Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
педагогика-таубаева
| тәрбиелік өлшемі
пайдаланылады. Тәрбие- лілік өлшем - ұжымның немесе тұлганың түрлі сапаларынын капыптасу деңгейінін теориялык тұргыдан жасалган көрсеткіштері. Әдетте олар, атаулар шкаласы ретінде реттелінеді. Егер тәрбиелік сапаның калып- тасу дэрежесіне шартты сандық бага алынатын болса, онда оқу ісінде қол жеткізген табыстар тестін жүргізу кезінде жасалатындай, тәрбие- лілік деңгейін сандармен көрсету арқылы сапыстыру есебін жүргізуге болады. Осы күнге дейін педагогикада тұлганың немесе ұжымның бар- лық сапасын камтитын тәрбиелік өлшемін жасау тың мәселе ретінде қалып отыр. Тәрбиеліліктің көптеген өлшемдерінің ішінен екі топты, маз- мұндык және бағалау деп бөліп алуға болады. Біріншісі зерттелінетін сапаның көрсеткіштерін бөліп алумен, екіншісі - (диагностика жасала- тын) анықтапатын сапаның қарқынды тепе-тең көрінісін жазып алу мүмкіндігімен байланысты. Соңғы нэтижелердің диагностикасы - тұлганың немесе ұжым- ның тәрбиелілік деңгейі үшін тағы да жалпы өлшемдерді, жекелеген қасиеттерді, белгілерді және сапапарды айкындаумен байланысты ара- лық нэтижелерді талдау үшін жекелік өлшемдері. Біріншісі мақсатты айқындауға арналып жазылған талаптарды, екіншісі - тәрбиелік үдерістің накты міндеттерін көрсетеді. Багыггы- лыгы, эдісі және өлшемді қолдану орны жөнінен тэрбиелілік шартты тұрде екі топқа бөлінеді: 194 - тәрбие нәтижелерінін сырткы пішінінде - пікірлесуде, бага- лауда, мінез-кұлыктарда, тұлганың әрекеттерінде көрінумен байла- нысты; - тәрбиешінін көзінен тыс кұбылыстармен - дәлелдермен, се- німдермен, жоспарлармен, багалармен байланысты болады. Окушылардың тэрбиелічік дэрежесін аныктау, олардыц білімі мен мінез-кұпкының біздің демократиялык кұкылык коғамда кабыл- данған негізгі өлшемдерге сайкес келетінін, не келмейтінін айкындау болып табылады. Окушылардың тәрбиелпігінің басты оіше.мі - олардың іс-әре- кетгері. Окушылардыц тәрбиелілігі күн сайын жэне сағат сайын тек- серіліп отырылуы тиіс. Тәрбиеленушінің кез келген кылығы, оныц мінез-күлкы, үлкендермен, кұрбыларымен карым-катынасы, оның тәрбие-лілік деңгейін сипаттайды. Окушының тәрбиелілік деңгейін дұрыс багаіау - оның емірінің түрлі жағдайларындагы элеуметтік карым-катынастартарындагы мі- нез-күлкына эділ баға беру болып табылады. Педагог окушыларды зерттеуге кіріскенде нені зерттейтінін, не нэрсеге көңіл бөлу керектігін өзі айкын біліп алуы керек. Окушының тұлгапык кыры неғұрлым кең жэне жан-жакты зерттелетін болса, со- ғүрлым оган дұрыс жол табуды камтамасыз ету жеңіл болады. Окушыларды зерттеудің үлгі багдарламасы: - Окушы туралы жалпы мәлімет, аты-жөні, туған жылы, айы, - Жалпы даму деңгейі (жоғары, орта, төмен); - Әлеуметтік- адамгершілік келбеті, еріктілік, еркіндік негізінде аткаратын жеке-топтык жұмысы; - Жеке басының негізгі белгілері; Тэрбиелілік деңгейді бағапауға пайдапанылатын диагностика- ның кейбір тэжірибелік эдістерінің мазмұнын ашып көрейік (тэрбие- ленушілердің мінез-кұлык калыптары жөніндегі пікірлері, түсініктері, бага беруі, өзін қызыктыратын басқа да мэселелердін көрінісін баға- лаудың өлшемдері мен ережелері туралы түсініктері зерттелінеді). Тэжірибеде бэрінен гөрі “Адамға адамгершілік неге керек?” жэ- не т.б. сүрактар пайдалынылады. Оларға берілген жауаптар түрлі са- паларды тэрбиешіге және тәрбиеленушінің өз касиеттерін жаксы тал- дауға жэне оларды санада сактауға көмектеседі. Бағаланған пікірді айқындау үшін окушыларға “Менің заман- дасым маган несімен өнегелі?”, “Қайырымдылык жэне оны мен калай түсінемін?” т.б. такырыптарға шығарма жаздыртуды кеңінен колдану- ға болады Бұндай жұмыстар окушылардын көзқарасын, күмэндәрін, толкуын жэне ой-пікірлерін көрсетуімен кұнды. Баска эдістердің де, соның ішінде окушының ішкі көзкарасын анықтауға көмектесетін со- циометриялык әдістердің диагностикапык мэні зор. жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|