Тиісті фармацевтикалық практикаларды бекіту туралы
Біліктілік және валидацияға қойылатын Талаптар
жүктеу/скачать 0,97 Mb.
|
Òè³ñò³ ôàðìàöåâòèêàëû? ïðàêòèêàëàðäû áåê³òó òóðàëû 3
| Біліктілік және валидацияға қойылатын Талаптар
Қағидаты 1. Осы Қосымшада дәрілік препараттарды өндіруге қолданылатын біліктілік және валидация қағидаттары сипатталған. Берілген талаптарға қатер шегіндегі процестер (жабдықтар) параметрлерінің сәйкестігін дәлелдеу мақсатында дәрілік затты өндірушілер дәрілік заттар өндірісіне пайдаланылатын процестер мен жабдықтар валидациясын жүргізуі тиіс. Валидация, сондай-ақ өнімнің сапасына әсер етуі мүмкін үй-жайлардың, жабдықтар мен процестердің айтарлықтай өзгерісінде жүргізілуі мүмкін. Валидация жөніндегі жұмыстардың құрамы мен көлемін анықтау үшін қауіптерді бағалауға негізделген тәсілді пайдалану керек. Тиісті өндірістік практика стандартының талаптарына сәйкес өндірушілер олар жүргізген нақты операцияның қатер шегіндегі аспектілерін бақылауды растау үшін валидация бойынша қандай жұмыс қажеттігін анықтауы тиіс. Өнімнің сапасына әсер етуі мүмкін үй-жайға, жабдыққа және процестерге енгізілетін айтарлықтай өзгерістер валидациядан өтулері тиіс. Валидацияны жүргізу саласын және көлемін анықтау үшін қауіптерді бағалауға негізделген тәсілдер пайдаланылады. Валидацияны жоспарлау 2. Валидация бойынша барлық жұмысты жоспарлаған жөн. Валидация бағдарламасының негізгі элементтерін валидацияның негізгі жоспарында немесе баламалы құжаттарында нақты анықтап, құжатпен ресімдеу қажет. 3. Валидацияның негізгі жоспары қысқа, нақты және айқын нысанда құрылған жалпылама құжат болуы тиіс. 4. Валидацияның негізгі жоспары кемінде келесі ақпаратты қамтуы қажет: a) валидацияны жүргізу мақсаты; b) валидация жөніндегі қызметті ұйымдастыру сызбасы; c) валидацияға жатқызылатын барлық үй-жайлар, жүйелер, жабдықтар мен процестердің тізбесі; d) құжаттама нысаны: хаттамалар мен есептер үшін пайдаланылуы тиіс нысан; e) жұмыстың орындалуын жоспарлау және кестесі; f) өлшемдерді бақылау; g) қолда бар құжаттарға сілтемелер. 5. Ірі жобаларды орындаған жағдайда қажет кезде валидацияның жеке негізгі жоспары құрылады. Құжаттама 6. Біліктілік пен валидацияның қандай жағдайда жүргізілетінін көрсете отырып жазбаша хаттаманы әзірлеген жөн. Осындай хаттама тексеріліп, бекітілуі қажет. Хаттамада қатер шегіндегі сатылар мен тиімділік өлшемшарттары көрсетіледі. 7. Ауытқуларды жоюға қажетті ұснылатын өзгерістерді қоса, кез келген байқалған ауытқулар мен қорытындыларға қатысты пікірлерді қамтитын, алынған нәтижелерді жиынтықтайтын біліктілік және (немесе) валидация хаттамасына айқаспалы сілтемелері бар есеп дайындалуы тиіс. Хаттамада келтірілген жоспарға енгізілген өзгерістерді тиісті дәйектемесімен құжатпен ресімдеген жөн. 8. Біліктілік сәтті аяқталғаннан кейін біліктілік пен валидацияның келесі сатысына көшу үшін ресми жазбаша рұқсаттаманы ресімдеген жөн. Біліктілік Жобаның біліктілігі 9. Жаңа үй-жайларға, жүйелер немесе жабдықтарға валидация жүргізудің бірінші элементі жобаның біліктілігі болып табылады. 10. Жобаның Тиісті өндірістік практика стандартының талаптарына сәйкестігін құжатпен ресімдеу және көрсету керек. Монтаждау біліктілігі 11. Монтаждау біліктілігін жаңа немесе модификацияланған үй-жайлар, жүйелер мен жабдықтар үшін жүргізген жөн. 12. Монтаждау біліктілігі сондай-ақ келесі элементтерді қамтуы тиіс: a) қолданыстағы техникалық сызбалар мен ерекшеліктерге сәйкестікке жабдықтар, құбырлар, қосымша жүйелер мен құралдарды монтаждауды тексеру; b) пайдалану және жұмыс бойынша жеткізуші нұсқаулығының толықтығы мен салыстырылуын, сондай-ақ техникалық қызмет көрсетуге қойылатын талаптарды бағалау; c) калибрлеуге қойылатын талаптарды бағалау; d) құрылымдарда пайдаланылған материалдарды тексеру. Қызмет істеу біліктілігі 13. Қызмет істеу біліктілігі монтаждау біліктілігінен кейін орындалуы тиіс. 14. Қызмет істеу біліктілігі сондай-ақ келесі элементтерді қамтуы тиіс: a) процестер, жүйелер мен жабдықтар туралы білімге қарай сынақтар; b) жоғарғы және төменгі жол берілетін шектерге тең жұмыс параметрлері кезінде, яғни "өте нашар жағдай" жағдайында жабдықтың қызмет етуінің сынақтары. 15. Қызмет істеу біліктілігін сәтті аяқтау калибрлеу, пайдалану және тазалау, операторларды оқыту, сондай-ақ профилактикалық техникалық қызмет көрсету талаптарын белгілеу бойынша нұсқаулықтарды ақырғы ресімдеуге ықпал етуі тиіс. Бұл Үй-жайлар, жүйелер және жабдыққа ресми қабылдау жүргізуге мүмкіндік береді. Пайдалану біліктілігі 16. Пайдалану біліктілігі монтаждау біліктілігі және қызмет істеу біліктілігі сәтті аяқталғаннан кейін орындалады. 17. Пайдалану біліктілігі сондай-ақ келесі элементтерді қамтуы тиіс: a) процесс, сондай-ақ техникалық құралдар, жүйелер немесе жабдықтар туралы білім негізінде жасалған ұқсас қасиеттері бар таңдап алынған алмастырғыштарды немесе модельдеуші препаратты, өндірісте қолданылатын нақты бастапқы шикізаттар мен материалдарды пайдалану арқылы жүргізілетін сынақтар; b) жоғарғы және төменгі жол берілетін шектерге тең жұмыс параметрлері кезіндегі сынақтар. 18. Пайдалану біліктілігі жеке жұмыс сатысы болып табылады, кейбір жағдайларда мақсаттылығын қамтамасыз ете отыра, оны қызмет ету біліктілігімен бірге жүргізуге рұқсат беріледі. Белгіленген (пайдаланылған) техникалық құралдар, үй-жайлар мен жабдықтар біліктілігі 19. Берілген талаптарға жұмысқа арналған қатер шегіндегі параметрлердің сәйкестігін растайтын және негіздейтін деректер болуы тиіс. Бұдан бөлек, калибрлеу, тазалау, профилактикалық техникалық қызмет көрсету және пайдалану, операторларды оқыту және есептерді жүргізу бойынша нұсқаулықтар жазбаша құжаттар нысанында қабылдануы қажет. Процесс валидациясы Жалпы талаптар 20. Осы қосымшамен көзделген талаптар мен қағидаттар дәрілік түрлердің өндірісіне қолданылады. Олар жаңа процестердің бастапқы валидациясына, өзгертілген процестердің кейінгі валидациясына жіне екінші қайтара валидацияға қолданылады. 21. Процесс валидациясы, әдетте, дәрілік препараттың іске асырылуы және сатылуы басталғанға дейін аяқталуы тиіс (даму болашағы валидациясы). Мұндай валидация мүмкін болмаған ерекше жағдайларда ағымдағы өндіріс (қатар жүретін валидация) кезінде процестер валидациясын жүргізу қажет. Біршама уақыт бойы жүргізілген процестер де валидациялауға жатады (ретроспективтік валидация). 22. Пайдаланылатын үй-жайлар, жүйелер мен жабдықтар мамандандырып, ал сынақтардың талдамалық әдістемелері валидациялануы қажет. Валидация жүргізуге қатысатын қызметкер тиісінше оқытылуы тиіс. 23. Берілген талаптарға сәйкес олардың жұмыстарын растау мақсатында Үй-жайлар, жүйелер, жабдықтар мен процестерді мерзімдік бағалауды жүргізу керек. Перспективалық валидация 24. Перспективалық валидация төмендегі элементтерді қамтуы (бірақ олармен шектелмеуі) қажет: a) процестің қысқаша сипаттамасы; b) зерттеуге жатқызылатын процестің қатер шегіндегі сатыларының тізбесі; c) олардың калибрленуі туралы мәліметтерді көрсете отырып, пайдаланылатын Үй-жайлар/ жабдықтар тізбесі (өлшеу, бақылау, тіркеу жабдығын қоса); d) шығарған кездегі дайын ерекшелігі; e) қажет болғанда талдамалық әдістемелер тізбесі; f) өндіріс процесіндегі ұсынылатын бақылау нүктелері және тиімділік өлшемшарттары; g) қажет болғанда тиімділік өлшемшарттарымен және талдамалық әдістемелер валидациясымен жүргізілуі тиіс қосымша сынақтар; h) сынамаларды іріктеп алу жоспары; i) тіркеу әдістері және нәтижелерді бағалау; j) қызметтері мен міндеттері; k) жұмыстарды орындаудың болжамды кестесі. 25. Белгіленген процестің көмегімен (спецификацияларға сәйкес келетін компоненттерді пайдалана отырып) әдеттегі жағдайда дайын өнімнің бірқатар сериясын өндіруге болады. Теориялық тұрғыдан орындалған өндірістік циклдер және жасалған бақылаулар саны өзгергіштік және үрдістің әдеттегі дәрежесін белгілеу, сондай-ақ бағалау үшін деректердің қажетті мөлшерін алу үшін мүмкіндік беруге жеткілікті болуы қажет. Процесті валидациялау үшін 3 бірізді серияларды (циклді) орындау жеткілікті деп саналады, онда параметрлер берілген шектерде болады. 26. Валидация кезінде серия өлшемі өнімді өнеркәсіптік шығарған кездегі серия өлшеміне сәйкес келуі қажет. 27. Егер валидация кезінде өндірілген серияларды сату немесе жеткізу жоспарланса, онда оларды өндіру шарты валидацияны жүргізудің қанағаттанарлық нәтижесін қоса, тіркеу дерекнамасына және Тиісті өндірістік практика стандартының талаптарына толық сәйкес келуі тиіс. Қосарласқан валидация 28. Ерекше жағдайларда валидация бағдарламасы аяқталғанға дейін сериялық өндірісті бастауға болады. 29. Қатар жүретін валидацияны жүргізу туралы шешім негізделуі тиіс, құжатпен ресімделеді және оны осыған құқығы бар тұлғалар бекітеді. 30. Қатар жүретін валидация үшін құжаттамаға қойылатын талаптар перспективалық валидация үшін белгіленген талаптар сияқты болып табылады. Ретроспективтік валидация 31. Ретроспективтік валидация тек іріктеліп алынған процестер үшін жүргізілуі мүмкін. Егер өнімнің құрамына, технологиялық процеске немесе жабдыққа жуықта өзгерістер енгізілген болса, оны жүргізуге жол берілмейді. 32. Жақсылап өңделген процестердің ретроспективтік валидациясы алдыңғы деректерге енгізделеді. Бұл ретте арнайы хаттама мен есеп құру және қорытынды мен ұсынымдар беру арқылы алдыңғы пайдалану деректеріне шолу жүргізу қажет етіледі. 33. Мұндай валидацияға арналған дерек көздері мыналарды қамтуы (бірақ онымен шектелмеуі) керек: өндіріс және өнім сериясының қаптамасы жөніндегі жазбалар, өндірістің бақылау карталары, техникалық қызмет көрсету бойынша журналдар, қызметкерлердегі өзгеріс туралы деректер, процесс мүмкіндігін зерттеу, дайын өнім туралы деректер, соның ішінде үрдіс картасы, сондай-ақ сақтау барысындағы оның тұрақтылығын зерттеу нәтижелері. 34. Ретроспективтік валидация жүргізуге арналған өнім сериясы қарастырылған кезең ішінде өндірілген барлық сериялар үшін, соның ішінде ерекшеліктерге сәйкес келмейтін барлық сериялар үшін ұсынылатын таңдау болуы қажет. Өнім серияларының мөлшері процестің тұрақтылығын дәлелдеу үшін жеткілікті болуы тиіс. Процестің ретроспективтік валидациясын жүргізген кезде қажетті мөлшерді немесе қажетті деректер түрін алу үшін мұрағаттық үлгілердің қосымша сынақтары қажет болуы мүмкін. 