Тәжірибелік жұмыс Жер асты суларының химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері


Тәжірибелік жұмыстарға арналған тапсырмалар



бет2/3
Дата18.12.2023
өлшемі76,79 Kb.
#140464
түріҚұрамы
1   2   3
Байланысты:
лаб 1-2 каз (1) (2)

1.1.2 Тәжірибелік жұмыстарға арналған тапсырмалар


1 тапсырма
Химиялық талдаумен анықталған сутегі иондары концентрациясының келтірілген мәндері берілген. Судың pH және 1 кестеде берілген нұсқауларға сәйкес судың атауын анықтаңыз.
Кесте 1 – 1 тапсырмаға берілген бастапқы мәндер

Нұсқау №

Сутегі иондарының концентрациясы, г-моль/л

Нұсқау №

Сутегі иондарының концентрациясы, г-моль/л

0

10-5

11

10-9

1

10-6

12

10-4

2

10-8

13

10-5

3

10-10

14

10-6

4

10-3

15

10-7

5

10-2

16

10-9

6

10-3

17

10-5

7

10-6

18

10-4

8

10-9

19

10-2

9

10-8

20

10-9

10

10-7







0 нұсқау үшін тапсырма шешімінің мысалы

Берілгені:


Н+ = 10-5 г-моль/л
Табу керек: pH, судың атауы

Шешімі:
Сутегі ионының концентрациясын анықтау үшін минуспен берілген оның логарифмін қолданады pН= - lg(Н+), сәйкесінше pН= - lg(10-5)=5.


Жауабын табу үшін сутегі көрсеткішінің мәні бойынша су жіктемесін қолданыңыз (А қосымшасы).
Қорытынды: pH мәні бойынша су ащы.
2 тапсырма
2 кестеде берілген жер асты суларының химиялық талдау нәтижелерін қолданып, О.А. Алекин жіктемесі бойынша судың класын, тобын, типін, Н.И. Толстихиннің шаршы-графигі бойынша оның номерін анықтаңыз.
Кесте 2 – 2 тапсырмаға берілген бастапқы мәндер

Нұсқау №

Ион құрамы, мг экв/л

HCO3-

SO42-

Cl-

Na+

Ca2+

Mg2+

0

5,79

2,62

4,74

10,74

0,40

2,14

1

5,00

1,56

1,64

5,22

2,46

0,46

2

6,32

10,42

1,86

3,67

12,29

2,60

3

2,31

3,67

5,14

2,42

6,07

2,63

4

2,87

0,12

0,39

0,26

2,30

0,82

5

2,45

4,11

0,54

5,62

3,21

0,68

6

-

3,43

60,69

52,94

1,23

5,10

7

5,79

2,45

1,65

3,21

2,13

3,422

8

2,62

6,51

6,24

2,13

4,12

3,54

9

4,74

4,32

2,34

1.24

2,56

2,45

10

15,25

4,32

3,12

5,22

0,87

0,98

11

2,30

2,34

3,12

3,72

1,28

0,76

12

2,86

5,24

0,96

2,34

2,69

1,25

13

-

4,12

60,68

51,23

5,43

4,91

14

6,33

1,26

1,23

0,34

5,23

2,13

15

2,56

2,34

3,24

5,34

4,90

2,14

16

5,46

3,42

6,45

3,56

5,01

1,24

17

4,78

1,32

2,34

5,12

4,32

5,12

18

3,65

1,53

5,43

3,21

1,09

2,34

19

7,65

2,31

6,12

4,21

1,34

1,80

20

2,55

3,12

2,67

1,23

2,09

1,09

0 нұсқау үшін тапсырма шешімінің мысалы


Берілгені:


HCO3- = 5,79 мг экв/л;
SO42- = 2,62 мг экв/л;
Cl- = 4,74 мг экв/л;
Na+ = 10,74 мг экв/л;
Ca2+ = 0,40 мг экв/л;
Mg2+ = 2,14 мг экв/л;
Табу керек: О.А. Алекин жіктемесі бойынша судың класын, тобын, типін, Н.И. Толстихиннің шаршы-графигі бойынша оның номерін.

Шешімі:
Судың химиялық құрамын % экв аударыңыз. Катиондар мен аниондардың әр қайсысының қосындысы 100 % тең болу керек. Одан кейін әр катион мен анионның % экв есептелінеді.


Аниондар қосындысы – 13,15 мг экв/л – 100 %,
х(HCO3- ) = (5,79х100%) / 13,15 = 44 %. Мәндерді 3 кестеге енгізу керек.

Кесте 3 – Жер асты суларының химиялық құрамы



Аниондар

Құрамы

Катиондар

Құрамы

мг/л

мг-экв/л

%-экв

мг/л

мг-экв/л

%-экв

HCO3-




5,79

44

Na+




10,74

81

SO42-




2,62

20

Ca2+




0,40

3

Cl-




4,74

36

Mg2+




2,14

16

барлығы




13,15

100

барлығы




13,28

100

В, Г қосымшалары бойынша судың атауы мен номерін анықтаңыз.


