БӨЖ 2 Орындаған: Ергеш К.
Топ: Тпп-21-к
Тексерген: Аубакирова.Г.Р.
Петропавл қаласы
2023 жыл
Бөж 2 Жоспар: 1.Бір ойшылдың (өз таңдауыңыз бойынша) еңбегін мысалға ала отырып, индуктивті және дидуктивті ойлаудың салыстырмалы талдауын жасаңыз.
2. Н.А.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласы аясында қазіргі мәдениеттегі ақпараттың рөлін гносеологиялық талдау негізінде «білім-ақпарат» салыстырмалы кестесін жасау.
а)Гносеологиялық оптимизм, скептицизм және агностицизм»: скептицизмнің гносеологиялық стратегия ретінде қазіргіі ғылыми және қарапайым дүниетанымындағы маңызы туралы эссе-негіздеме жазу.
3. Абай философиясындағы адам мәселесі бойынша эссе-негіздеме дайындау.
а)Түпнұсқалар негізінде (өз таңдауыңыз бойынша) адам мәселесін экзистенциалдық түсіну туралы сараптамалық шолу жасау.
4. Қазақ философиясы бойынша түпнұсқаларды салыстырмалы сараптау және түсіндірме бере отырып оқудың негізінде «Өмірдің мәні – қазақ философиясының негізгі тақырыптарының бірі» тақырыбына ғылыми-ізденістік жоба дайындау.
а) Стоицизм және гедонизм: олар туралы қазіргі заманғы түсініктерге сүйене отырып, эссе-негіздеме жазу.
1.Индуктивті және дедуктивті ойлау Адам тақырыбы Аристотель философиясында маңызды орын алмады. Осыған қарамастан,ежелгі ойшыл классикалық философиялық антропологияның атасы болып табылады. Антропологиялық рефлексияға қажетті Аристотельдің ойлау курстары көбінесе басқа себептермен туындайды.Мысалы, ойшылға өзі қабылдаған категорияларды жіктеу үшін Ақыл туралы ойлар қажет.Бірақ осы тақырып шеңберінде біздің ақыл – ойдың көп композициясы туралы,оның тек адами емес,сонымен қатар құдайлық мәні туралы өте маңызды қарастыру қалыптасады.Аристотельдің антропологиялық ілімін Плотиннің адам туралы ойларымен салыстыра отырып индуктивті және дедуктивті ойлау арқылы талдауға болады.Аристотельдің Адам туралы және құдай туралы ойлары туралы әр түрлі ойлары философиялық және антропологиялық білім жүйесіне ешқашан енгiзiлмеген.Аристотельдiн индукция және дедукция туралы ілімімен байланысты бұл рефлексиялар адам тақырыбын қарастырады.Ақыл-ойды жан-жақты тексеру адам табиғатының ерекшеліктерін ашады және сонымен бірге трансценденттілік ұғымын күн тәртібіне қояды.Аристотель мен Плотиннің ілімдерін салыстыру жан туралы,адамның ішкі әлемі туралы ілімді конспектілеуге мүмкіндік береді.
Аристотель философиясындағы адам тақырыбын түсінуді жалғастыра отырып,антропологиялық рефлексияға қажетті ақыл-ой курстары адам туралы ойлаудан тыс,мулдем басқа себептермен пайда болатындығын ескеру қажет.Мәселен,жеке болып көрінетін сұрақ-Аристотельдің силлогизмнің екі түрі – дедуктивті және индуктивті тұжырымдамасын алайық. Аристотель дедукцияны индукциямен байланыстырды,оны ол жалпы түсініктердің қалыптасуына апаратын жол деп түсінді,ал олар арқылы дедуктивті аксиомаларға жол ашты.Жалпы ұғымдарды ол сенсорлық қабылдау қабілетімен енгiзедi:“Мен, мысалы,аспан денелерін тану тәжірибесі аспан денелерін оқытудың басталуын камтамасыз етуі керек дегенді білдіреді, өйткені аспан құбылыстарын бақылау жеткілікті болған кезде ғана,iлiмде дәлел таба алады аспан денелері туралы.Жағдай кез- келген баска өнер мен ғылымда бiрдей,сондықтан біз әр пәнге тән нәрсені ұғынғаннан кейін ғана біз тікелей дәлелдемелер ұсынуға дайын болуымыз керек”.Аристотель индукциядан дедукцияга тур-түр ұғымдарының көмегімен ауызша ауысуды табады.Бұл ұғымдарды ол өзiнiң жалны табиғатының мейірімді сыйы ретінде қарастырады.Тағы бір тақырып-адамға тән екі ақыл туралы ілім.Олардың біреуі оның денесіне жатады,яғни,өлім сипатына ие,ал екiншiсi құдайдан шыққан және адамға сырттан беріледі:ол адам денесінен бөлініп,елмейді.“Адамның ақыл – ойы белгілі бір уақыт аралығында композицияға бағытталған жағдайға қатысты болады,бірақ одан өзгеше бола отырып,ең жақсысы белгілі бір тұтастық,мәңгілік бойында өзіне бағытталған ойлаумен бірдей”