35. Ретроспективтік валидациясын жүргізген кезде процестің тұрақтылығын бағалау үшін өндірілген серияларға бірізділікпен 10-30-дан деректерге талдау жасау керек, алайда тиісті дәйек болған кезде зерттелетін сериялар саны азаяды. Тазалау валидациясы 36. Тазалау валидациясын тазалау рәсімінің тиімділігін дәлелдеу үшін жүргізу керек. Өнімнің, жуғыш заттардың, сондай-ақ микробтық контаминацияның тасымалданатын қалдықтары үшін таңдап алынған шектерді дәйектеу қолданылатын материалдардың қасиеттеріне негізделуі тиіс. Бұл шектік мәндер нақты қолжетімді және тексеруге болады. 37. Қалдықтарды немесе контаминанттарды анықтау үшін валидацияланған талдамалық әдістемелер пайдалану қажет. Әрбір талдамалық әдістеме үшін анықтау шегі қалдықтардың немесе контаминанттардың белгіленген жол берілетін деңгейін табу үшін жеткілікті болуы тиіс. 38. Өніммен жанасатын жабдықтардың беткейлерін тазалау рәсімдерінің ғана валидациясын жүргізу қажет. Сонымен қатар, өніммен жанаспайтын жабдық бөлшектерінің валидациясын бағалау қажет етіледі. Процестің аяқталуы мен тазалау арасында, сондай-ақ тазалау мен келесі процестің басталуы арасында уақыт аралығының ұзақтығына валидация жүргізген жөн. Тазалау жүргізу арасында уақыт аралықтары мен тазалау әдістерін алдын ала анықтау керек. 39. Өте ұқсас өнімдер және процестермен байланысқан тазалау шараларына қатысты ұқсас өнімдер мен процестердің ұсынылатын қатарын таңдауға жол беріледі. Мұндай жағдайларда "өте нашар жағдай" тәсілін пайдалану арқылы 1 валидациялық зерттеу жүргізуге болады, онда барлық қатер шегіндегі факторлар ескерілген. 40. Тазалау шарасын валидациялау үшін бірізді 3 тазалау циклін сәтті жүргізу жеткілікті. 41. "Таза болғанша сынақтан өткізу" әдісі тазалау шарасын валидациялауды алмастырмайды. 42. Егер жойылатын заттар уытты немесе қауіпті болса, онда олардың орнына осындай заттардың физико-химиялық қасиеттерін модельдейтін өнімдерді пайдалануға болады. Өзгерістерді бақылау 43. Егер бастапқы шикізаттың, өнім компоненттерінің, технологиялық жабдықтың, өндірістік орта (немесе учаске) параметрлерін, өндіру тәсілін немесе бақылау әдісін өзгерту қажет болса немесе өнімнің сапасына немесе процестің жаңғыртылуына әсер ететін кез келген басқа өзгерістер болжанса, қабылдануы тиіс әрекеттердің сипаттамасын қамтитын, шараның жазбаша құжаттар нысанындағы қабылданған шаралар болуы тиіс. Өзгерістерді бақылау рәсімдері өзгертілген процестің бекітілген спецификацияларға сәйкес келетін қажетті сападағы өнімді алуға мүмкіндік беретінін дәлелдеуге арналған деректердің қажетті санын алуды қамтамасыз етуі тиіс. Өнімнің сапасына немесе процестің жаңғыртылуына әсер етуі мүмкін барлық өзгерістер ресми жарияланып, құжатпен ресімделуі және бекітілуі тиіс. Өзгерістердің үй-жайларда, жүйелерде және жабдықтарда өнімге ықтималды әсер етуін бағалау қажет, соның ішінде қауіптерге талдау жүргізу қажет. Екінші қайтара біліктілік және екінші қайтара валидациялау көлемі мен қажеттілігі анықтаған жөн. Қайталама валидациялау 45. Олардың берілген талаптарға сәйкестігін дәлелдеу үшін тазалау шараларын қоса үй-жайлар, жүйелер, жабдықтарға кезеңдік бағалау жүргізу керек. Егер елеулі өзгерістер болмаса, онда екінші қайтара валидациялаудың орнына үй-жайлар, жүйелер, жабдықтар және процестердің белгіленген талаптарға сай келетінін куәландыратын есеп құру керек. Анықтамалар Осы қосымшада пайдаланылған ұғымдар мыналарды білдіреді: "тәуекелдерді талдау" (risk analysis) - жабдықтың, жүйелердің немесе процестің жұмыс істеуі кезінде критикалық параметрлерді бағалау және сипаттау әдісі; "тазалау валидациясы" (cleaning validation) – бекітілген тазалау рәсімі, дәрілік заттарды өндіру үшін қажетті жабдықтың тазалығын қамтамасыз ететін құжатпен ресімделген растау; "процесс валидациясы" (process validation) –тиімді, ұдайы өндірілетін және алдын ала белгіленген спецификациялар мен сапа көрсеткіштеріне сәйкес келетін дәрілік препараттың өндірісіне әкелетінінбелгіленген параметрлер шеңберінде орындалатын процессті құжатпен ресімделген растау; "монтаждаудың біліктілігі" (installation qualification, IQ) – үй-жайларды, жүйелер мен жабдықтарды (орнатылған немесе түрлендірілген) бекітілген жобаға, өндірушінің ұсынымдарына және (немесе) пайдаланушының талаптарына сәйкес монтаждауды орындалғанын құжатпен ресімделген растау; "жобаның біліктілігі" (design qualification, DQ) – ұсынылған өндірістік үй-жайлардың, жабдықтардың немесе жүйелердің жобасы мақсаты бойынша қолдануға жарамды болып табылатындығын құжатпен ресімделген растау; "жұмыс істеу біліктілігі" (operationalqualification, OQ)- үй-жайлардың, жүйелер мен жабдықтардың (орнатылған немесе модификацияланған) барлық көзделген жұмыс режимдерінде қойылатын талаптарға сәйкес жұмыс істейтіндігін құжатпен ресімделген растау; "пайдалану біліктілігі" (performancequalification, PQ) – Үй-жайлар, жүйелер мен жабдықтар бірлесіп пайдалану кезінде процестің бекітілген талаптары мен сипаттамаларына сәйкес, тиімді және жаңғыртылатын көрсеткіштермен жұмыс істейтіндігін құжатпен ресімделген растау; "өзгерістерді бақылау" (changecontrol) – құжат түрінде ресімделген тәртіп, оған сәйкес әр түрлі мамандықтардың білікті өкілдері ұсынылған немесе іс жүзінде енгізілген өзгерістерді қарастырады, олар үй-жайлардың, жабдықтардың, жүйелердің немесе процестердің валидацияланған жағдайына әсер етуі мүмкін, оның мақсаты жүйені валидацияланған күйде ұстауды қамтамасыз етуі және құжатпен куәландыруы тиіс іс-шаралардың қажеттілігін анықтау болып табылады; "модельдеу препараты" (simulatedproduct) – өзінің физикалық және мүмкіндігінше химиялық сипаттамалары бойынша (мысалы, тұтқырлығы, бөлшектердің мөлшері, рН және т.б.) валидация жүргізілетін өнімге жақын материал. Көптеген жағдайларда бұл сипаттамалар бірқатар препараттарға ие болуы мүмкін-плацебо (белсенді ингредиенті жоқ өнім); "ең нашар жағдай" (worstcase) – стандартты операциялық процедуралармен анықталған, процестің жұмыс параметрлерінің жоғарғы және төменгі шекті мәндеріне және олармен байланысты факторларға қатысты шарттар немесе шарттар жиынтығы, олар идеалды жағдайлармен салыстырғанда процесте іркілістің немесе өнімнің ақауының пайда болу ықтималдығын тудырады. Мұндай жағдайлар міндетті түрде процестің бұзылуына немесе өнім ақауының пайда болуына әкелмейді; "перспективалық валидация" (prospectivevalidation) - сатуға арналған Өнімді сериялық өндіру басталғанға дейін орындалатын валидация; "қайталама валидация" (re-validation) – өзгерістерді бақылау рәсіміне сәйкес енгізілген үдерістегі (жабдықтардағы) өзгерістер үдерістің сипаттамасы мен өнім сапасын нашарлатпайтынына кепілдік беру үшін үдерістің валидациясын қайталау; "ретроспективті валидация" (retrospectivevalidation) – өнім серияларын өндіру және бақылау туралы жиналған деректерге негізделген сатылатын өнім өндірісінің сериялық процесінің валидациясы; "жүйе" (system) – жалпы мақсаты бар жабдықтар кешені; "ілеспе валидация" (concurrentvalidation) – сатуға арналған өнімнің ағымдағы (сериялық) өндірісі кезінде орындалатын валидация.
жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|