Тіл – ҚҰрал сөздің жүйесі мен түрлері ІІ тіл танытқыш кітеб Түзетіліб, толықтырылыб, жаңа імлә мен 6-ыншы басылыуы А. Байтурсунов Грамматика киргизского языка «Тиль-курал» Кн. ІІ. Этимология Издание 6-ое Государственное издательство КЖекеше: 1-жақ 2-жақ 3-жақ Көпше
Сөздің жүйесі мен түрлері
Сан есімнен тұуған сөздер. Түбір сан-есімдер заттың жай санын көрсетеді. Мәселен: бір ат, екі қой, үш сыйыр тағысын тағы сондай. Жай санға басқа мағана кіретүн болса, онда сан есіміне әр түрлі жұрнақтар қосылады, мәсалан, нәрсенің іретін көрсетіу үшін сан-есіміне «ыншы» жұрнағын жалғаб, іреттік сан-есім етіб отырмыз. Сол сыйақты басқа жұрнақтар кірісіб, сан есіміне түб мағанасынан өзгерек әр түрлі мағана береді. Мыйсалдар: 1) «лық» («лік», «дық», «дік», «тық», «тік») жұрнақ. «лық» сан есіміне сол санға жүретүн заттың есімін атау үшін жалғанады; мәселен: «алты» деген сөзге «лық» жұрнағын жалғаб, «алтылық» деген (алтыға жүретүн заттың есімін атау үшін); «жеті» деген сөзге «лік» жұрнағын жалғаб, «жетілік» деген (жетіге жүретүн заттың есімін атау үшін); «он» деген сөзге «дық» жұрнағын жалғаб, «ондық» деген (онға жүретүн заттың есімін атау үшін); «сегіз» деген сөзге «дік» жұрнағын жалғаб, «сегіздік» деген (сегізге жүретүн заттың атын атау үшін); «алпыс» деген сөзге «тық» жұрнағын жалғаб, «алпыстық» деген (алпысқа жүретүн заттың есімін атау үшін); «жетпіс» деген сөзге «тік» жұрнағын жалғаб, «жетпістік» деген (жетпіске жүретүн затты атау үшін) жана басқа сондай сөздер. жүктеу/скачать 224,91 Kb. Достарыңызбен бөлісу: |