оқу орнында білім алып
жатқан өзге ұлт өкілдерімен
қатар, облыстағы ұлттық-мəдени
орталықтардың қызметкерлері де
қатысты.
Филология факультетінің
ұйымдастыруымен
Алматы
қаласындағы Абай атындағы Қазақ
Ұлттық университетімен бірлесе
отырып онлайн желіде ашық лекция
сабағы өтті.
Студенттер
арасында
факультетаралық
«Салауатты
өмір салтын сақтаймыз» атты
спартакиада өтті. Білімгерлер 10
спорт түрі бойынша бақтары мен
баптарын сынады.
«Жаңа заманғы тесттік
тапсырмаларды құрастыру жəне оқу
үрдісіне ендіру». Осындай атаумен
Тестілеу орталығының ұйытқы
болуымен семинар өтті.
Тəрбие жұмысы жəне əлеуметтік
мəселелер жөніндегі орталық пен
Студенттік кəсіподақ ұйымының
ұйымдастыруымен
«Балаларға
қуаныш сыйла» атты акция өтті.
Шараға Тараз қаласындағы Қ.
Сарымолдаев атындағы № 1 балалар
үйінің тəрбиеленушілері қатысты.
Жеңістің 70 жылдығы
қарсаңында «Ерлік – елге мұра,
ұрпаққа – ұран» атты науқан
өтті. Шара аясында оқу орнының
факультеттер
ұжымы
соғыс
ардагерлеріне əлеуметтік көмек
көрсетті.
Оқу орнында ҚР Білім беру
ісінің үздігі, тарих ғылымдарының
кандидаты Рахметулла Байлыбеков
атындағы
дəрісхана
ашылды.
Жиынға
ЖОО
ректорлары,
ғалымның туыстары қатысты.
Шоқан Уəлихановтың 180
жылдығы
қарсаңында
«Шоқан
Уəлихановтың ғылыми мұрасы» атты
ғылыми-практикалық семинар өтті.
Баспасөз қызметі
Жандар АСАН
«Білім нұры»
ВЗГЛЯД ЧЕРЕЗ СТОЛЕТИЯ СТРАНИЦЫ ИСТОРИИ КАЗАХСКОГО ХАНСТВА
БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЖАҢА ЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТ
В Таразском государственном педагогическом институте состоялась презентация книги «Қазақ хандығының құрылу тарихы»
(«История создания Казахского ханства») Книга рассказывает об истории образования Казахского ханства и представляет
собой монографию доктора исторических наук, профессора Казахского национального университета имени аль-Фараби Берекета
Карибаева. Организатором мероприятия выступил Центр по изучению истории Туркестанского края имени Жусупа Баласагуна.
2015 жылғы 12 ақпанда 2014 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің кеңейтілген
алқа отырысы өтті. Жиынға Премьер-министрдің орынбасары Бердібек Сапарбаев жəне кəсіпкерлердің ұлттық палатасының өкілдері,
аймақтардағы мектеп жəне колледж директорлары мен жоғары оқу орындары ректорлары қатысты.
Білім жəне ғылым министрі Аслан
Сəрінжіпов «2015 жылға арналған
білім жəне ғылым саласының
жағдайы» туралы баяндамасында
өткен жылы білім беру жүйесінде
біраз
ілгерушіліктер
болғанын
атап өтті. Еліміздің бас педагогы
өз сөзінде білім беруді дамытудың
мемлекеттік бағдарламасы мен 2014-
2016 жылдарға арналған іс-шаралар
жоспары
уақтылы
орындалып
жатқанын тілге тиек етті. Атап
айтқанда, 3 пен 6 жас аралығындағы
балаларды мектепке дейінгі біліммен
қамту жоспарланған межеден 80-
%-ға
артығымен
орындалған.
Сонымен
қатар,
мектептерде
білім беру мазмұны жаңартылды.
Бастауыш жəне орта мектептерге
арналған Жалпыға міндетті білім
берудің мемлекеттік стандартының
жобалары жасалды. 16 мың мұғалім
кəсіби біліктілігін арттырудың
деңгейлік курстарынан өтті. 123
мектеп пайдалануға беріліп, үш
ауысымды жəне апатты жағдайдағы
мектептердің саны азайды. Биыл
тағы 109 мектепті ашу жоспарланып
отыр. 2015 жылы «Нұрлы жол»
бағдарламасы шеңберінде 10 базалық
колледж бен 10 ЖОО ИИДМБ-2 үшін
арнайы маман даярлауды бастайды.
Отандық ғалымдардың рейтингтік
халықаралық
басылымдардағы
материалдары
өткен
жылмен
салыстырғанда 35%-ға артқан, 4 жыл
ішінде үш есеге өсіп, жарияланған
материалдар саны 2700-ге жетті. Өз
кезегінде вице-премьер Бердібек
Сапарбаев Білім жəне ғылым
саласындағы
жасалып
жатқан
жұмыстарға оң бағасын берді жəне
Білім беруді дамытудың мемлекеттік
бағдарламасының негізгі бағыттары
бойынша
жұмысты
күшейте
түсуді тапсырды. Б.Мəшбекұлы
Елбасы
Н.Ə.Назарбаевтың
«Нұрлы жол» Жолдауындағы жəне
11-ақпандағы Үкіметтің кеңейтілген
отырысындағы
тапсырмаларын
басты бағыт етіп ұстану керектігін
атап айтты. Сондай-ақ, алқа
отырысы аясында білім жəне
ғылым саласындағы жетістіктерге
байланысты көрме өтті.
Берекет Карибаев, член-корреспондент НАН РК, доктор исторических наук:
– Использовано более 80 письменных материалов. В труде они сгруппированы по языковым, социальным и регинальным принципам. Я опирался на
различные средневековые письменные источники на разных языках, на материалы устной литературы тюркского и казахского народов. В книге также
представлены сказания и легенды о батырах.
«ЖАС ҒАЛЫМ – 2015»: ЖАСТАРДЫҢ ЗАМАНАУИ КӨЗҚАРАСЫ