Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

140 
оқушының өзара әрекетінің және тәрбие нәтижелерінің арасындағы 
байланыстың болуын қарастырады. 
 
Жеке тұлға
– 
адамның анатомиялық
-
физиологиялық пісіп
-
же
-
тілуі, 
оның жүйке және психикалық жүйесінің жетілуі, сонымен бірге танымдық 
және шығармашылық іс
-
әрекетті, дүниетанымдық, қоғам
-
дық
-
саяси 
көзқарастарды, наным
-
сенімдерді байытудағы сандық және сапалық 
өзгерістердің өзара байланысу үдерісі.
 
«Жеке адам», «жеке тұлға» түсініктерінің сипаттамасы «дара
-
лық» 
түсінігімен толықтырылады. 
Даралық 
түсінігі бір адамды екін
-
шісінен 
айырып, оған өзіндік қайталанбас сән беретін жалпылық және жалқылық
қасиеттерді білдіреді. Даралық
бір адамның екіншісіне ұқ
-
самайтын өзіндік 
ерекшелігі мен өзгешелігін сипаттайды. Даралық, әдетте, мінез бен 
темпераменттің айрықша бітістері, шығармашылық іс
-
әрекет және 
қабілетінің ерекшеліктерінің өзіндік көріністерімен бөлектенеді. 

Жеке тұлға даралығы 
– 
индивид тұлғасының және психолог
-
гиялық 
өзіндік ерекшелігі, қайталанбастығы, оның темпераментінен, мінез
-
құлықтарынан, интеллектуалдығынан, қабілеттерінен көрініс береді. 
Жеке тұлғаның әлеуметтенуі 
В.А.Соковиннің көрсеткеніндей
, 
үш 
деңгейде жүзеге асады: 
1) қоғамның жалпы индивидке ықпалы,
қоғам өз байлығын және 
әлеуметтік құндылықтарын, арман
-
мұратын, мақсатын
қарым
-
қатынас 
арқылы 
– 
оның «әлеуметтік ұйымдастырылған құрылымы» арқылы
; 
2) 
жалпы қарым
-
қатынас үдерісінде
жеке тұлғаға ықпал ету жалпы 
ақпарат құралдары арқылы ;
3) жеке топ ішінде қоғамға ықпал ету қарым
-
қатынасы арқылы;
Кіші топта қарым
-
қатынас әрбір индивидтің шығармашылық өсуіне 
қосымша мүмкіндіктер жасайды. Мысалы, өз идеяларын, көз
-
қарастарын
әсерлерін тексеруге; өзін
-
өзі түсінуге, өз жетістіктерін бағалауға және 
қателіктерін түсінуге көмектеседі.
Қазіргі
таңда тәрбиенің негізі басты бағыты 
– 
тұлғаны
қалып
-
тастыру. 
Тұлғаны қалыптастыру
-
үздіксіз
жүргізілетін педагогика
-
лық үдеріс
. 
Адам 
кәсіби мамандық иесі, оған дайындық барысында, мамандыққа сай білімін 
жалғастырғанда бірге жүреді. Тұлға дегені
-
мізге философиялық, 
педагогикалық, психологиялық ғылымы тұрғы
-
сынан жан
-
жақты зерттеу 
жүргізіліп, әр қырынан өздерінің анықта
-
малық тұжырымын береді. Тұлға 
– 
ерік
-
жігерінің іске асуы, өз ойын еркін іске асырудың дайындығы және оның 
іске асуының нәтижесі. Ерік
-
жігертетігідегеніміз
- 
адамның өзіне тән жеке 
бас қасиет
-
терін іске асыруы.Тұлға дегеніміз 
– 
сезімнің, әсердің ішкі күшінің 
- 
сүйініштің бойға жинақтаған көрінісі. 
 
Шынайы патриот тұлға 
–
жалпы адамзаттық құндылықтардың негізін 
салушы және таратушы (С.Л.Рубинштейн).
Жан
-
жақты
мәдениетті тұлға
деп өз мәдениетіне де, өзге мәде
-
ниетке 
де тәнті адам деп танимыз. Төл мәдениетті терең білу оған басқа 

141 
мәдениеттерге қызығушылыққа іргетас қаласа, көп мәдениетті білу өз 
мәдениетін мақтан тұтуға негіз салады. 

жүктеу/скачать 2,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: