Тиісті фармацевтикалық практикаларды бекіту туралы
Бақылау және архивтік үлгілерге қойылатын талаптар
жүктеу/скачать 0,97 Mb.
|
Òè³ñò³ ôàðìàöåâòèêàëû? ïðàêòèêàëàðäû áåê³òó òóðàëû 3
| Бақылау және архивтік үлгілерге қойылатын талаптар
Қолдану саласы 1.1. Осы құжат бастапқы шикізаттың, өлшеп-оралған материалдарының немесе дайын өнімнің бақылау үлгілерін және дайын өнімнің мұрағаттық үлгілерін іріктеуге және сақтауға қойылатын талаптарды белгілейді. 1.2. Клиникалық зерттеулерге арналған дәрілік препараттарға қойылатын арнайы талаптар Тиісті өндірістік практика стандартының № 13 қосымшасында келтірілген. 1.3. Осы құжатта сонымен қатар қатар импортталатын (жеткізілетін) дәрілік препараттар үшін мұрағаттық үлгілерді іріктеуге қатысты нұсқаулар бар. 2. Қағидаты 2.1. Үлгілер аналитикалық зерттеулер үшін үлгінің болуын қамтамасыз ету және толық дайын өнімнің үлгісінің болуын қамтамасыз ету үшін сақталады. Сақтау мақсатын ескере отырып, үлгілерді 2 санатқа бөлуге болады: бақылау үлгісі (reference sample) – мұндай қажеттілік туындаған жағдайда серияның жарамдылық мерзімі ішінде талдау жүргізу үшін сақталатын бастапқы шикізат, қаптама материалы немесе дайын өнім сериясынан іріктелген үлгі. Егер үлгілердің тұрақтылығы бұған жол берсе, сыни аралық сатыларда (мысалы, одан кейін талдамалық зерттеулер жүргізу және шығаруға рұқсат беру көзделетін) іріктелген үлгілерді және өндірушінің бақылау аймағынан тысқары жеткізілетін аралық өнімдерді сақтау керек. архивтік үлгі (retention sample) - дайын өнім сериясынан іріктелген соңғы қаптамадағы үлгі. Оны сақтайды мақсатында сәйкестігін растау. Мысалы, Серияның сақтау мерзімі ішінде үлгіні немесе қаптаманы, таңбалауды, қолдану нұсқаулығын тексеру, серия нөмірі мен жарамдылық мерзімі туралы ақпарат алу қажет болуы мүмкін. Бұл талап үлгілердің дубликаттарын сақтамай сақталуы мүмкін ерекше жағдайлар болуы мүмкін, мысалы, егер шағын сериялар әртүрлі нарықтар үшін немесе өте қымбат дәрілік препараттарды өндіру кезінде буып-түйілсе. Көптеген жағдайларда дайын өнімнің бақылау және мұрағат үлгілері бірдей және соңғы қаптамадағы өнім бірлігі болып табылады. Мұндай жағдайларда бақылау және мұрағат үлгілері өзара алмастырылатын ретінде қаралуы мүмкін. 2.2. Өндірушіде, импорттаушыда немесе серияны шығаруға рұқсат берілетін кәсіпорында (осы құжаттың 7 және 8 – тармақтарында көрсетілгендей) дайын өнімнің әрбір сериясының бақылау және (немесе) мұрағаттық үлгілері, ал өндірушіде-бастапқы материалдардың (осы құжаттың 3.2-тармағына сәйкес ерекшеліктерден басқа) және (немесе) аралық өнімнің әрбір сериясының бақылау үлгілері сақталуы тиіс. Өлшеп-оралғанді жүзеге асыратын әрбір кәсіпорында бастапқы өлшеп-оралған материалдары мен баспа материалдарының әрбір сериясының бақылау үлгілері сақталуы тиіс. Баспа материалдарын дайын өнімнің бақылау және (немесе) мұрағаттық үлгілерінің құрамына қосуға жол беріледі. 2.3. Бақылау және (немесе) мұрағаттық үлгілер дайын өнімнің немесе бастапқы материалдардың сериясы туралы куәлік ретінде әрекет етеді және оның ішінде дәрілік препараттың сапасына қатысты шағымдар, тіркеу дерекнамасының сәйкестігі туралы сұрау салулар, таңбалау (орау) туралы сұрау салулар немесе дәрілік препарат қауіпсіздігінің мониторингі туралы есеп ұсынылған жағдайларда бағалануы мүмкін. 2.4. Бақыланатын үлгілерді қамтамасыз ету үшін жазбалар жүргізілуі керек; жазбалар уәкілетті органдарға қол жетімді болуы керек. 3. Сақтау ұзақтығы 3.1. Дайын өнімнің әрбір сериясының бақылау және мұрағаттық үлгілерін серияның жарамдылық мерзімі ішінде және жарамдылық мерзімі өткеннен кейін 1 жыл бойы сақтау керек. Бақылау үлгісі оның бастапқы қаптамасына немесе дәрілік препарат шығарылатын бастапқы қаптама сияқты материалдан тұратын қаптамаға салынуы тиіс. 3.2. Бастапқы шикізаттың үлгілері (технологиялық мақсаттарға арналған еріткіштерден, газдардан немесе судан басқа), егер тиісті нормативтік құқықтық актілерде неғұрлым ұзақ мерзім көзделмесе, дәрілік препарат шығарылғаннан кейін кемінде 2 жыл бойы сақталуы тиіс. Егер спецификацияда шикізат тұрақтылығының неғұрлым қысқа кезеңі көрсетілсе, көрсетілген кезең қысқартылуы мүмкін. Өлшеп-оралған материалдары тиісті дайын өнімнің жарамдылық мерзімі ішінде сақталуы тиіс. 4. Бақылау және архивтік үлгілердің саны 4.1. Бақылау үлгілерінің саны уәкілетті орган (ұйым) бағалаған және бекіткен тіркеу дерекнамасының талаптарына сәйкес өнім сериясына кемінде 2 рет толық талдамалық бақылау жүргізу үшін жеткілікті болуы тиіс. Қажет болған жағдайда талдамалық бақылаудың әрбір түрі үшін ашылмаған қаптамаларды пайдалану керек. Осы талаптан кез келген ерекшеліктер негізделуге және тиісті уәкілетті органмен (ұйыммен) келісілуге тиіс. 4.2. Бақылау үлгілерінің және қажет болған жағдайда мұрағаттық үлгілердің санына қатысты талаптарды сақтау қажет. 4.3. Бақылау үлгілері бастапқы шикізат, аралық немесе олардан іріктеп алынған дайын өнім сериялары үшін өкілді болуы тиіс. Процестің неғұрлым маңызды кезеңдерін бақылау үшін (мысалы, процестің басталуы немесе аяқталуы) қосымша үлгілер іріктелуі мүмкін. Егер серияны орау процесі орау бойынша екі немесе одан да көп жекелеген операциялар барысында жүргізілсе, онда осы операциялардың әрқайсысынан кейін кемінде бір Мұрағаттық үлгіні іріктеп алу керек. Осы талаптан кез келген ерекшеліктер негізделуге және тиісті уәкілетті органмен келісілуге тиіс. 4.4. Соңғы өндірілген серияның жарамдылық мерзімі өткеннен кейін 1 жыл ішінде спецификацияда көрсетілген барлық сынақтарды жүргізу мақсатында қажетті талдамалық материалдар мен жабдықтар оңай қолжетімді болуын қамтамасыз ету қажет. 5. Сақтау шарттары 5.1. Дайын өнім мен белсенді фармацевтикалық субстанциялардың бақылау үлгілерін заңнама талаптарына сәйкес сақтау керек. 5.2. Сақтау шарттары дәрілік затты тіркеу кезінде белгіленген талаптарға сәйкес болуы тиіс (мысалы, төмен температурада сақтау (қажет болған жағдайда). 6. Жазбаша келісімдер 6.1. Егер тіркеу куәлігін ұстаушы бір мезгілде өнім сериясын шығаруға жауапты заңды тұлға болып табылмаса, бақылау (мұрағаттық) үлгілерін іріктеу және сақтау жөніндегі міндет тиісті өндірістік практика стандартының і бөлігінің 7-тарауына сәйкес 2 тарап арасындағы жазбаша келісімде айқындалуға тиіс. Көрсетілген ереже, сондай-ақ, егер өнім сериясын өндіру немесе шығару жөніндегі қандай да бір қызмет өнім сериясы үшін жауап беретін кәсіпорында жүргізілмеген жағдайларда да қолданылады. Өндіріске тартылған әрбір кәсіпорын үшін бақылау және мұрағат үлгілерін іріктеу және сақтау тәртібі олардың арасындағы жазбаша келісімде айқындалуға тиіс. 6.2. Дәрілік препарат сериясын шығаруға рұқсат беретін уәкілетті тұлға барлық бақылау және мұрағаттық үлгілердің қолайлы уақыт ішінде қол жетімді болуына кепілдік беруі тиіс. Мұндай қол жеткізуге қатысты барлық талаптар жазбаша келісімде (қажет болған жағдайда) белгіленеді. 6.3. Егер дайын өнімді өндіруге 1-ден астам өндірістік алаң қатысса, жазбаша келісімдердің болуы бақылау және мұрағат үлгілерін іріктеуге және сақтау орнына қойылатын негізгі талап болып табылады. 7. Бақылау үлгілері. Жалпы ережелер 7.1. Бақылау үлгілері талдау жүргізуге арналған оны жүргізудің валидацияланған әдістемесі бар зертхана үшін оңай қол жетімді болуы тиіс. Дәрілік препараттар өндірісінде пайдаланылатын бастапқы шикізаттың үлгілері және дайын өнімнің үлгілері дайын дәрілік препараттарды өндіруші кәсіпорында сақталуы тиіс. 7.2. Елдерде өндірілген дайын өнімге қатысты: 7.2.1. Егер елде мемлекеттермен өзара тану туралы келісім болса, бақылау үлгілері іріктеп алынуы және өндіруші кәсіпорында сақталуы мүмкін. Бұл импорттаушы мен өндіруші арасындағы жазбаша келісіммен (осы құжаттың 6-бөлімінде жоғарыда көрсетілгендей) ресімделуі тиіс. 7.2.2. Егер елде мемлекеттермен өзара тану туралы келісім болмаса, онда дайын өнімнің бақылау үлгілерін іріктеп алу және мемлекетте орналасқан уәкілетті кәсіпорында сақтау керек. Үлгілерді іріктеу барлық мүдделі тараптар арасындағы жазбаша келісімге сәйкес орындалуы тиіс. Үлгілерді оны әкелу кезінде өнімге бақылау жүргізілген жерде сақтау ұсынылады. 7.2.3. Бастапқы шикізат пен өлшеп-оралған материалдарының бақылау үлгілерін олар дайын дәрілік препараттарды өндіру үшін пайдаланылған жерде сақтау керек. 8. Архив үлгілері. Жалпы ережелер 8.1. Архивтік үлгілер дайын дәрілік препараттардың сериясын ол сатылатын және мемлекеттік тіркеу кезінде белгіленген талаптарға немесе заңнама талаптарына (өнімнің техникалық сипаттамаларын қоспағанда) сәйкестігін растау мақсатында бақылау үшін қажет болуы мүмкін түрінде ұсынуы тиіс. Осыған байланысты мұрағаттық үлгілер мемлекет аумағында сақталуы тиіс. Оларды өнім шығаруға рұқсат берген уәкілетті тұлғаның тұрған жерінде сақтау ұсынылады. 8.2. Осы құжаттың 8.1-тармағын ескере отырып, өзара тану туралы қолданыстағы келісім болған кезде және егер бақылау үлгілері өндірушіде сақталған жағдайда (осы құжаттың 7.2.2-тармағын қараңыз). 8.3. Архивтік үлгілер дәрілік заттарды өндіруге лицензиясы бар кәсіпорында болуы және уәкілетті органдардың өкілдері үшін қолжетімді болуы тиіс. 9. Дистрибьютор импорттайтын (қатар жеткізілетін) өнімнің бақылау және мұрағаттық үлгілері 9.1. Егер дәрілік препараттың қайталама қаптамасы ашылмаса, онда пайдаланылатын қаптама материалын ғана сақтау керек, өйткені өнімнің шатасу қаупі мардымсыз немесе жоқ. 9.2. Егер қайталама қаптама ашылса (мысалы, картон бумасын немесе қолдану жөніндегі нұсқаулықты ауыстыру үшін), өлшеп-оралған процесінің әрбір операциясы үшін 1 мұрағаттық үлгіні іріктеп алу керек, өйткені өлшеп-оралған процесінде өнімнің шатастырылу қаупі бар. Шатастыруға кінәліні (өндіруші немесе дистрибьютор) тез анықтауға мүмкіндік беретін тәртіпті көздеу керек, өйткені қайтарып алынатын өнімнің көлемі осыған байланысты болады. 10. Өндіруші кәсіпорынды жою жағдайда бақылау және архив үлгілері 10.1. Өндіруші кәсіпорын таратылған және сатуға арналған лицензия қайтарып алынған (күші жойылған, қолданылу мерзімі аяқталған) жағдайда осы өндіруші шығарған жарамдылық мерзімі аяқталмаған дәрілік препараттар серияларының көп саны қалуы мүмкін. Нарықта қалған сериялар үшін өндіруші бақылау және мұрағат үлгілерін (сондай-ақ осы стандартқа қатысты тиісті құжаттаманы) сақтау жөніндегі уәкілетті учаскеге беру жөнінде егжей-тегжейлі келісімдер жасауы тиіс. Өндіруші уәкілетті органмен сақтау жөнінде қабылданған шаралардың жеткіліктілігін және бағалау мен талдау жүргізу үшін үлгілерді беру мүмкіндігін (қажет болған жағдайда) келісуі тиіс. 10.2. Егер өндіруші аталған шараларды қолдана алмаса, онда қажетті әрекеттерді орындау басқа өндірушіге берілуі мүмкін. Тіркеу куәлігін ұстаушы функциялардың көрсетілген берілуіне және уәкілетті органға (ұйымға) қажетті ақпараттың ұсынылуына жауапты болады. Бұдан басқа, тіркеу куәлігін ұстаушы аумағында жарамдылық мерзімі өтпеген серия сақталатын уәкілетті органмен, бақылау және мұрағаттық үлгілерді сақтау жөніндегі шаралардың жеткіліктілігімен келісуі тиіс. 10.3. Бұл талаптар Өндіріс таратылған жағдайда да қолданылады. Бұл жағдайда импорттаушы көрсетілген келісімдердің орын алғанын және тиісті уәкілетті органмен(ұйымдармен) келісілгенін қамтамасыз ету үшін ерекше жауапты болады. 11. Анықтамалар Осы құжатта пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді: "баланс" (reconciliation) - әдеттегі ауытқушылықты назарға ала отырып, теориялық және іс жүзінде өндірілген немесе пайдаланылған өнім немесе материалдар саны арасындағы қатынас; "баллон" (cylinder) – жоғары қысымды газды сақтауға арналған контейнер; "жасушалар банкі" (cell bank) – сол бір жасушалардың бас банкіне тиесілі жасушалық өсінділерді пайдалана отырып, өнімнің бірізді серияларын өндіретін жүйе. Жұмыс жасушасын дайындау үшін негізгі жасуша банкінен бірнеше контейнер қолданылады. Жасушалар банкінің жүйесі қайта себу санына немесе популяцияның екі еселенуінің санына қатысты валидацияланады, оларға жеткенге дейін олар ағымдағы өндірісте пайдаланылуы мүмкін; "жасушалардың бас банкі" (master cell bank) – бір операция үшін контейнерлерге бөлінген, оның біртектілігін қамтамасыз ететіндей етіп бірге өңделетін және тұрақтылықты қамтамасыз ететіндей етіп сақталатын жасушалардың толық сипатталған өсіріндісі. Әдетте жасушалардың негізгі банкі минус 70°С немесе одан төмен температурада сақталады; "жасушалардың жұмыс банкі" (working cell bank) – жасушалардың бас банкінен іріктелген және технологиялық процесте пайдаланылатын жасуша дақылдарын дайындауға арналған жасуша культурасы. Әдетте жасушалардың жұмыс Банкі минус 70 °С немесе одан төмен температурада сақталады; "биологиялық агенттер" (biological agents) – микроорганизмдер (гендік инженерия әдістерімен алынған микроорганизмдерді қоса алғанда), жасушалық культуралар мен эндопаразиттер, патогенді және патогенді емес; "биореактор" (biogenerator) – ферментатор сияқты жабық жүйе, оған биологиялық агенттер басқа шикізатпен бірге олардың көбеюіне немесе басқа шикізатпен өзара әрекеттесу арқылы басқа заттарды өндіруге әкелетін етіп енгізіледі. Биореакторлар әдетте реттеуші және бақылаушы құрылғылармен, сондай-ақ заттарды қосуға, қосуға және жоюға арналған құрылғылармен жабдықталған; "валидация" (validation) - осы стандартқа сәйкес белгілі бір әдістеме, процесс, жабдық, шикізат, қызмет немесе жүйе шын мәнінде күтілетін нәтижелерге әкелетінін дәлелдейтін іс-әрекеттер ("біліктілік" терминін де қараңыз"); "қайтару" (return) – ақаудың болуына қарамастан дәрілік препаратты өндірушіге немесе дистрибьюторға кері жіберу; "әуе шлюзі" (air-lock) – екі немесе одан да көп есіктері бар, екі немесе одан да көп бөлмелердің арасында орналасқан шектеулі кеңістік, мысалы, әр түрлі тазалық сыныптары, оларға кіру қажет болған кезде осы бөлмелер арасындағы ауа ағынын бақылауға қызмет етеді. Әуе шлюздері персоналдың ауысуы үшін де, материалдардың қозғалуы үшін де арналады және пайдаланылады; "қосалқы зат" - белсенді фармацевтикалық субстанцияларды қоспағанда, дәрілік препаратқа қажетті қасиеттер беру үшін оның құрамына кіретін зат; "дайын өнім" (дайын өнім) (finished product) - түпкілікті қаптамаға салуды қоса алғанда, технологиялық процестің барлық сатыларынан өткен дәрілік препарат; "жазу" (record) осы Стандарттың I бөліміндегідей мағынада қолданылады; "оқшауланған аймақ" (contained area) – аймақтың ішінен биологиялық агенттермен өндірістік ортаның ластануына жол бермеу үшін осылай салынған және пайдаланылатын (және ауаны өңдеу мен сүзудің тиісті жүйелерімен жабдықталған) аймақ; "оқшаулау" (containment) - биологиялық агенттердің немесе басқа контаминанттардың белгілі бір кеңістіктен тыс таралуын шектеу жөніндегі іс-әрекеттер; "бастапқы оқшаулау" (primary containment) – биологиялық агенттің жақын орналасқан өндірістік аймаққа енуіне жол бермейтін оқшаулау жүйесі. Бұған процесті қауіпсіз жүргізу рәсімдерімен қатар биологиялық жұмыстарды қауіпсіз жүргізу үшін жабық контейнерлерді немесе бокстарды пайдалану арқылы қол жеткізіледі; "қайталама оқшаулау" (secondary containment) – биологиялық агенттің сыртқы ортаға немесе басқа жұмыс аймақтарына енуін болдырмайтын оқшаулау жүйесі. Бұған ауаны дайындаудың арнайы жүйелері бар үй-жайларды пайдалану, процесті қауіпсіз жүргізу рәсімдерімен қатар материалдарды сыртқа беру үшін әуе шлюздері және (немесе) стерилизаторлар болуы арқылы қол жеткізіледі. Көптеген жағдайларда бастапқы оқшаулаудың тиімділігін арттыру үшін қолданылады; "жұқтырған" (жұқтырған) – бөтен биологиялық агенттермен жұқтырған, сондықтан инфекцияның таралуына қабілетті; "бастапқы материалдар" (starting material) – қаптама материалдарын қоспағанда, дәрілік препаратты өндіру кезінде пайдаланылатын кез келген зат; "калибрлеу" (calibration) - өлшеу құралының (немесе өлшеу жүйесінің) көмегімен алынған шамалар мәндерінің немесе материалдық өлшеммен ұсынылған шамалар мәндерінің және тірек эталонының (стандартты үлгінің) тиісті белгілі мәндерінің арасындағы арақатынас белгіленетін, берілген жағдайларда жүргізілетін операциялар жиынтығы); "карантин" (quarantine) - бастапқы шикізаттың, буып-түю материалдарының, оларды шығару немесе қабылдамау туралы шешім шығарылғанға дейін физикалық немесе басқа да тиімді тәсілдермен оқшауланған аралық, өлшеп оралмаған немесе дайын өнімнің мәртебесі; "біліктілік" (qualification) – белгілі бір жабдықтың дұрыс жұмыс істейтінін және күтілетін нәтижелерге әкелетінін куәландыратын әрекеттер. "Тексеру" ұғымы кеңірек және кейде "біліктілік" ұғымын қамтиды"; "жасуша культурасы" (cell culture) - көп жасушалы организмдерден оқшауланған in vitro жасушаларды өсіру нәтижесінде алынған жасуша массасы; "коллектор" (manifold) - бір көзден бірнеше баллонды (контейнерді) бір мезгілде газбен толтыруға мүмкіндік беретін құрылғы немесе жабдық; "компьютерлендірілген жүйе" (computerized system) – құжаттық ресімдеу үшін немесе автоматты басқару үшін пайдаланылатын деректерді енгізуді, оларды электрондық өңдеуді және ақпарат беруді қамтитын жүйе; "бақыланатын аймақ" (controlled area) – мүмкін болатын контаминацияны және тірі организмдердің кездейсоқ таралуын бақылау үшін құрылған және пайдаланылатын аймақ (D сыныбына шамамен сәйкес келетін ауа дайындау жүйесі пайдаланылуы мүмкін). Бақылау дәрежесі процесте қолданылатын ағзаның табиғатына байланысты болуы керек. Ең аз дегенде, бақыланатын аймақ аралас үй-жайларға қатысты теріс қысым кезінде пайдаланылуы және ауадағы контаминация көздерінің елеусіз мөлшерін тиімді жоюға мүмкіндік беруі тиіс; "өндіріс процесіндегі бақылау" (in-process control) – өнімнің спецификацияларға сәйкестігін қамтамасыз ету үшін оны бақылау және қажет болған кезде реттеу мақсатында технологиялық процесс кезінде жүзеге асырылатын тексерулер. Өндірістік ортаны немесе жабдықты бақылауды өндіріс процесінде бақылаудың бір бөлігі ретінде де қарастыруға болады; "сапаны бақылау" (quality control) осы Стандарттың I бөлімінің 1-тарауының 1.4-тармағындағыдай мағынада пайдаланылады; "криогенді ыдыс" (cryogenic vessel) – сұйытылған газды аса төмен температураларда сақтауға арналған контейнер; "дәрілік өсімдік шикізаты" (medicinal plant) - дәрілік заттарды өндіру үшін пайдаланылатын жаңа піскен немесе кептірілген өсімдіктер, балдырлар, саңырауқұлақтар немесе қыналар не олардың бүтін немесе ұсақталған бөліктері; "дәрілік зат" (medicinal product) – адам ағзасымен байланысқа түсетін, адамның ауруларын емдеуге, алдын алуға немесе фармакологиялық, иммунологиялық не метаболизмдік әсер ету арқылы оның физиологиялық функцияларын қалпына келтіруге, түзетуге немесе өзгертуге немесе адамның аурулары мен жай-күйін диагностикалауға арналған зат немесе заттардың комбинациясы болып табылатын немесе бар құрал; "дәрілік өсімдік препараты" (herbal medicinal product) - белсенді компоненттер ретінде тек дәрілік өсімдік шикізаты және (немесе) оның негізіндегі препараттар бар дәрілік препарат; "өндірістік орта мониторингі" – өлшенген параметрлерді берілген мәндермен салыстыру негізінде шекті жай-күйге өту сәтін айқындау және (немесе) болжау үшін өндірістік орта объектілерінің (үй-жайлар, жабдық, жұмыс аймағының ауасы, технологиялық орта, персонал) жай-күйін бақылау; "өлшеп оралмаған өнім" (bulk product) – түпкілікті орауды қоспағанда, технологиялық процестің барлық сатыларынан өткен кез келген өнім; "серия нөмірі", "партия нөмірі" (batch number or lot number) – серияны (партияны) сәйкестендіретін және олардың негізінде оның өндірілу және өткізілу тарихын қадағалауға болатын сандардың, әріптердің және (немесе) символдардың айырым комбинациясы; "айқаспалы контаминация" (cross contamination) – бастапқы шикізаттың немесе өнімнің басқа бастапқы шикізатпен немесе басқа өніммен ластануы; "қайта өңдеу" (reprocessing) - технологиялық процестің белгілі бір сатысында қолайсыз сападағы өнім сериясының барлығын немесе бір бөлігін оның сапасы бір немесе бірнеше қосымша операциялар арқылы қолайлы болатындай етіп қайта өңдеу; "қайта пайдалану" (recovery) - талап етілетін сападағы өнімнің бұрын өндірілген сериясын (немесе оның бір бөлігін) өндірістің белгілі бір сатысында өнімнің басқа сериясына енгізу; "себінді культурасы" (seed lot) – себу мәдениетінің жүйесі (seed lot system): оған сәйкес өнімнің бірізді сериялары белгілі бір қайта себу (пассаждар) Саны кезінде сол бір басты егіс дақылынан өндірілетін жүйе. Кәдімгі өндіріс үшін жұмыс істейтін егіс негізгі егіс дақылынан дайындалады. Қауіпсіздік және тиімділік талаптарына сүйене отырып, жұмысшы егіс дақылынан алынатын дайын өнімді өндіру кезінде клиникалық зерттеулерден өткен вакцинаға қарағанда басты егіс дақылынан шығатын пассаждардың көп саны пайдаланылмауы тиіс. Басты себінді культурасы мен жұмысшы себінді культурасы жолақтарының шығу тегі мен саны құжатпен ресімделуі тиіс; "басты себінді культурасы" (master seed lot) – осылайша біртектілікті қамтамасыз ету, контаминацияның алдын алу және тұрақтылықты кепілдік беруді қамтамасыз ету үшін бір операция процесінде ыдыста себу культурасының бір көлемінен бөлінген микроорганизмдер культурасы. Басты себінді культурасын сұйық түрде әдетте минус 70°С немесе одан төмен температурада сақталады; "жұмыс себінді культурасы" (working seed lot) – басты себінді культурасынан алынған және өндірісте пайдалануға арналған микроорганизмдер мәдениеті. Жұмыс істейтін себінді культурасы контейнерлерге бөлінеді және негізгі егіс дақылдары үшін жоғарыда сипатталғандай сақталады; "өндіруші" (manufacturer) - дәрілік заттарды өндіру бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым; "өндіріс" (manufacture) - бастапқы шикізатты, материалдар мен өнімді сатып алу, технологиялық процесс, сапасын бақылау, дәрілік заттарды шығаруға, сақтауға, өткізуге рұқсат беру жөніндегі және тиісті бақылау жөніндегі барлық операциялар; "өндірістік алаң" - дәрілік заттарды өндірудің бүкіл процесін немесе оның белгілі бір сатысын орындауға арналған дәрілік заттарды өндірушінің аумақтық оқшауланған кешені; "аралық өнім" (intermediate product) - жартылай өңделген бастапқы шикізат, ол өлшеп оралмаған өнімге айналғанға дейін өндірістің келесі сатыларынан өтеді; "рәсім" (procedures) - орындалуы міндетті операциялар мен сақтық шараларын, сондай-ақ жүзеге асырылуы дәрілік затты өндірумен тікелей немесе жанама байланысты барлық қажетті іс-шараларды сипаттау; "радиофармацевтикалық дәрілік зат" (radio pharmaceutical) - қолдануға дайын күйінде оған медициналық мақсаттарда енгізілген бір немесе бірнеше радионуклидтерден (радиоактивті изотоптардан) тұратын кез келген дәрілік зат; "серия", "партия" (batch, lot) – бастапқы шикізаттың, буып-түю материалдарының немесе өнімнің белгілі бір саны, өнімнің біртектілігіне көз жеткізетіндей бір немесе бірқатар жүйелі технологиялық процестерде өңдеуге жатады. Өндірістің кейбір кезеңдерін аяқтау үшін кейде серияны белгілі бір ішкі серияларға бөлу керек, олар кейінірек біртекті серияларды алу үшін біріктіріледі. Үздіксіз өндірісте серия ұғымы біртектілікпен сипатталатын өнімнің белгілі бір бөлігіне қатысты болады. Дайын өнімді бақылауға қатысты серияның мынадай анықтамасы да қолданылады: "дайын өнімді бақылау кезінде дәрілік препарат сериясына материалдың бір бастапқы мөлшерінен өндірілген және өндірістік операциялардың бір сериясынан немесе стерильдеу операциясынан өткен немесе үздіксіз технологиялық процесс кезінде осы уақыт кезеңінде өндірілген барлық бірліктер осы дәрілік нысанның барлық бірліктері жатады деп есептеледі"; "сұйытылған газдар" (liquefiable gases) – стандартты температура мен толтыру қысымында баллонда сұйытылған түрде болатын газдар; "жүйе" (system) - ұйымдасқан бүтінді құру үшін біріктірілген өзара байланысты іс-қимылдар мен техникалық құралдардың реттелетін моделі; "өзіндік ерекшелік" (specification) тиісті өндірістік практика стандартының I бөліміндегідей мағынада қолданылады; "стерильділік" (sterility) – тірі организмдердің болмауы. Стерильділікке бақылау жүргізуге қойылатын талаптар Тиісті фармакопеяда келтірілген; "ыдыс" (container) – өнім-Өнімді орналастыруға арналған қаптама элементі; "технологиялық процесс" (production) – байланысты барлық операциялар бастапқы шикізатты қабылдаудан басталатын, өңдеу мен буып-түюмен жалғасатын және дайын өнімді алумен аяқталатын дәрілік зат өндірісімен; "қаптама" (packaging) – дайын өнім болу үшін өлшеп оралмаған өнімнен өту қажет буып-түю мен таңбалауды қоса алғанда, барлық операциялар. Стерильді өнімді толтыру, әдетте, буып-түю процесінің бөлігі ретінде қарастырылмауы керек, өйткені өнім бастапқы пакеттерге мөлшерленеді, бірақ толығымен оралмайды; "қаптама материалы" (packaging material) – тасымалдауға немесе тиеуге арналған кез келген көліктік ыдыстан басқа, дәрілік затты буып-түю кезінде пайдаланылатын кез келген материал. Буып-түю материалдары дәрілік затпен тікелей жанасуға арналғанына немесе арналмағанына байланысты бастапқы немесе қайталама материалдарға жатады; "таза аймақ" (clean area) – контаминациялаушы бөлшектер мен микроорганизмдердің болуына өндірістік орта бақыланатын, аймақ ішінде контаминанттардың енуін, түзілуін және сақталуын азайтатындай етіп салынған және пайдаланылатын аймақ. Өндірістік ортаны бақылаудың әртүрлі деңгейлері тиісті өндірістік практика стандартының № 1 қосымшасына сәйкес белгіленген; "таза (оқшауланған) аймақ" (clean contained area) – бір мезгілде таза және оқшауланған аймақ болып табылатындай етіп салынған және пайдаланылатын аймақ; "экзотикалық организм" (exotic organism) – белгілі бір елде немесе географиялық аймақта жоқ ауруды тудыратын немесе профилактикалық шараларының немесе осы мемлекетте немесе осы географиялық аймақта оны жою бағдарламасының объектісі болып табылатын биологиялық агент.
жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|