Қорытынды: О.А. Алекин жіктемесі бойынша су гидрокарбонатты класқа, натрийлі топқа және I типке (HCO3->Ca2+ + Mg2+) жатады. Н.И. Толстихин бойынша №58.


3 тапсырма
4 кестеде берілген жер асты суларының химиялық талдау нәтижелерін М.Г. Курлов формуласы түрінде жазыңыз. Химиялық талдау нәтижесінде анықталған деректер бойынша судың атауы мен оның қаттылығын анықтаңыз.
Кесте 4 – 3 тапсырмаға берілген бастапқы мәндер

Нұсқау №

Құрғақ қалдық

рН

Температура,оС

Ион құрамы, мг/л

HCO3-

SO42-

Cl-

Na+

Ca2+

Mg2+

0

1000

7,3

12

930

76

24

93

194

45

1

960

8,3

56

907

68

14

70

103

38

2

340

7,6

9

233

11

9

49

37

5

3

1409

8,4

89

338

340

288

480

-

4

4

1956

7,9

48

72

319

822

468

21

112

5

4413

7,0

29

3904

6

387

1526

104

41

6

17374

6,6

21

31

65

9771

3400

2306

202

7

9179

3,1

5

-

6310

14

212

1112

852

8

4321

2,3

7

353

126

168

247

8

26

9

1697

4,5

87

408

183

6245

3438

499

166

10

4523

6,4

56

649

231

722

468

34

140

11

6543

7,5

7

264

4846

5395

131

3825

767

12

1323

8,6

4

435

524

996

234

269

125

13

1134

9,7

5

244

412

6068

523

543

491

14

1034

8,5

3

324

126

123

34

523

213

15

3421

7,6

2

12

234

324

534

490

214

16

4532

8,5

8

-

342

45

356

501

124

17

6745

4,5

78

456

132

34

512

432

512

18

12342

3,7

45

56

153

43

321

109

234

19

3124

8,4

54

78

231

62

21

134

100

20

5432

4,6

2

89

312

267

123

209

109

0 нұсқау үшін тапсырма шешімінің мысалы


Берілгені:


М = 1000 мг/л;
рН= 7,3;
Т = 12 оС;
HCO3- = 930 мг/л;
SO42- = 76 мг/л;
Cl- = 24 мг/л;
Na+= 81,09 мг/л;
Ca2+ = 194 мг/л;
Mg2+ = 45 мг/л;
Табу керек: Қаттылық түрі, Курлов формуласы түрінде жазу, судың атауы

Шешімі:
Мг-экв түрінде берілген аниондар мен катиондардың теориялық қосындысы тең болу керек, сондықтан тапсырманы орындау үшін Б қосымшасында берілген қайта есептелінетін коэффициенттерді қолданып, талдаудың мәндерін мг/л-ден мг-экв/л-ге аудару қажет. Есептеулердің нәтижесін 5 кестеге жазыңыз және катиондар мен аниондардың құрамын қосыңыз. Одан кейін судың химиялық құрамын %-экв түрінде жазыңыз.


Кесте 5 – Жер асты суларының химиялық құрамы

Аниондар

Құрамы

Катиондар

Құрамы

мг/л

мг-экв/л

%-экв

мг/л

мг-экв/л

%-экв

HCO3-

930

15,25

87

Na+

93

4,05

23

SO42-

76

1,58

9

Ca2+

194

9,68

56

Cl-

24

0,68

4

Mg2+

45

3,70

21

барлығы

1030

17,51

100

барлығы

332

17,43

100

М.Г. Курлов формуласын алымында судың анионды (%-экв), ал бөлімінде катионды құрамын кему реті бойынша жазылатын бөлшек (жалған) түрінде білдіреді. 10 %-экв төмен иондар есепке алынбайды. Бөлшектің алдында судың құрамындағы газдар мен өзге элементтер және М г/л жалпы минералдану жазылады, бөлшектен кейін судың температурасын және көз бен ұңғыманың дебитін көрсетеді. Судың атауын сызықша арқылы жазылады: алдымен анионды, кейін катионды құрам.


Курлов формуласы:

М1,0 tº12, pH 7,3


Жалпы қаттылықты мг-экв/л берілген кальций мен магний катиондарының қосындысы ретінде анықтайды: 9,68+3,70=13,38 мг-экв/л. Бұл көрсеткіш бойынша су өте қатты (А қосымшасы).
Жалпы минералдануды ескере отырып, химиялық құрам, сутегі иондарының құрамы (рН), температура мен анықталған қаттылық А қосымшасы бойынша судың толық атауын көрсетеді.
Қорытынды: су тұщы, гидрокарбонатты кальций-натрий-магнийлі, суық, сілтілік, өте қатты.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет