Тексерген : Гульмира Умирзаковна Нуклеин қышқылдарының ашылу тарихы


Нуклейн қышқылдары : ДНҚ дезоксирибо нуклейн қышқылы РНҚ рибо нуклейн қышқылы



бет2/3
Дата18.10.2023
өлшемі113,24 Kb.
#117997
1   2   3
Байланысты:
Баяндама химия

Нуклейн қышқылдары : ДНҚ дезоксирибо нуклейн қышқылы РНҚ рибо нуклейн қышқылы
Дезоксирибонуклеи қышқылы тұқымқуалау ақпаратын сақтап, ұрпақтан ұрпаққа жеткізетін және тірі организмдердің дамуына қатысатын нуклеин қышқылының бір.
Рибонуклеи қышқылы бұл нуклеотидтердің полимері болып табылады. Құрамын ортофосфор қышқылының қалдығы, рибоза және азотты негізден тұрады. Тірі клеткаларда РНК-ның бірнеше түрлері бар :
* Матрицалық
* Тасмалдаушы
* Рибосомалық РНҚ
РНҚ мен ақуыздардан тұратын рибосомалар ашылды. РНҚ (рибонуклеозидтер) құрамына кіретін нуклеозидтер: аденил қышқылы (аденозин), гуанин қышқылы (гуанозин), цитидил қышқылы (цитидин) т.б.
Нуклеин қышқылдары - нуклеотид полимерлерінен құралған. Нуклеотидтердің химиялық құрамы - пиримидиндік немесе пуриндік негіздер, пентоз, фосфор қышқылының қалдығы.Нуклеотидтер пентоздың (рибоза, дезоксирибоза), пуриндік (аденин, гуанин) және пиримидиндік (тимин, цитозин, урацил) негіздерге байланысты екі топқа бөлінеді
Осы кезеңде белгілердің тұқым қуалауының молекулалық механизмдері ашылды, генетикалық және матрицалық процестер зерттелді:
* ДНҚ репликациясы (екі есе)
* транскрипциялар (РНҚ биосинтезі)
* трансляциялар (ақуыз биосинтезі)
Нуклеин қышқылдарының құрамына бір-біріне ұксас екі моносахарид: рибоза және дезоксирибоза кіреді. Бұл моносахаридтер бос күйінде сақиналы-тізбекті таутомерия түрінен туындайтын барлық таутомерлік түрінде болады. Нуклеин қышқылдарының құрамында бұл екі моносахарид –B-D-рибофураноза түрінде кездеседі.
Нуклеин қышқылдарының құрамындағы мононуклеотидтер бір-бірімен оттектік көпірше арқылы, яғни пентоздардың гидроксил тобы (-ОН) (үшінші көміртегінің жанындағы) және келесі мононуклеотидтің фосфор қышқылының гидроксил тобының (-ОН) арасынан бір су молекуласының түзілуі нәтижесінде негізгі байланыс күрделі эфирлік байланыс,ал пуринді және пиримдинді негіздер мен пентоздар арасындағы байланыс N-гликозидтік байланыс деп аталады. Бір тізбектегі нуклеотидтің орналасуы өз бетінмен еркінірек болғанымен, екінші тізбектегі нуклеотидтердің орны бірінші тізбектің нуклеотидтік құрамына тәуелді болып келеді.
ДНҚ тізбегіндегі нуклеотидтер біріне-бірі комплементарлық принципке (Чаргафф ережесі бойынша) негізделген:Адениннің саны тиминнің санына, гуаниннің саны цитозиннің санына тең А = Т, Г = Ц.
Аденин мен цитозиннің жалпы саны гуанин мен тиминнің жалпы санына тең: А + Ц = Г + Т.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет