Тексерген: табулдинова а. М

ОРЫНДАҒАН:АБДРАХМАНОВА ДИЛЯРА
ТЕКСЕРГЕН:ТАБУЛДИНОВА А.М
ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІНДЕГІ
АУЫЗША ДӘСТҮР ЖӘНЕ
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ӘЛЕМДІК
МАҢЫЗЫ

НЕГІЗГІ СҰРАҚТАР
ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІНДЕГІ АУЫЗША
ДӘСТҮР ЖӘНЕ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ
ӘЛЕМДІК МАҢЫЗЫ
ТҮРКІ-ИСЛАМ СИНТЕЗІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ
ҚОЖА АХМЕТ ЯСАУИ СОПЫЛЫҚ МЕКТЕБІНІҢ
РӨЛІ.
ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІНДЕГІ АУЫЗША
ДӘСТҮР. ӘЛ-ФАРАБИ, ЖҮСІП
БАЛАСАҒҰН, МАХМУД ҚАШҚАРИ,
АХМЕТ ЯСАУИ ШЫҒАРМАЛАРЫНЫҢ
ӘЛЕМДІК МАҢЫЗЫ
ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІНДЕГІ АУЫЗША ДӘСТҮРЛЕРГЕ
ТОҚТАЛЫП, ӘЛ-ФАРАБИ, ЖҮСІП БАЛАСАҒҰН, МАХМУД
ҚАШҚАРИ, АХМЕТ ЯСАУИ ШЫҒАРМАЛАРЫНЫҢ
ӘЛЕМДІК МАҢЫЗЫМЕН ТАНЫСУ.

ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІНДЕГІ
АУЫЗША ДӘСТҮРДІҢ
ӘЛЕМДІК МАҢЫЗЫ

КӨНЕ ТҮРКІ ЖАЗУЫ
Көне түркі жазуы, түркі руникалық жазба
ескерткіштері – 7–9 ғасырлардағы көне
түркі ойма жазулары мен қолжазбалары,
көне түркі әліпбиіндегі әр алуан
мәтіндер. Көне түркі жазба
ескерткіштері арқылы қазіргі түрік
халықтарының көне тілін, тарихын,
этногенезін, географиясын, рухани
мәдениетін, жазба дәстүрін, әдет-
ғұрыптары мен дүниетанымын білуге
болады.

ҚОЖА-АХМЕТ ЯСАУИДЫҢ
СОПЫЛЫҚ МЕКТЕБІ
Диуани хикмет" ("Даналық кітабы") көне түркі
тілінде қыпшақ диалектімен жазылған.
Шығарманың тілі өте қарапайым және
халықтың барлық топтары үшін түсінікті
болды. Осылайша, "Диуани хикметтің"
түпнұсқасы жоқ, XV-XVI ғасырларда жасалған
көшірмелер бізге жетті, көптеген көшірмелер
бар, олар негізінен Ыстамбұл, Қоқан, Ташкент,
Мәскеу, Алматы қалаларында сақталған.
Түркітілдес адамдар Ахметтің "хикметтерін" еш
қиындықсыз оқи алады.
Бұл туынды түркі халықтарының рухани игілігі
болып табылады. Автор төрт ұстанымды
түсіндіруге көп көңіл бөледі: шариғат, тарих,
хакихат, Мағрифа-та. Адамның анықтамасы
рухани шиеленіссіз, шынайы берілгендіксіз, өз
өмірін құрбан етуге дайын болғанға дейін
мүмкін емес. Ахмет аскетизмге, сыртқы әлемнен
бас тартуға және шыдамдылыққа шақырады,
өйткені бұл кейінгі әлемде бақытты болады. Ол
адамдарды әділеттілікке, адалдыққа,
мейірімділікке шақырады. Оның арқасында
түркі тілі әдеби қолданысқа енгізілді.

ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІНДЕГІ АУЫЗША ДӘСТҮР. ӘЛ-
ФАРАБИ, ЖҮСІП БАЛАСАҒҰН, МАХМУД ҚАШҚАРИ,
АХМЕТ ЯСАУИ ШЫҒАРМАЛАРЫНЫҢ ӘЛЕМДІК
МАҢЫЗЫ

ӘЛ-ФАРАБИ
Әл-Фараби – көрнекті ойшыл, өзінің замандастарының
арасындағы ең ірі ғалым, философ және шығыс
аристотелизмінің ең ірі өкілі. Өзінің білімділігі мен
сауаттылығының арқасында "Екінші Ұстаз" атауына ие
болды. Әл-Фарабидің шығармашылық мұрасы орасан зор
(150-ге жуық философиялық және ғылыми трактаттар), ал
оның айналысқан ғылыми салалары ол – философия мен
логика, саясат пен этика, музыка мен астрономия. Ғылыми
еңбектерінің ең әйгілісі "Қайырымды қала
тұрғындарының көзқарастары жайлы трактат" деп
аталады. Оның атақты “Музыка туралы үлкен трактат”
деген шығармасы әлемнің көптеген тілдеріне аударылған.
Әбу Насыр әл-Фараби

Жүсіп Баласағұни
Махмұд Қашқари

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!